Παρασκευή
19 Απριλίου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 4961RSS FEED
ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΠΟΥ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΘΑ ΤΟΝ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ
19/03/2018

Η Ρούλα Πατεράκη και ο Γιώργος Νανούρης συναντιούνται για τέσσερις τελευταίες παραστάσεις στη σκηνή του ιστορικού Υπογείου του Θεάτρου Τέχνης που ενώνει τις δυνάμεις του με την Λυκόφως του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου και το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και παρουσιάζουν την παράσταση της Ιόλης Ανδρεάδη «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν».

Μια μετaγραφή για δύο πρόσωπα βασισμένη στο «Murder in the Cathedral» του T.S. Eliot στη μνημειώδη μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη.

 

 

Δευτέρα 19 Μαρτίου 21.15 | Τρίτη 20 Μαρτίου 21.15

 Δευτέρα 26 Μαρτίου 21.15 | Τρίτη 27 Μαρτίου 21.15

 

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

 

Υπόγειο

Πεσμαζόγλου 5 | Τηλ. 2103228706

 

Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν.

 

 

Η υπόθεση του έργου

 

Αγγλία. 12ος αιώνας. Ο Θωμάς Μπέκετ, πρώην καγκελάριος, συγκυβερνήτης, αδελφικός φίλος του βασιλιά Ερρίκου Β' και διάσημος μπον βιβέρ, γίνεται αρχιεπίσκοπος της Καντερβουρίας και, σαν από θείο φως, απαρνιέται μονομιάς τα εγκόσμια αξιώματα και τις ξέφρενες απολαύσεις και αφιερώνει τη ζωή του στην υπηρεσία όσων τον έχουν ανάγκη καθώς και στη μάχη με κάθε μέσο για την κατάλυση της κοσμικής εξουσίας. Ανεπιθύμητος πια στον τόπο του, αυτοεξορίζεται στη Γαλλία. Ύστερα από μια επιφανειακή συμφιλίωση με το βασιλιά Ερρίκο Β΄ επιστρέφει, γνωρίζοντας ωστόσο τον κίνδυνο που παραμονεύει. Πράγματι, δυο μήνες μετά δολοφονείται από τέσσερις ιππότες μέσα στην ίδια του την εκκλησία, παραμονές της πρωτοχρονιάς του 1170. Λένε πως τα σπαθιά τους ξιφούλκησαν συντονισμένα και βυθίστηκαν στο σώμα του. Τα συναξάρια έγραψαν πως τους καλωσόρισε στον ναό και δέχτηκε τα χτυπήματα χωρίς αντίσταση την ώρα που προσευχόταν. Είναι η πραγματική ιστορία του Άγιου Θωμά. Το έργο ξεκινάει από τη στιγμή που ο Θωμάς Μπέκετ επιστρέφει από την Γαλλία.

 

Το έργο και η σημασία του

 

«Murder in the Cathedral» ή «Φονικό στην Εκκλησιά». Δύο κορυφαίοι ποιητές του 20ου αιώνα, δυο νομπελίστες, παραδίδουν στην ελληνική γλώσσα ένα σπουδαίο έργο.  Το πρώτο ολοκληρωμένο κείμενο του T.S. Eliot για το θέατρο, ένα ποιητικό όραμα που γράφτηκε για το Φεστιβάλ του Καντέρμπουρι το 1935 και που μεταφράστηκε το 1963 από τον Γιώργο Σεφέρη, λίγους μήνες πριν την βράβευσή του από τη Σουηδική Ακαδημία. Το έργο αποτελεί μια απόπειρα του Eliot για τη δημιουργία ενός νέου είδους ποίησης που διατηρεί το ύφος της κοινής καθημερινής ομιλίας των απλών ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα μέσα από έναν υπόκωφο λυρισμό και με ελλειπτικούς διαλόγους και παρεμβολές ξένων κειμένων, επινοείται ένας νέος πνευματικός λόγος, βαθιά θεατρικός, σύγχρονος και διαχρονικός, σημερινός και αιώνιος. Όταν ζητήσαν από τον Έλιοτ να περιγράψει μέσα σε μια παράγραφο την πλοκή του έργου, εκείνος έδωσε μόνο μια φράση: «ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν». Στην ιστορική αυτή φράση βασίζεται και ο τίτλος της παράστασης που παρουσιάζεται εδώ. Αξιοσημείωτο για τη σημασία και τον πνευματικό πλούτο του συγκεκριμένου έργου είναι το γεγονός πως με τα κομμάτια που έγραψε ο Eliot για το «Murder in the Cathedral» αλλά τελικά δεν συμπεριέλαβε στην τελική του εκδοχή, ο ποιητής δημιούργησε το πρώτο από τα «Τέσσερα Κουαρτέτα» του.

 

Σημείωμα Σκηνοθέτη

 

Το Murder in the Cathedral του T. S. Eliot έχει χαρακτηριστεί ως τελετουργικό δράμα (Ronald Grimes). Ο χώρος -η εκκλησία, ο Καθεδρικός ναός του Canterbury- και η επιτέλεση του κηρύγματος του Θωμά Μπέκετ προς τους πιστούς είναι μερικοί από τους λόγους που επιβεβαιώνουν έναν τέτοιο χαρακτηρισμό. Ακόμη, η χρήση των συμβόλων καθιστά το έργο συγγενικό με την τελετουργία - μέσα από την επανάληψη (ο Τροχός της Τύχης) ή την ύπαρξη ενός εξιλαστήριου θύματος (ο Μάρτυρας), ενώ σημαντικό στοιχείο που καθιστά το έργο μια συνάντηση θεάτρου και τελετουργίας είναι και η επιμονή του συγγραφέα στη διαταραχή των εποχών, στην άνοιξη που γεννά την καταστροφή («η άνοιξη ρημάχτρα» μεταφράζει ο Σεφέρης) ή στο χειμώνα που θα φέρει το θάνατο. Μια εποχή που πάσχει, που νοσεί, είναι σημάδι νόσου της κοινωνίας. Και η νόσος της κοινωνίας απαιτεί έναν εξαγνισμό, έναν καθαρμό. Ένα θύμα. Έναν θύτη. Μία θυσία. Η νέα αυτή μεταγραφή του έργου του Eliot, εστιάζει σε αυτή ακριβώς την πτυχή της ιστορίας του Θωμά Μπέκετ. Το κείμενο της παράστασης έχει ξανα-γραφτεί ως μια τελετουργία για δύο ανθρώπους. Ο πρώτος θα μπορούσε να ονομαστεί «Αυτός που Λατρεύει» και ο δεύτερος «Αυτός που Λατρεύεται». Ο πρώτος στολίζει τον δεύτερο. Τον περιποιείται. Τον ετοιμάζει για κάτι. Έπειτα ο δεύτερος αποχαιρετά τους γύρω του, το ποίμνιό του, με λόγια της καρδιάς και τέλος αφήνεται στην Τρίτη και τελική Πράξη της τελετουργίας: τη θυσία. Και όπως κάθε τελετουργία, έτσι και η δική μας θεμελιώνει την ποίηση στο ρεαλισμό. Η τελετουργία δεν είναι μόνο προσευχή, δεν είναι ασκήσεις επί χάρτου, έχει κανόνες και αίμα και χώμα. Δεν είναι κόνσεπτ, είναι πράξη. | Ιόλη Ανδρεάδη

