Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Η ινομυαλγία είναι μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος, που εμφανίζεται με πόνους σε διάφορα σημεία του σώματος.

Η νόσος επηρεάζει την φυσιολογική κινητικότητα και άσκηση του σώματος.

Η Ι.Ν.Μ. εμφανίζει συχνότητα 3% - 10% στο γενικό πληθυσμό. Είναι νόσημα αγνώστου αιτιολογίας και χαρακτηρίζεται από οξείς πόνους και δυσκαμψία μυϊκών μαζών, κυρίως στην έκφυση των μυών και των γεινοτικών προς αυτούς ιστών.

Κάθε ινομυϊκός ιστός μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα Ι.Ν.Μ. κυρίως στην ινιακή χώρα, ώμους, λαιμό, θώρακα, μηροί, χαμηλά στη μέση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΙΝΜ

Γίνεται με την κλινική εξέταση και λεπτομερή λήψη ιστορικού του ασθενούς με συμπτώματα ΙΝΜ.

ΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΙΝΜ είναι :
1. ΠΟΝΟΣ σε 11 από τα 18 σημεία που εμφανίζονται στο σχεδιάγραμμα.
2. ΕΚΛΥΣΗ, ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΠΟΝΟΥ στα σημεία αυτά με εφαρμογή πίεσης τουλάχιστον 4 Kgr στα ειδικά σημεία.
3. ΥΠΑΡΞΗ ΔΙΑΧΥΤΩΝ ΠΟΝΩΝ το ελάχιστο 3 μήνες διάρκειας, στα “ειδικά σημεία” της ΙΝΜ.
(βλ. σχέδιο)

Οι πόνοι ορίζονται σαν διάχυτοι όταν εμφανίζονται στην αριστερή και δεξιά πλευρά του κορμού, πάνω και κάτω από τη μέση και στον άξονα του σκελετού (αυχενική μοίρα Σ.Σ. – πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα – θωρακική μοίρα Σ.Σ. – κατώτερη οσφυϊκή.


 
Τα συμπτώματα της ΙΝΜ επιδεινώνονται μετά από – stress – αϋπνία – τραυματισμούς – παραμονή σε ψυχρό περιβάλλον (υγρασία).

Η ΙΝΜ συνοδεύεται συχνά από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή συνυπάρχουν κεφαλαλγίες εκ τάσεως.

Η ΙΝΜ πρέπει να εξετάζεται σαν διάγνωση σε ασθενή που εμφανίζει γενικευμένους πόνους, μυϊκή ευαισθησία, χωρίς άλλα κλινικά ευρήματα.

Πολλές φορές η ΙΝΜ εκδηλώνεται σαν μόνιμη, διαρκής ΚΟΥΡΑΣΗ (Δ.Δ. με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης).
 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ που εξετάζονται στην ΙΝΜ

Τ.Κ.Ε. – CRP – CK – όπως και εργαστηριακές εξετάσεις για αποκλεισμό :
1. Ρευματικής πολυμυαλγίας.
2. Υποθυρεοειδισμού.
3. Ηπατίτιδας C.

Χαρακτηριστικά, η Ρευματική πολυμυαλγία (polymyalgia theumatica) προσβάλει συνήθως εγγύς μυϊκές ομάδες εκλεκτικά ενώ προκαλεί μεγάλη αύξηση ΤΚΕ.

Επίσης, η ΙΝΜ συνοδεύει Ιογενείς ή άλλα συστηματικά νοσήματα (lyme disease).

Η ΙΝΜ σπάνια μπορεί να αποτελεί επιπλοκή :
1. Yποθυρεοειδισμού.
2. Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας.
3. Σύνδρομο απνοϊκού ύπνου (Sleep Apnea Syndrome).

Χαρακτηριστικά, η ΙΝΜ προκαλεί διαταραχή του 4ου σταδίου του ύπνου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΝΜ

Α) Χορήγηση τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
Amitriptylline 10–50 → Doxepin 10-40 mgr → Cyclobenzapine 10-40 mgr.

