Γράφει ο
Θανάσης Παπανδρόπουλος

Η κυρία Caroline Galacteros δεν είναι διόλου τυχαίο πρόσωπο στην χώρα της. Συνταγματάρχης στις Επιχειρησιακές Εφεδρείες του Γαλλικού Στρατού, δόκτωρ πολιτικής επιστήμης και διευθύντρια του γραφείου «στρατηγικών πληροφοριών» Planeting, τα τελευταία χρόνια ασχολείται με θέματα πολέμου, τεχνολογίας και επικοινωνίας και έχει συγγράψει δύο σημαντικά βιβλία. Ασχολείται επίσης ενεργά με τις εξελίξεις στην Τουρκία και οι εκτιμήσεις της μόνον ζοφερές σκέψεις προκαλούν.

Μιλώντας έτσι στον ιστότοπο FigaroVox, η Γαλλίδα αναλύτρια επισημαίνει ότι στην γειτονική μας χώρα εξελίσσεται μία νέα και επικίνδυνη μορφή «εθνικο-ισλαμισμού», με κύριο και απρόβλεπτο εμπνευστή της τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Υπό την πυγμή του Ερντογάν, η Τουρκία εδώ και αρκετό καιρό ισλαμοποιείται με ριζοσπαστικό τρόπο, απομακρύνεται από την Δύση και τρέφει αυτοκρατορικά οθωμανικά όνειρα, τα οποία σε κάποια φάση θα συγκρουσθούν με τις ευρωπαϊκές θέσεις για την δημοκρατία και τον κόσμο», τονίζει η C.Galacteros.

«Οι λαϊκές συγκεντρώσεις που προκαλεί ο Ερντογάν θυμίζουν άλλες εποχές. Θέτουν όμως και ερωτήματα. Ποιος προκάλεσε το πραξικόπημα; Δεν αποκλείω να είναι ο ίδιος ο Ερντογάν. Πρόκειται για μία πολύ πετυχημένη επιχείρηση που τού επιτρέπει να ξεριζώσει ό,τι απομένει από τον κεμαλισμό και τους προστάτες της δημοκρατίας στην Τουρκία. Παράλληλα, καταφέρνει σοβαρά πλήγματα και στο ανταγωνιστικό ισλαμικό κίνημα του Γκιουλέν, το οποίο επηρεάζει την δυτικότροπη και φιλο-ατλαντική Τουρκία. Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, δηλαδή. Μοναδική ευκαιρία για να γίνουν μαζικές εκκαθαρίσεις στην δικαιοσύνη, στον στρατό, στην εκπαίδευση, στα μέσα ενημέρωσης και στην οικονομία», προσθέτει η Γαλλίδα ειδικός.

«Ας το καταλάβουμε. Υπό την πυγμή ενός πραγματικού δικτάτορα, η Τουρκία αυτονομείται ριζικά και μόνιμα από την Δύση και ξαναζεί το οθωμανικό της όνειρο. Δυστυχώς δε, μία ολόκληρη κοινωνία πιστεύει ότι ο Ερντογάν είναι ο σωτήρας της δημοκρατίας. Ας το πάρουμε χαμπάρι, στην Τουρκία κάθε δημοκρατικός θεσμός ισοπεδώνεται και τα όποια στηρίγματά του ξεριζώνονται. Πρόκειται για μία μαζική νίκη των Αδελφών Μουσουλμάνων (από τους οποίους ξεπήδησε και το κόμμα του προέδρου Ερντογάν), μέσα από την οποία μεσοπρόθεσμα θα κληθούν οι μουσουλμάνοι της περιοχής και της Ευρώπης να δράσουν. Μετά την αποτυχία τους στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι βρήκαν στο πρόσωπο του Ερντογάν έναν νέο “ηγέτη” τους, τον οποίο θα πιέσουν να μετατρέψει την Τουρκία σε πόλο έλξης αυτής της διεθνούς αδελφότητας», υπογραμμίζει η Caroline Galecteros.

Κατά την Γαλλίδα σύμβουλο στρατηγικής, η «νέα Τουρκία» που επικαλείται ο Τούρκος πρόεδρος είναι παρούσα και, μέσα από την ανάπτυξη μίας αντιδυτικής υστερίας στο εσωτερικό της, θα αναζητήσει οδούς αναβίωσης του οθωμανικού status στην ευρύτερη δυνατή περιοχή. Όσο για τις τουρκικές οικονομικές ελίτ, θα τα βρουν με το νέο καθεστώς, γιατί μόνον έτσι θα μπορέσουν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. «Ο Κεμάλ Ατατούρκ υπήρξε. Τα τελευταία πιόνια του έπεσαν στην παγίδα ενός θριαμβευτικού ισλαμισμού –και αυτό είναι ένα πολύ κακό νέο. Ο Ερντογάν οικοδομεί έναν εθνικο-ισλαμισμό με νέες αυτοκρατορικές φιλοδοξίες, και θα είναι σε κάποια φάση αποφασισμένος να έλθει σε μετωπική σύγκρουση με την Ευρώπη».