                                   

Σημείωμα Συγγραφέων

 

Παρότι στο πρωτότυπο έργο παρουσιάζονται περισσότεροι από δέκα χαρακτήρες, στον πρόλογό του ο Σεφέρης γράφει: «τα πρόσωπα του έργου δεν είναι πολλά - είναι ένα, ο Θωμάς. Η μάχη του με το αξεχώριστο κακό. Ο αγώνας ενός ανθρώπου με την περηφάνια του, η προσπάθειά του να καθαριστεί από την ίδια του την περηφάνια. Να μην επιθυμεί τίποτα πια, ούτε καν την δόξα του μάρτυρα. Κάτι που σήμερα δεν το χωράει ο νους μας».  Έχοντας ως οδηγό το παραπάνω απόσπασμα και χρησιμοποιώντας σχεδόν αποκλειστικά τη γλώσσα του Σεφέρη, με το μέτρο, τον ρυθμό και το πολύ προσωπικό και βαθύ συναίσθημα με το οποίο αποφασίζει να μεταφράσει το πρώτο ολοκληρωμένο κείμενο του T.S. Eliot για το θέατρο, το έργο «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν» αποτελεί μια νέα μεταγραφή του παλιού έργου ή καλύτερα μια απόπειρα για μια νέα δραματουργία, πάνω σε ένα δράμα που έχει ήδη συντελεστεί. Το «συντελεσθέν περιστατικό» έχει δυο επί σκηνής φορείς, τον Θωμά Μπέκετ και τη Γυναίκα της Καντερβουρίας. Αυτοί οι δυο -νέοι κατά μια έννοια- ήρωες εισέρχονται στο δράμα, έχοντας βιωμένες μέσα στον ίδιο τους τον χαρακτήρα όλες τις αντιθέσεις και τις συνθέσεις του πρωτότυπου έργου.  Οι κεντρικές δράσεις από το πρωτότυπο κείμενο του Eliot, δηλαδή o διάλογος του Θωμά Μπέκετ με τον χορό των γυναικών την Καντερβουρίας κατά την επιστροφή του από την εξορία, η διαμάχη του με τους Tρεις Iερείς για την ασφάλειά του και τη σχέση του με τον Βασιλιά και η διανοητική του πάλη με τους Τέσσερις Πειρασμούς που τον επισκέπτονται με σκοπό να του αλλάξουν την ψυχή προτού κυρρήξει για τελευταία φορά και δολοφονηθεί, βρίσκονται τώρα, στη νέα αυτή μεταγραφή, και οι τρειςμέσα στον ίδιο τον Θωμά: τις φέρει με τα ίδια του τα λόγια, τις κουβαλά σε κάθε του μικρή κίνηση. Αυτός ο μετά-Θωμάς, που εμφανίζεται στο νέο κείμενο, εμπεριέχει τις ίδιες του τις αντιφάσεις και την ίδια την αμφισβήτηση του εαυτού του, όπως αυτά αναδεικνύονται εξελικτικά στο πρωτότυπο έργο – σε μια στιγμή, ωστόσο, τόσο απόλυτη για τον ίδιο, που η όποια αντίφαση και η όποια αμφισβήτηση έχει πλέον ξεπεραστεί. Τώρα, είναι ένας «τελικός», τέλειος με την αριστοτελική έννοια, χαρακτήρας, που έχοντας αναμετρηθεί πια για τα καλά με τις σκιές αυτές στο έργο του Eliot, στο νέο κείμενο οδεύει προς τη θυσία λευκός, καθαρός και μόνος. Και λίγο πριν το ύστατο ξεψύχισμα παίρνει ακόμα και τον θρήνο από το στόμα των γυναικών της Καντεβρουρίας όπως ακούγεται στο πρωτότυπο και τον μετατρέπει εδώ στο προσωπικό του κύκνειο άσμα. Από την άλλη, η Γυναίκα της Καντερβουρίας, οπως εμφανίζεται στην παρούσα μεταγραφή, αντλεί ασφαλώς και εκείνη από το ίδιο υλικό του πρωτότυπου έργου (Χορός, Ιερείς, Πειρασμοί) την παλέτα με την οποία χρωματίζει τον πίνακα της νέας σκηνικής της συνείδησης, για αυτό και διατηρεί σε όλη την παράσταση αυτή την παλίνδρομη σχέση με τον Θωμά: πότε τον μαλώνει, πότε τον επαινεί, πότε τον θαυμάζει και πότε τον προστατεύει και τον φροντίζει. Μέσα σε αυτή τη μεγάλη προετοιμασία προς τη θυσία εκείνου, η Γυναίκα -σαν μίμος/αφηγητής σε μεσαιωνικό αυλικό θέατρο- φέρνει επί σκηνής με τις αλλαγές στη φωνή της και στις κινήσεις της, μια ολόκληρη διαμάχη από το πρωτότυπο έργο μεταξύ του μαντατοφόρου που αναγγέλλει την επιστροφή του Θωμά στην Καντερβουρία και των ιερέων που αμφισβητούν αν αυτή η επιστροφή σημαίνει ειρήνη ή πόλεμο. Στο τέλος, είναι η ίδια που ενδύεται και το σχήμα του Ιππότη / δήμιου, ο οποίος στο νέο κείμενο συμπυκνώνει μέσα σε μία μεγάλη εικόνα και τους 4 σφαγείς απεσταλμένους του Βασιλιά όπως αυτοί παρουσιάζονται στο πρωτότυπο, και ο οποίος μετά από μια σύντομη ανταλλαγή επιχειρημάτων με το θύμα του (τα όποια επιχειρήματα αντλούνται και εκείνα από το πρωτότυπο, αλλά ξαναγράφονται εδώ «για δύο») και ένα πικρό κατηγορητήριο, θα πάρει την ψυχή του Θωμά μακριά από τον κόσμο αυτό για πάντα. Μια συμβολική, τελική, μεταμφίεση που επιθυμεί να φέρει στο φως το αναπάντητο ερώτημα των κλασικών κειμένων πάνω στο πόσο αθώος ή ένοχος είναι ο χορός – λαός, για τα εγκλήματα που διαπράττονται επί σκηνής και όχι μόνο, καθώς ο ίδιος ταλανίζεται ανάμεσα στο δικό του συμφέρον και στο συμφέρον των ηρώων του δράματος, χωρίς να προβαίνει πότε σε πράξεις.  Μήπως το ποίμνιο οδηγεί τον ποιμένα στη θυσία, για να μπορεί να ορίζει τον εαυτό του; Τέλος, το ιντερλούδιο του κηρύγματος του Θωμά, ανάμεσα στην πρώτη και την τρίτη πράξη, παραμένει σχεδόν αυτούσιο από το πρωτότυπο. | Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης

 

Λίγα λόγια για την Ιόλη Ανδρεάδη

 

Απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, η Ιόλη Ανδρεάδη γεννήθηκε στην Κυψέλη και σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London, στο οποίο ολοκλήρωσε το 2014 τη διδακτορική της διατριβή γύρω από το Θέατρο και την Τελετουργία, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Έζησε 7 χρόνια στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, σπουδάζοντας και δουλεύοντας πάνω στο θέατρο ως υπότροφος των ιδρυμάτων FULBRIGHT FOUNDATION GREECE​, Ίδρυμα Ωνάση / Onassis Foundation​, Stavros Niarchos Foundation​ και J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION. Είναι, επίσης, απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Πολιτιστική Πολιτική στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 25 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη. Έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πλατφόρμας σκηνοθετών «World Wide Lab», η οποία δημιουργήθηκε στο Watermill Center του Bob Wilson το 2011 και της οποίας διετέλεσε Καλλιτεχνική Διευθύντρια το 2013 και το 2015. Έκτοτε, η Ιόλη εργάζεται εντατικά στην Ελλάδα. Στη χώρα μας, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει παρουσιάσει τις παραστάσεις: «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015, «Οικογένεια Τσέντσι» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τη σεζόν 2015-2016, «Διακόσιες δέκα χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς το 2016, «Young Lear» στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2016, «Φονικό στην Εκκλησιά» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2016, «Το βασίλειο της γης» στο Olvio τη σεζόν 2016 – 2017, «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στο Bob Festival (Φεστιβάλ Αθηνών) και «Ίων» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2017. Το ίδιο διάστημα δίδαξε Αρχαίο Δράμα και Devised Theater στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποίησε και σεμινάρια θεάτρου για άτομα σε απεξάρτηση. Παράλληλα συμμετείχε στο «Caravan Project» μέσω του οποίου ταξίδεψε σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας για να διδάξει δημιουργική γραφή. Από το 2017 εργάζεται ως Yoga Teacher διδάσκοντας Acting Yoga σε ηθοποιούς στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης «Δήλος» και πραγματοποιώντας Σεμινάριο στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων - Λευτέρης Βογιατζής. Την άνοιξη του 2018 θα παρουσιάσει τον Μισάνθρωπο του Μολιέρου στο Σύγχρονο Θέατρο, σε παραγωγή της Constantly Productions.

 

Έγραψαν για την παράσταση

 

Γρηγόρης Ιωαννίδης, Η Εφημερίδα των Συντακτών | Η σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη διδάσκει το θέατρο εκείνο όπου γνωρίζουμε την ιστορία και αναζητούμε τα πρόσωπα. Και είναι περιττό να πω ότι η παρέμβασή των δύο συγγραφέων, Ανδρεάδη και Ασπρούλη, στο κείμενο του Έλιοτ αναδεικνύει μία ερμηνευτική του αρχικού έργου, που αλλιώς θα χανόταν. Είναι μια σπουδαία πρόκληση να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τέτοια κείμενα. Είναι και ζήτημα συνείδησης. Η Ρούλα Πατεράκη μεταδίδει με τον τρόπο του Παπαδιαμάντη πως ένας ηθοποιός υποστηρίζει κείμενα για τη μουσική και το αίνιγμα, το βάθος και τη μέσα περιπέτειά τους. Και ο Γιώργος Νανούρης δρα εν μέσω της αισχύλειας σιωπής και μιας αποφασισμένης ατομικής πορείας προς την τραγική μοναξιά. Το έργο λειτουργεί σαν σήμαντρο της εποχής. Χρησιμοποιεί τα ιστορικά γεγονότα, για να μιλήσει για κάτι αξιοπρεπές και μεγαλειώδες, κάτι που στα ελληνικά θα χαρακτήριζαν “σεμνόν”.

 

Ελένη Πετάση, Ναυτεμπορική | Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης καταπιάστηκαν μ'ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα: τη μεταγραφή του “Murder in the Cathedral”, στην εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη. Και ο λόγος είναι ότι η διασκευή αυτού του δύσβατου, πυκνού σε νοήματα, ποιητικού κειμένου, που αναφέρεται σε μια σκοτεινή πτυχή της Ιστορίας, απαιτεί μια ουσιαστική, νέα προσέγγιση για να μην απωλέσει τους εσωτερικούς κραδασμούς τουΟι ταλαντούχοι διασκευαστές τόλμησαν επιτυχώς να το συμπτύξουν κρατώντας δύο από τα δέκα πρόσωπά του.  Τον Θωμά Μπέκετ, αυτόν τον άνθρωπο που απαρνήθηκε τα εγκόσμια αξιώματα αφιερώνοντας τη ζωή του στον Θεό, στον άνθρωπο και στη σύγκρουσή του με την εξουσία, για να πορευτεί εκούσια προς τη θυσία του: «Το τέλος θα είναι απλό. Ξαφνικό. Θεόσταλτο» προαναγγέλλει. Και τη γυναίκα της Καντερβουρίαςπου εκπροσωπεί τον μονίμως μεταστρεφόμενο Χορό-λαό από καλοπροαίρετο στο αντίθετό του, αλλά που μεταμορφώνεται επίσης σε ιερείς, πειρασμούς και Μαύρο Άγγελο του θανάτου.Η Ιόλη Ανδρεάδη, ακολουθώντας αυτήν την ουσιώδη δραματουργία, καταθέτει σκηνικά μια γήινη γυναικεία παρουσία ως αντιπρόσωπο της κοινής γνώμης και μια “αφαιρετική” φιγούρα, σαν άγαλμα πάνω στο βάθρο της μνήμης, η οποία αποδίδει τον ψυχισμό του ήρωα. Γιατί πώς αλλιώς μπορούμε να “αναπαραστήσουμε” έναν θρύλο; Σε αυτήν την εξαιρετική παράσταση-τελετουργία, η Ρούλα Πατεράκη δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας και δίπλα της ο Γιώργος Νανούρης σχεδιάζει με σαφήνεια, σεμνότητα και χαμηλούς τόνους τον ήρωα που υποδύεται.

 

Γεωργία Οικονομου ~ tospirto.net | Σε μια ρηξικέλευθη, απόλυτα γοητευτική και πέρα ως πέρα λειτουργική μεταγραφή των Ανδρέαδη - Ασπρούλη, το θέατρο συναντά το τελετουργικό δράμα και μία Ρούλα Πατεράκη στα καλύτερά της. Η σκηνοθετική ματιά της Ιόλης Ανδρεάδη δεν επιθυμεί να εξηγήσει και να υποκύψει σε σκηνοθετικές ευκολίες. Αντιμετωπίζει το θέμα με τελετουργικό σεβασμό και με τη χρήση έντονων συμβολισμών [εξαιρετική η χρωματική αντίθεση των δύο πρωταγωνιστών]. Οι ήρωές της στατικοί, σχεδόν ακίνητοι, εκφωνούν τους λόγους τους και με τους χρωματισμούς των φωνών τους δημιουργούν την αίσθηση μιας νοερής κίνησης. Η Ρούλα Πατεράκη μας έδωσε μία συγκλονιστική -απόλυτα δουλεμένη- ερμηνεία, αρκετά μακριά από την προσωπική της μανιέρα, αναδεικνύοντας την υποκριτική της ομορφιά, ενώ ο Γιώργος Νανούρης, ολόλευκος σαν αμνός του Θεού, προσδίδει αμεσότητα στον μονόλογο του κηρύγματος.