Β) Υποστηρικτικά προγράμματα για αντιμετώπιση μυϊκών πόνων.
1. Αεροβική γυμναστική (γρήγορο βάδισμα, κολύμπι, ποδήλατο).
2. Ελαφρά κινητοποίηση των μυϊκών ομάδων που πάσχουν επί καθημερινής βάσης, διάρκεια 30”, επανάληψη ανά 5’.

Γ) Βελτίωση του ύπνου είναι σημαντικό στοιχείο, με τη χρήση της Α) φαρμακευτικής αγωγής.

Χορήγηση απιοειδών σκευασμάτων αποφεύγεται όπως και των φαρμακευτικών σκευασμάτων που προκαλούν ανησυχία, αϋπνία.

Καταθλιπτικά σύνδρομα ή εκδηλώσεις αγωνίας πρέπει να θεραπεύονται αν συνυπάρχουν, άμεσα.

Κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί για την εξήγηση της αιτιολογίας και παθολοφυσιολογίας της Ι.Ν.Μ. διάφορες ορμόνες όπως :
1. Αλλοιωμένη αντίδραση, απάντηση κορτιζόλης προς διάφορους στρεσσογόνους παράγοντες.
2. Αλλοιωμένη αντίδραση υποθαλαμικού – υποφυσιακού – επινεφριδιακού άξονα.
3. Μειωμένη τιμή της insulin – growth fador (IGF) που παράγεται από το ήπαρ.
4. Αλλοιωμένη αντίδραση του συμπαθητικού συστήματος.
5. Μείωση του ενζύμου σεροτονίνης (νευροδιαβιβαστής πόνου), χαμηλές τιμές τρυπτοφάνης και μεταβολιτών στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό ατόμων με Ι.Ν.Μ.

Με τις παραπάνω παρατηρήσεις, δεδομένα οδηγούμεθα στην εξής “σαγηνευτική” θεωρεία.

“Κάτι” συμβαίνει και μεταβάλλεται η ομοιόσταση του ανθρώπινου οργανισμού και κυριώς το “milien interiere” και το αίτιο αυτό προκαλεί αλλοίωση της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ, της ικανότητας για σωματική άσκηση.

Αυτό το “υποθετικό αίτιο” προκαλείται από ενεργοποίηση δίκην καταρράκτου ορμονικών και νευροπεπτιδικών αλλοιώσεων που δίνουν τη σύνθετη συμπτωματολογία της Ι.Ν.Μ.
Η ενεργοποίηση αυτή των νευροϋποδοχέων πόνου, αίσθησης αισθητικότητας, συμμετοχής στον ύπνο και την άσκηση σε συνδυασμό με την αυξημένη δυσρυθμία του αυτόνομου συστήματος έχουν σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση της σωματικής και ψυχικής ισορροπίας του ατόμου και εμφανίζεται έτσι Ινομυαλγία.

Τα αίτια μπορεί να είναι ποικίλα όπως τραυματισμός, λοιμώδες νόσημα, συγκινησιακό stress, κατάθλιψη που είναι γνωστό ότι διαταράσσει τον φυσιολογικό κύκλο του ΥΠΝΟΥ.

Επίσης, χρόνια φλεγμονώδης νόσος που δημιουργεί σωματικό πόνο και επηρεάζει την φυσιολογική κινητικότητα και άσκηση του σώματος ή ασθένεια που προκαλεί αρθραλγίες ή αρθρίτιδες που υποτροπιάζουν ή νόσος που επηρεάζει την αγωγιμότητα των αεροφόρων οδών, κυρίως τη νύχτα, όπως είναι ο σύνδρομο άπνοιας – ύπνου (sleep apnea syndrome) ή το βρογχικό άσθμα θεωρούνται σαν αιτίες ή εναύσματα για την πρόκληση και εκδήλωση της ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑΣ.

Με το σκεπτικό αυτό η ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑ μπορεί να μη θεωρηθεί νόσος αλλά σύνδρομο (δηλ. πολλές εκδηλώσεις από πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού).

Ref. : - ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ, Ν. Καλλιακμάνης 1989/εκδ. Πασχαλίδης
- Merck Man 18th ed.