Μία Ευρώπη που όχι μόνον δεν κατάλαβε το παιχνίδι του Τούρκου προέδρου (τον οποίο θέλησε και να εντάξει στους κόλπους της), αλλά πριν λίγα χρόνια, στο όνομα της ενσωμάτωσης της Άγκυρας στους ευρωπαϊκούς πολιτικούς κανόνες, στέρησε από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας (MGK) την δυνατότητα να προστατεύει τον λαϊκό χαρακτήρα της εξουσίας από τις θρησκευτικές υποτροπές των τότε «συμμάχων» Ερντογάν και Γκιουλέν. «Δεν καταλάβαμε τίποτα από την πολιτική πραγματικότητα της Τουρκίας και την σταθερή διείσδυση του ισλαμισμού στις διάφορες αρθρώσεις της … Τελικά δε, ήλθαν και οι διακηρύξεις της Γερμανίδας καγκελαρίου, η οποία άνοιξε τον δρόμο στους εκβιασμούς του “Σουλτάνου”», λέει η Γαλλίδα αναλύτρια.

Με αφετηρία αυτά που προηγούνται, αλλά και μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην τουρκική διπλωματική και πολιτική σκηνή, ρωτήσαμε την Caroline Galacteros πώς βλέπει τις νέες ρωσο-τουρκικές επαφές.

«Κατ’ αρχήν, θα ήθελα να επισημάνω ότι η ρωσική “κυρίαρχη δημοκρατία” δεν έχει καμία σχέση με τον τουρκικό αυταρχισμό και την αδυσώπητη υφαρπαγή εξουσιών που πραγματοποιεί ο Ερντογάν στο όνομα του ισλαμισμού. Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει μία δουλοπρεπή αφοσίωση στον ίδιο, γεγονός που έρχεται σε πλήρη διάσταση με τις ρωσικές αντιλήψεις. Από ιστορικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και πολιτικής πλευράς, η Ρωσία είναι μέρος της Ευρώπης. Υπό αυτή την έννοια, η φιλοδοξία της έγκειται στην διατήρηση του “στρατηγικού βάθους” της, το οποίο είναι ταυτοχρόνως τόσον πολιτιστικό όσο και στρατιωτικό. Στο μέτρο λοιπόν που η Ευρώπη και γενικότερα η Δύση είναι “μη φιλικές” απέναντί της, η ρωσική πλευρά θα αναζητεί στηρίγματα τέτοια ώστε να μπορεί να διατηρεί τις σφαίρες επιρροής της. Στο πλαίσιο αυτό, αναδυόμενες δυνάμεις, όπως η Κίνα για παράδειγμα, εξυπηρετούν τους ρωσικούς σχεδιασμούς, αλλά απέχουν από τού να έχουν οριστικό χαρακτήρα.

»Ο Ερντογάν εξ ανάγκης προσεγγίζει την Ρωσία και αυτό ο Βλαδίμηρος Πούτιν το γνωρίζει. Θα συμβάλει στο να εκβιάσει ο Τούρκος πρόεδρος την Δύση, αλλά κατά την εκτίμησή μου δεν θα πάει πιο μακριά. Το πραγματικό πρόβλημα έτσι δεν είναι αυτό των ρωσο-τουρκικών σχέσεων, αλλά η εξέλιξη του εθνικο-ισλαμισμού στην Τουρκία σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή και την Ευρώπη. Είναι καιρός οι ελίτ να ξυπνήσουν στις χώρες μας».

Όντως, οι εξελίξεις στην Τουρκία μετατρέπουν την ευρύτερη περιοχή μας σε κινούμενη άμμο. Και το ερώτημα που έρχεται στο προσκήνιο είναι ποιοι παράγοντες του πολιτικού φάσματος μπορούν και διαθέτουν τους κατάλληλους ώμους για να σηκώσουν νέα γεωπολιτικά βάρη και να υπερβούν τις πιθανές συνέπειες που θα προκύψουν. Ποιες εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν, προπαντός κοινή συναίνεση, απέναντι σε μία παρόξυνση κρίσεων που θα ανέκυπταν από την επιδεινούμενη περιφερειακή ρευστότητα;

Ευχή μας είναι να υπάρχουν απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά. Γιατί αν δεν υπάρχουν απαντήσεις, τότε υπάρχει κενό –άρα, μηδενική προοπτική. Και αυτό είναι μείζον πρόβλημα.