 

Μαρία Αυγαία ~ Athens voice | Η Ιόλη Ανδρεάδη στο ιστορικό «Υπόγειο» του Κουν μας προσφέρει μία εξαιρετική παράσταση, βασισμένη στο «Φονικό στην εκκλησιά» με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Ρούλας Πατεράκη να ξεχωρίζει και το κείμενο του Έλιοτ στη μνημειώδη μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη να κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον.

 

Κώστας Ζήσης ~ all4fun.gr | Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης επεξεργάζονται δραματουργικά το έργο του Eliot και το μετατρέπουν σε μια υψηλότατης αισθητικής παράσταση και ένα ρεσιτάλ για δύο υποκριτές: η Ρούλα Πατεράκη, θα τολμήσω να πω, καταθέτει ίσως τη σπουδαιότερη ερμηνεία της σαιζόν και μια από τις σημαντικότερες της καριέρας της, ενώ ο Γιώργος Νανουρης μεταφέρει στη σκηνή ιδανικά την ίδια την αμηχανία, τη σεμνότητα και την ταπεινοφροσύνη του ήρωά του - κοιτά χαμηλά, μιλάει σχεδόν ψιθυριστά, κηρύττει με θρησκευτική αφοσίωση και φλόγα. Η σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη βασίζεται στο εξαιρετικό εύρημα της αγαλματοποίησης, καθώς εδώ οι διάλογοι είναι μονόλογοι συνείδησης. Το περιβάλλον της Δήμητρας Λιάκουρα δημιουργεί την ιδανική ατμόσφαιρα να “κοινωνήσεις” αυτό το κείμενο σαν Θεία Μετάληψη. ~ Το κλείσιμο της παράστασης με τον ύμνο του Κόκκινου Στρατού, είναι ανατριχιαστικό.

 

Νίκος Ξυπολυτάς ~ in.gr | Μια εξαιρετική, μεστή παράσταση στο Υπόγειο του Κουν που μετουσιώνει τον λυρικό λόγο του Σεφέρη σε Θεατρική Τελετουργία για δύο και η αξία της μεγαλώνει ακόμη περισσότερο λαμβάνοντας κανείς υπόψη το βαθμό δυσκολίας. Ο λόγος του Σεφέρη δεν είναι σε καμία περίπτωση εύπεπτος και η απόδοση του με τόσο σεβάσμιο και κυρίως ξεκάθαρο τρόπο απαιτεί βαθιά γνώση του έργου αλλά και των εργαλείων της τέχνης του θεάτρου. Η σκηνοθετική μαεστρία και αρτιότητα της Ιόλης Ανδρεάδη, η στωικότητα του Γιώργου Νανούρη και η συγκινητική και συνάμα συνταρακτική ερμηνεία της Ρούλας Πατεράκη φρόντισαν για την άνετη υπέρβαση αυτού του πανέμορφου καλλιτεχνικού "εμποδίου".

 

Κωνσταντίνος Μπούρας ~ Γράφειν | Μια εξαιρετική, αξιομνημόνευτη παράσταση που αν κρίνω από τον ενθουσιασμό του κοινού και τη δική μου εκ-στασιν θα συγκαταλεχθεί ανάμεσα στις ιστορικές στιγμές του θρυλικού "Υπογείου". Βασισμένη σε μια πρωτότυπη ιδέα της ιδιαίτερα σημαντικής Ιόλης Ανδρεάδη που υλοποιήθηκε ως κείμενο κατ’ αρχήν από την ίδια και τον απανταχού δρώντα κι επιτυχόντα Άρη Ασπρούλη. Εκπληκτική η Ρούλα Πατεράκη στο διττό της ρόλο. Αυτή η γυναίκα μπορεί να υποδυθεί τα πάντα. Είναι σαν την Κάλλας: ένα θηρίο, ένα ιερό τέρας επί σκηνής και ταυτόχρονα τόσο εύθραυστη, σαν πορσελάνινη κούκλα. Ο συμπρωταγωνιστής του «τέρατος», ο καθ-ιερωμένος πλέον Γιώργος Νανούρης επέδειξε σεμνότητα και ήθος σχεδόν ασκητικόν. Βυζαντινή η κοψιά και η στάση του, η όλη ερμηνεία αξιομνημόνευτη, γιατί δεν έπεσε σε καμία παγίδα υπερπαιξίματος, δεν επεδείχθη σωματικώς, δεν κατεφάνη νάρκισσος και γενικώς διδάχτηκε από τη μεγάλη σκηνοθέτιδα και δασκάλα υποκριτικής Ρούλα Πατεράκη πώς θα έπρεπε να παίζουν όλοι σήμερα, αν ηθοποιοί θέλουν να λέγονται και να είναι. Υποβλητικά τα σκηνικά, με διαχρονική θρησκευτική θα έλεγα λειτουργικότητα, αποκαλυπτικά τα κοστούμια [δυτικής εμπνεύσεως και κοπής] χάρη στο αισθητήριο της Δήμητρας Λιάκουρα. Ο εικαστικός Περικλής Πραβήτας συνεργάστηκε μαζί της, καθώς και με την σκηνοθέτιδα-κινησιολόγο πολυτάλαντη και σεμνή Ιόλη Ανδρεάδη, στη δημιουργία μίας σχεδόν μυστικιστικής ατμόσφαιρας, όπου ένας "άγιος" παραδίδεται αυτοκαταστροφικά στη μοίρα του και «αυτοκτονεί» δια των άλλων.

 

Γιάννης Γαβρίλης ~ ΕΡΤ | Μια κατανυκτικού ρυθμού και τελετουργικής μορφής παράσταση που ερμηνεύεται από δύο ηθοποιούς (αν και στο πρωτότυπο έργο, παρουσιάζονται περισσότεροι από δέκα χαρακτήρες και κατά τον Γιώργο Σεφέρη… ‘’Τα πρόσωπα του έργου δεν είναι πολλά, είναι ένα. Ο Θωμάς’’). Η Ιόλη Ανδρεάδη (Σύλληψη, Σκηνοθεσία, Κίνηση) κινεί καθοριστικά τους δύο ηθοποιούς της. Τον Γιώργο Νανούρη (Θωμάς Μπέκετ) και την Ρούλα Πατεράκη (Γυναίκα της Καντερβουρίας και άλλοι χαρακτήρες). Οι δύο ηθοποιοί που για πρώτη φορά βρίσκονται μαζί στην σκηνή, νομίζεις πως ο μεν ένας έχει βγει από ‘’βιτρό’’, σαν αυτά που κοσμούν τις καθολικές εκκλησίες, σαν εκείνα τα ‘’πιετά’’ αγάλματα που επίσης υπάρχουν εντός τους. Ο Γιώργος Νανούρης προσφέρει με την λιτή, γεμάτη καρτερία, ερμηνεία του, έναν μαρτυρικό χαρακτήρα. Με την αξιοπρόσεκτη και ελάχιστης κίνησης (την περισσότερη ώρα της δράσης του, βρίσκεται στατικός πάνω σε ένα βάθρο, ένα λες, άγαλμα όπως προανέφερα) υπόκριση του, ανταποκρίνεται πιεστικότατα στις οδηγίες των συγγραφέων της μεταγραφής του πρωτοτύπου που μετέφεραν στο πρόσωπο, του δικού τους Θωμά Μπέκετ, τις ‘’αντιθέσεις και τις συνθέσεις, καθώς και κεντρικές δράσεις η διαλόγους με τους άλλους χαρακτήρες του έργου (που εδώ, επαναλαμβάνω, δεν εμφανίζονται) τις φέρει με τα ίδια του τα λόγια, τις κουβαλά στην όποια μικρή του κίνηση’’ όπως εξηγούν σε σημείωμα τους. Η Ρούλα Πατεράκη, με την πολύχρονη θεατρική της εμπειρία της, αποδίδει, καταλυτικά ‘’Αυτήν που Λατρεύει’’ και που υποδυόμενη την Γυναίκα της Καντερβουρίας ‘’ στολίζει την ‘’αγιότητα’’ του Θωμά, τον περιποιείται, τον ετοιμάσει για την ‘’Θυσία’’ του. Να αναφερθώ εδώ, στο καίριας σημασίας σκηνοθετικό εύρημα της Ιόλης Ανδρεάδη, όπου η Γυναίκα ‘’λευκαίνει’’ με αργές, τελετουργικές κινήσεις το Σώμα, ’’Αυτού που Λατρεύεται’’ συμβολίζοντας έτσι τον καθαρμό του, την προετοιμασία του προς το ύστατο ξεψύχισμα. Η σημαντική Ρούλα Πατεράκη επίσης, ‘’ενδύεται’’ και τους υπόλοιπους χαρακτήρες του πρωτότυπου έργου του Eliot (Χορός, Ιερείς, Πειρασμοί, Αφηγητής, Ιππότης \Δήμιος (στο πρωτότυπο και ιστορικά αναφερόμενοι, οι Ιππότες\ Δήμιοι ήταν τέσσερεις απεσταλμένοι του Βασιλιά) με εξαιρετική άνεση και χαρακτηριστική μεταβολή της χροιάς της φωνής της. Μια συγκροτημένη, μελετημένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, με σεβασμό στο κείμενο του T.S. Eliot, παράσταση."

 

Γιώργος Χριστόπουλος ~ Onlytheater | Μια παράσταση με ατμόσφαιρα, αισθητική, καθαρά και σαφή νοήματα. Ο Γιώργος Νανούρης απεκδύεται τον κοσμικό εαυτό και αποδίδει το χαρακτήρα μ'ένα εσωτερικό αυτοέλεγχο και μια κλιμακούμενη εσωτερικότητα σ'όλη τη διαδρομή του ήρωα προς τη συνειδητή θυσία. Η Ρούλα Πατεράκη ερμηνεύει με αβίαστες συναισθηματικές διακυμάνσεις, αποτυπώνοντας με ακρίβεια όλο το φάσμα της ερμηνευτικής της επάρκειας: τρυφερή, αυστηρή, επιτιμητική, προστατευτική. Το σκηνικό της Δήμητρας Λιάκουρα λιτό, λειτουργικό, ατμοσφαιρικό. Οι φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα μ'ένα έντονο παιχνίδισμα του φωτός με τη σκιά. εστίασαν σωστά στα δύο πρόσωπα. Η μουσική του Γιάννη Χριστοφίδη σωστά τις εικόνες της παράστασης και τις συναισθηματικές φορτίσεις. Ενώ το τραγούδι του Κόκκινου Στρατού στο τέλος, αποτελεί ωδή στον άνθρωπο που υπηρετεί το όραμά του ως το θάνατο

 

Τάσος Θεοδωρόπουλος ~ Down Town | Ένα έργο απελευθερωτικό κομψοτέχνημα, με δύο ηθοποιούς σε ροή πυροβόλου και μια σκηνοθεσία σε δωρική παραζάλη. ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΘΑ ΤΟΝ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ. Αυτός είναι ο τίτλος του τελετουργικά δολοφονικού επομένως και απελευθερωτικού κομψοτεχνήματος που συνέθεσαν οι Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης βασισμένοι πανω στο Μurder in the Cathedral του Έλιοτ και φυσικά όχι μόνο. Κι από κει και πέρα ξεκινάει ένα σκηνικό σκακιέρας, με τον πανέτοιμο για φονικη θυσία Θωμά Μπέκετ της βασιλείας του Ερίκου Β αντιμέτωπο με τον αρχάγγελο του και τον χάροντά του. Η Ρούλα Πατεράκη δεν χρειάζεται καν εκπαίδευση για έναν τέτοιο ρόλο, ο Γιώργος Νανούρης αποκτά μια επιτηδευμένα μίζερη χριστιανική χροιά, το κείμενο είναι τόσο πλούσιο που τσαντίζεσαι για το ότι έχεις ξεχάσει τον προηγούμενο διάλογο μετά τον επόμενο που σε χαρακώνει και η θρησκεία μαζί με τον ορθολογισμό, την επανάσταση και την ναρκισιισιστική επιθυμία της θυσίας, γίνεται αρχαίο άγαλμα λευκό, που προχωράει ηδονικά στην ουσία, στην εξαφάνισή του. Με φόντο εκκλησιαστικά βιτρό που αντανακλούν στο μαύρο και το άσπρο της σκηνής την πιθανότητα ενός εγκλωβισμένου χρωματισμού.

 

MensHouse.gr ~ Στέργιος Πουλερές | Στην όπερα υπάρχει ο όρος 'μουσική δωματίου'. Προορίζεται για να εκτελεστεί από 2 ως 4 όργανα το πολύ και σε μικρούς χώρους. Το Φονικό είναι μια παράσταση δωματίου. Παίρνει ανάσα απ'το μικρό χώρο του Υπογείου και οι αισθήσεις τρέμουν σύγκορμες απ'αυτό που λαμβάνουν. Φωνές σταθερές και ασάλευτες, αν και βλέπουν το θάνατο. Ήχοι σεπτοί κι απόκοσμοι. Ο Γιώργος Νανούρης και η Ρούλα Πατεράκη υπό την ολοκληρωτική σκηνική σύνθεση της Ιόλης Ανδρεάδη, εναλλάσσονται στο κυνήγι τους απ'τον φόβο και την αποδοχή. Ο Γιώργος Νανούρης είναι ένας καλλιτέχνης που δεν μας αφήνει περιθώριο να μην τον θαυμάσουμε. Εδώ αξίζει να παρατήρησεις τον τρόπο εκφοράς του. Κάθε λέξη που βγαίνει από το στόμα του είναι λες και το σκάει από μια φυλακή. Λες και θέλει να καταπιεί όλο τον διαθέσιμο αέρα. Έτσι πετυχαίνει να δώσει στον ρόλο του το πιο βασικό: την παράδοση της ύλης του. 

 

Σιλένα Μπατάγια ~ Theatrecomments | Η Ρούλα Πατεράκη μας θυμίζει εικόνες από αναγγενησιακό πίνακα όπου η Παναγία φροντίζει τον Χριστό. Η ερμηνεία της είναι η θαυμαστή μονοκοντυλιά μιας μεγάλης ηθοποιού. Η εναλλαγή των ρόλων που υποδύεται δεν πλήττουν τη θεατρική δυναμική, αντιθέτως εντείνουν θαυμαστά την κλιμάκωση του δράματος. Η στωική, γλυκιά, μαρτυρική, σχεδόν αρχαγγελική παρουσία του Γιώργου Νανούρη εναρμονίζεται εξαιρετικά με την ερμηνεία του, που μας αποκαλύπτει έναν εξαιρετικό αγωγό λόγου. Με απαράμιλλη ακρίβεια και ψυχοσυναισθηματική προσήλωση υποτάσσεται στη ρητορική της θυσίας και του καθήκοντος απέναντι σε θεό και ανθρώπους. Η ερμηνεία του εύθραυστη, ζει εκ των έσω και με πάθος, βουτώντας μέσα στις λέξεις του κειμένου, η δε προσπάθειά του να νοηματοδοτήσει την ουσία της θυσίας του σχεδόν συγκινητική. Η σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη, με φανερή συνειδητότητα κειμένου και μετάφρασης, απογειώνει και εξυψώνει μυαλό και πνεύμα τόσο αθόρυβα όσο και μεγαλόπρεπα. Καθοριστικής σημασίας το σκηνοθετικό εύρημα, όπου η Γυναίκα ‘’λευκαίνει’’ με αργές, τελετουργικές κινήσεις το Σώμα, ’’Αυτού που Λατρεύεται’’ συμβολίζοντας έτσι τον καθαρμό του, την προετοιμασία του προς το ύστατο ξεψύχισμα.

 

Ζωή Τόλη ~ Enetpress.gr | Ο Θωμάς Μπέκετ του Γιώργου Νανούρη βαθιά εσωτερικός, από ένα σημείο και μετά έχει συναντηθεί με το ιδεατό. Είναι ένας χαρακτήρας σε μία συμπαγή οντότητα. Η σκηνοθέτις τον παρουσιάζει σχεδόν χωρίς καθόλου κίνηση να στέκεται όρθιος, κάτι ανάμεσα σε αρχαίο ελληνικό άγαλμα και γλυπτό ομοίωμα Αγίου, με την εκπεμπόμενη ευσέβεια. Άσπιλος, λευκός, με βαθιά ιερότητα, παίρνει το θρήνο από τις γυναίκες της Καντερβουρίας και τον μετατρέπει σε δικό του προσωπικό κύκνειο άσμα, λίγο πριν ξεψυχήσει. Μιλάμε για μία ενσάρκωση ιδιαίτερα εύστοχη, καθώς ο νεαρός, αλλά ταλαντούχος ηθοποιός μεταδίδει αυτή την υπερκόσμια αρχιτεκτονική του ρόλου του με ωριμότητα και ενσυναίσθηση. Η μέθεξή του με το κοινό, αδιαμφισβήτητα και συνειδητά ευλαβική. Κάτι το μυστηριακό και το αγγελικό απορρέει από την όλη του θωριά, κάνοντας το θεατή συμμέτοχο σε ό,τι διαδραματίζεται. Μία στάση ζωής, που αναφέρεται στα οικουμενικά αξιακά συστήματα της ανθρώπινης συμπεριφορικής εκδήλωσης, όπως έχουν αποτυπωθεί στο συλλογικό ασυνείδητο. Η καταπληκτική Ρούλα Πατεράκη, ως γυναίκα της Καντερβουρίας, αλλά και στους υπόλοιπους ρόλους που υποδύεται ξεπροβάλλει μέσα στο σκηνικό , άλλοτε αιθέρια, ενθουσιώδης, αφοσιωμένη και προστατευτική και άλλοτε επικριτική με τραγική ένταση. Αυθεντική και μέσα στο ερμηνευτικό της κέντρο "πράττει" αριστοτεχνικά, με όχημα την περσόνα (κάθε φορά διαφορετική) που καλείται να παίξει. Δρα με έναν τρόπο, που με ενάργεια συνδυάζει το λαϊκό στοιχείο μιας απλής, φτωχής γυναίκας με μια διάσταση θεϊκότητας, σκιαγραφώντας έτσι την παλέτα της σκηνικής της συνείδησης. Μας μεταφέρει σε ένα σύμπαν υπερβατικό, με μπόλικη δόση ρεαλισμού και θυμίζει εικόνες επιδαύρειας αίγλης, αναδεικνύοντας την ευρύτατη γκάμα μιας ηθοποιού που διδάσκει ήθος και φως με το ταλέντο της. Μία Πατεράκη, η οποία εκμεταλλεύεται στο έπακρο την αβυσσαλέα έκταση των υποκριτικών της ικανοτήτων. Είναι πραγματικά καθηλωτική και η επικοινωνία της με το θεατή βαθιά διαπεραστική, τον οποίο αβίαστα "καλεί" να συμπράξει πνευματικά. Και το πετυχαίνει. Η "χημεία" της δε με τον Γιώργο Νανούρη πυκνή, λεία, στέρεη.  Αξίζουν ειλικρινής συγχαρητήρια στην Ιόλη Ανδρεάδη, που οικοδόμησε μία παράσταση, ώριμη και στιβαρή δραματουργικά, με μέτρο χωρίς υπερβολές και ατυχείς υπερβάσεις. Το κείμενο μεταγράφηκε από την ίδια και τον επίσης ταλαντούχο Άρη Ασπρούλη και το επίτευγμα παίρνει τη διάσταση που του αρμόζει στην ιστορία των θεατρικών τεκταινομένων, καθώς το εγχείρημά τους είναι δύσκολο, όσο και απαιτητικό. Tα υπέροχα σκηνικά/κοστούμια της Δήμητρας Λιάκουρα, oι σωστοί φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα η υπαινικτική μουσική του Γιάννη Χριστοφίδη και η δουλειά των υπόλοιπων συντελεστών, πλουτίζουν το έργο με φως και δέος. Μία αξιοπρόσεκτη παράσταση, γεμάτη ιδεαλισμό και πολιτικές αποχρώσεις, που συστήνεται ανεπιφύλακτα.

 

Βασίλης Κοκκώνης ~ Free Sunday | Σε μια ατμόσφαιρα λιτή και κατανυκτική, όπως αρμόζει στην περίσταση, μιας και αυτή περιγράφει τον δρόμο προς την αγιοποίηση ενός ανθρώπου που εγκαταλείπει τα εγκόσμια, μέσα στον Καθεδρικό ναό του Canterbury, στήνεται η παράσταση. Μπροστά από τρεις εικόνες θρησκευτικού ενδιαφέροντος, (επιζωγραφισμένο γυαλί), ο Θωμάς Μπέκετ ανακαλύπτεται και μας αποκαλύπτει την ουσία της ζωής, την αφοσίωση στον άνθρωπο και την παραίτησή του απ’ το εγώ, μέσα από ένα λόγο καθαρά ποιητικό. Δια μέσω μιας σπονδυλωτής δραματουργικής τελετουργίας τριών σημείων ξεδιπλώνεται η παράσταση, παραθέτοντας ενώπιόν μας “Αυτόν που λατρεύει”, και “Αυτόν που λατρεύεται”. Ο πρώτος περιποιείται τον άλλο ,τον ετοιμάζει, τον στολίζει, ενώ ο δεύτερος, αποχαιρετά με απόλυτη στωικότητα τα εγκόσμια, οδηγώντας μας στην τρίτη φάση, ή αλλιώς στην θυσία. Εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε μια θυσία, που έχοντας αποβάλλει από επάνω της κάθε διάθεση ηρωοποίησης του πρωταγωνιστή, διαμαρτύρεται αδιαμαρτύρητα κόντρα στην εποχή, θέλοντας να κινητοποιήσει μιαν αντίδραση σιωπηλή μα ουσιαστική απέναντι στην εσωτερική φτώχεια και τον εκφυλισμό. Το εξιλαστήριο θύμα πονά, υποφέρει, ματώνει και παραδίδει τον εαυτό του στην ανθρωπότητα, έχοντας κάνει μια επανάσταση διττή. Προς τον κόσμο - μα και τον ίδιο του τον εαυτό. Δύσκολες μα όμορφα δοσμένες οι ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές, μας βάζουν βαθιά στην μυσταγωγική ποιητική, όπου διανύουμε τον χρόνο προς τα πίσω, αντλώντας κάτι από το μεγαλείο και την ουσία της θυσίας. Τα στοιχεία της μουσικής της ένδυσης και των φωτισμών όπως όφειλαν να είναι, λιτά μυσταγωγικά και περιεκτικά.

 

Μαριάντζελα Ψωμαδέλλη ~ radioalchemy.net | Τη σύμπραξη δυο σπουδαίων ηθοποιών επί σκηνής απολαύσαμε το βράδυ της Δευτέρας στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης με αφορμή την νέα παράσταση της Ιόλης Ανδρέαδη, «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν». Πρόκειται για μια μεταγραφή για δύο άτομα, βασισμένη στο «Murder in the Cathedral» του T.S. Eliot στη μνημειώδη μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη. Το κείμενο της μεταγραφής ανέλαβε η ίδια η Ιόλη Ανδρεάδη μαζί με τον Άρη Ασπρούλη και ομολογουμένως η αποστολή τους δεν ήταν διόλου εύκολη υπόθεση. Οι δυο συγγραφείς κατάφεραν να μετατρέψουν το πρωτότυπο κείμενο στο οποίο και παρουσιάζονται περισσότεροι από δέκα χαρακτήρες σε μια τελετουργία για δύο μόνο ανθρώπους. Στο σκηνοθετικό τιμόνι αλλά και την κινησιολογία της παράστασης βρίσκεται η Ιόλη Ανδρεάδη που έστησε μπροστά στα μάτια των θεατών ένα μυσταγωγικό θέαμα που διαδραματίζεται στο εσωτερικό του Καθεδρικού ναού του Canterbury. Η χρήση συμβόλων στην παράσταση αλλά και ο ξεκάθαρος διαχωρισμός των ρόλων θύτη και θύμα ενισχύθηκε από μια τελετουργική διαδικασία της γυναίκας της Καντερβουρίας απέναντι στο Θωμά Μπέκετ. Η όλη προετοιμασία του θύματος για τη θυσία του που ολοένα και πλησιάζει, μπορεί άνετα να παραλληλιστεί ακόμα και με τη σημερινή εποχή στην Ελλάδα αφού αποτυπώνει τις δυσκολίες του λαού να σταθεί στα πόδια του και να επιλέξει την ηγεσία ενός ικανού ανθρώπου. Συγκλονιστική η προσέγγιση του Γιώργου Νανούρη στο ρόλο του Θωμά Μπέκετ. Απέδωσε τον ήρωά του κάπως αποστασιοποιημένο στα γεγονότα που διαδραματίζονται επί σκηνής θέλοντας έτσι να τονίσει την συνειδητή του πρόθεση να θυσιαστεί αδιαμαρτύρητα επαναστατώντας με αυτό τον τρόπο ενάντια στον κόσμο που τον πολεμά. Η πίστη του Θωμά στο Θεό τον οδηγεί να δέχεται σιωπηλά τη μοίρα του με αποτέλεσμα να κερδίσει την μετέπειτα αγιοποίησή του. Σε μια πληθώρα ρόλων με βασικότερο αυτό της γυναίκας της Καντερβουρίας απολαύσαμε τη Ρούλα Πατεράκη. Με εναλλαγές στη φωνή, τις εκφράσεις και την κινησιολογία της, η ηθοποιός «ντύθηκε» από τη γυναίκα της Καντερβουρίας που φροντίζει αλλά και επιπλήττει στιγμιαία το Θωμά Μπέκετ μέχρι το δήμιο που τελικά καλείται να του αφαιρέσει τη ζωή. Η έμπειρη ηθοποιός κινήθηκε με μαεστρία στα δύσκολα υποκριτικά μονοπάτια που έπρεπε να υπηρετήσει και το αποτέλεσμα σίγουρα την δικαιώνει. Αξίζει να αναφέρουμε τη Δήμητρα Λιάκουρα για την εξαιρετική και πρωτότυπη σκηνογραφία της παράστασης με το στήσιμο βασικών στοιχείων ενός καθολικού ναού επί σκηνής αλλά και τη Χριστίνα Θανάσουλα που με τους φωτισμούς της λειτούργησε καταλυτικά στη δημιουργία μιας τελετουργικής ατμόσφαιρας. Σας την προτείνω.

 

Άρης Δαβαράκης ~ Συγγραφέας | Στο «υπόγειο του Κουν» μετά απο πολλά-πολλά χρόνια. Για μια παράσταση που στηρίζεται στον Λόγο του T.S.Eliot (στην μαγευτική μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη) και τις ερμηνείες δυο ηθοποιών άλλης γενιάς αλλά του ίδιου ερμηνευτικού μεγεθους και ήθους: Ρούλα Πατεράκη και Γιώργος Νανούρης σε σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη: «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν». Αυτός ειναι ο τίτλος - το περιεχόμενο ομως ειναι ενα master class ποιητικού, θεολογικού, φιλοσοφικού, υπαρξιακού προβληματισμού. Στην διάρκεια της η παράσταση θέτει (και κάποιες φορές τα απαντάει) τα βασικότερα πνευματικά ερωτήματα που εχουν απασχολήσει την ανθρωπότητα απο καταβολής κόσμου. Μην την χάσετε. Η Ρούλα Πατεράκη είναι απολύτως σπουδαία - παθιασμένη αλλα και σε απόλυτο ερμηνευτικό έλεγχο του ιλίγγου. Δίπλα της ο Γιωργος Νανουρης υψώνεται αποφασιστικά (με πολλή σεμνότητα και δουλειά) στο επόμενο σκαλοπάτι του, ανεβαίνει, ανεβαίνει, ανεβαίνει ερμηνευτικά, γίνεται σολίστας. Προσωπικά κυριολεκτικά τόχασα ακούγοντας αυτα τα ελληνικά του Σεφερη το 2017, δυο βήματα απο την πυρπολημένη Marfin, το Αττικόν και τον Απόλλωνα. Έκανα εναν παράξενο συνειρμό: «Αφού στο υπόγειο του Κουν μιλιέται πάλι αυτή η γλώσσα και μας προτρέπει, μας επιβάλλει να σκεφτούμε και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας ο καθένας χωριστά και ολοι μαζι, εντάξει: Γι’ αλλα δέκα χρόνια, άιντε, καθαρίσαμε».

 

Άρης Σφακιανάκης ~ Συγγραφέας | Η μεγάλη ποίηση είναι πάντα επίκαιρη. Κάντε αυτήν την παράσταση ένα δώρο στον εαυτό σας. Καθηλωτική.

 

Ανδρεάς Ροδίτης ~ ΕΡΤ | Ένας μεγάλος τίτλος μεν, για ένα επίσης μεγάλο έργο δε. Ένα έργο που έρχεται από το παρελθόν κ χάνεται στο μέλλον. Ένα ποιητικό ορατόριο που τυπικά αναφέρεται στον 12ο αιώνα κ αφορά τη ζωή του Αγίου Θωμά. Έργο ανθρώπινο, στοχαστικό, πολιτικό, όσο πολιτικά είναι τα Ευαγγέλια, διαχρονικής αξίας, ένα έργο μεταφυσικής δυναμικής, ένας κόσμος υποταγής κ ελπίδας.Της ελπίδας που σε εξυψώνει κ στο τέλος σε διαλύει, όταν τίποτα δεν σε διασώζει από την φρικτή πραγματικότητα. Λόγος λυρικός, λόγος οραμάτων, λόγος αφοσίωσης κ πίστης σε ανθρώπους κ ιδανικά. Ενας λόγος χρέους, αποθέματος ψυχής κ καθήκοντος. Εν τέλει ένας θεατρικός λόγος. Στο υπόγειο του τέχνης, η θεατρική αίσθηση γίνεται κάτι σαν κύμα που σε σκεπαζει κ σε μετατοπίζει. Κι αυτό γιατί η σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη, με φανερή συνειδητότητα κειμένου κ μετάφρασης, απογειώνει κ εξυψώνει μυαλό κ πνεύμα τόσο αθόρυβα κ τόσο μεγαλόπρεπα με ωφέλιμα ευρήματα. Η Ρούλα Πατεράκη, η μέγιστη δασκάλα του χώρου, μας δείχνει πως παίζεται ένα έργο στο σανίδι. Είναι στιγμές που νομίζεις πως βλέπεις αναγγενησιακο πίνακα όπου η Παναγία φροντίζει τον Χριστό. Προς το τέλος η Πατεράκη σε τρομάζει με την αλλαγή της κ δείχνει πόσο μεγάλη προσωπικότητα του θεάτρου είναι.Η στωική, γλυκειά, μαρτυρική κ αρχαγγελικη παρουσία του Γιώργου Νανούρη καθορίζει την κόλαση απ' τον παράδεισο. Σκηνοθέτης κ ο ίδιος, γνωρίζει την τέχνη της κίνησης κ με γνώση, μας οδηγεί στο επέκεινα. Ακόμα κ οι ανάσες τους κ οι σιωπές τους είναι μέρη του ρόλου. Είναι μια ειδική παράσταση για θεατές ειδικών απαιτήσεων χωρίς αυτό να έχει καμία ελιτίστικη άποψη. Κάθε άλλο. Η αισθήσεις δεν μεταφέρονται γραπτώς. Γι αυτό και σταματώ εδώ. 

 

Αλεξία Βλάρα ~ almaradio.gr | Το πάντρεμα που έγινε εξαιρετικό. Η παράσταση είχε ψυχολογικές διακυμάνσεις και προσπαθούσε να αποδώσει με απόλυτο λυρισμό σε μία μορφή ποίησης με ύφος διαχρονικό και επίκαιρο. Ο τίτλος, αν και ογκώδης, αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιστορική φράση που είπε ο συγγραφέας του έργου όταν του ζητήθηκε να μιλήσει για την πλοκή του. Οι δύο πρωταγωνιστές, πρώτη φορά τους βλέπουμε μαζί, δείχνουν όλο το υποκριτικό εύρος δύο άρτιων ηθοποιών. Ποιος σκηνοθέτης δεν θα ήθελε αυτό το δίδυμο να το έχει στην παράσταση του; Είναι δύο αντιδιαμετρικά αντίθετοι ηθοποιοί, αλλά συνάμα τόσο όμοιοι σε αυτό που επιτελούν και αυτό δεν είναι άλλο από την τέχνη και την αγάπη τους για το θέατρο. Η σκηνοθεσία είναι ευρηματική και από τα πρώτα δευτερόλεπτα που μπαίνεις στο χώρο της σκηνής δεν μπορείς να μην θαυμάσεις την σκηνή, που θυμίζει έναν καθεδρικό ναό με τρεις εικόνες που τις θαυμάζεις περίτεχνα. Η απόδοση του κειμένου έγινε με τρόπο γλαφυρό και οικείο και πέρα από κάποιες μικρές δόσεις επαναλήψεις στα πρώτα λεπτά του έργου από την μέση του έργου και μετά η ροή γίνεται τόσο γρήγορη που σου κόβει την ανάσα!Εξαιρετική απόδοση του έργου και ερμηνείες που θα έχεις να θαυμάζεις όλη την φετινή χρονιά! Μην την χάσετε!

 

Μία Κόλλια ~ Δημοσιογράφος | Δεν περιμένεις κάτι λιγότερο από τη Ρούλα Πατεράκη, εκτός από κορυφαία υποκριτική σε μια παράσταση αληθινού θεάτρου. Δεν περιμένεις όμως, και ένα έργο στιβαρό, μεστό, με πυκνό λόγο του TS Eliot (μετάφραση Γ. Σεφέρη) να σε απορροφήσει απολύτως και να φύγεις γεμάτος και ανάλαφρος γιατί ήταν όσο πρέπει και όπως πρέπει από κάθε άποψη. Στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν, "Ένας ανθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν" με την Ιόλη Ανδρεάδη να υπογράφει μια εξαίρετη, μαστόρικη, σκηνοθεσία. Οσο για τον Γιώργο Νανούρη; Πιστεύω ότι αυτός ο ρόλος είναι ένα σημείο σημαντικό στην πορεία του, δεν μπορώ να το πω turning point, αλλά σίγουρα αποτελεί μια λοξή ματιά και ευθεία βουτιά σε νερά, όχι αχαρτογράφητα, αλλά τρικυμιώδη, που θα τον καλούν να ανταγωνίζεται διαρκώς, κι άλλο, τον εαυτό του.

 

Ταυτότητα της Παράστασης

 

Σύλληψη - Σκηνοθεσία - Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη

Κείμενο μεταγραφής: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης

Σκηνογραφία – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα

Εικαστικός: Περικλής Πραβήτας

Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα

Μουσική - Ηχοτοπίο: Γιάννης Χριστοφίδης

Φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ & Σταύρος Χαμπάκης

Video trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος

Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Νικητοπούλου

Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα

Βοηθός Παραγωγής: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη

 

Ερμηνεύουν: Ρούλα Πατεράκη & Γιώργος Νανούρης

 

Μια συμπαραγωγή του Θεάτρου Τέχνης με την «Λυκόφως» του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου και το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων.