Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Ένας ένας πηδάνε από το καράβι στα Σκόπια. Η είδηση έπεσε σαν βόμβα και φαίνεται ότι έχει πολλές «ουρές»: Ο Κότσο Ανγκιούσεφ, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Ζάεφ στα Σκόπια, στενός συνεργάτης του απερχόμενου πρωθυπουργού και τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στη χώρα, αυτός που πούλησε την εταιρία εμπορίας ενέργειας EDS στη ΔΕΗ, εν μέσω διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα για το όνομα, ζήτησε την αντικατάστασή του, επειδή, όπως ισχυρίζεται, ο τζίρος των επιχειρήσεών του έχει πέσει λόγω της ενασχόλησής του με την πολιτική!

Ο Ανγκιούσεφ, που είχε την ευθύνη της ανάπτυξης, κατέστησε γνωστό πως δεν θα είναι μέλος στην κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές του Απριλίου 2020 – ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος.

Από την πλευρά του, ο Ζάεφ ανακοίνωσε ότι θα στραφεί προς τα επιμελητήρια, προκειμένου να του προτείνουν το πρόσωπο που θα αντικαταστήσει τον Ανγκιούσεφ, ο οποίος ήταν, όπως είπε, δική τους επιλογή.

Όπως επίσης είπε, ο αντιπρόεδρός του, επικεφαλής σειράς επιχειρήσεων, είδε τον τζίρο τους να πέφτει. Από την πλευρά του, ο ίδιος ο Ανγκιούσεφ δήλωσε πως ο λόγος που θέλει να εγκαταλείψει την κυβέρνηση είναι ότι οι ενεργειακές και εμπορικές επιχειρήσεις του, μεταξύ των οποίων και μια εταιρία κατασκευής μπαταριών εμφάνισαν απότομη πτώση κερδών λόγω της απουσίας του από αυτές.

Συγκεκριμένα είπε: «Όταν συμφώνησα να γίνω μέλος της κυβέρνησης, το έπραξα με τις πιο έντιμες προθέσεις. Ήθελα να χρησιμοποιήσω τις γνώσεις που απέκτησα για να βοηθήσω τη χώρα. Αλλά δυστυχώς σ’ αυτήν την περίοδο τα έσοδά μου μειώθηκαν, τα κέρδη έπεσαν κατά 50% σε κάποιες περιπτώσεις. Αυτό δεν συνέβη μόνο επειδή δεν μπορούσα να διεκδικώ δημόσια συμβόλαια, αλλά και λόγω της φυσικής μου απουσίας. Θα ολοκληρώσω την θητεία μου, αλλά δεν είμαι μέλος του κόμματος και θα αποσυρθώ από την πολιτική στο μέλλον».

Η ξαφνική παραίτηση θεωρείται εξαιρετικά παράδοξη – γελοία έγραψε ο αντιπολιτευόμενος Τύπος. Στα Σκόπια είναι κοινό μυστικό ότι οι εταιρίες του Ανγκιούσεφ ευνοήθηκαν από την κυβέρνηση, κυρίως όσον αφορά σε θέματα ιδιοκτησίας γαιών, ενώ έλαβε επιχορήγηση από το αμφιλεγόμενο Ταμείο Καινοτομίας και κατάφερε να πουλήσει μια εταιρία του στη ΔΕΗ.

Μάλιστα, ο Ιβόρ Μίκοφσκι, στέλεχος του κόμματος του Ζάεφ που έχει αποστασιοποιηθεί, απάντησε στην ανακοίνωση του Ανγκιούσεφ δίνοντας στη δημοσιότητα τον ισολογισμό των εταιριών του Feroinvest και Brako, από όπου προκύπτει ότι τα έσοδα της Brako ανέβηκαν κατά 143% μετά την είσοδό του στην κυβέρνηση Ζάεφ.

Κέρδη και από τη ΔΕΗ

Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελεί και η εξαγορά από τη ΔΕΗ (η απόφαση ελήφθη στις 6 Φεβρουαρίου 2018 και οι υπογραφές έπεσαν στις 25 Απριλίου, άρον άρον) της  EDS (Energy Delivery Solutions), μιας εταιρεία εμπορίας ενέργειας, που ανήκε στον όμιλο Feroinvest και δραστηριοποιείται και στη μεταλλουργία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Για την εξαγορά η ΔΕΗ εξαγόρασε κατέβαλε 4,8 εκ. ευρώ στον προσωπικό λογαριασμό του Ανγκιούσεφ, ενώ η αξία της ήταν μηδενική, ο δείκτης πιστωτικής της ικανότητας αρνητικός, τα κεφάλαιά της αρνητικά, τα πάγιά της δεν ξεπερνούσαν τα 600.000 δηνάρια, είχε το 40% των ζημιών του κλάδου και μόνο το 11% του τζίρου και το 2017 είχε παρουσιάσει ζημιές. Την ίδια ώρα, η ΔΕΗ φορτώθηκε και τις δανειακές υποχρεώσεις της εταιρίας, δηλαδή 26 εκ ευρώ!

Στο στόχαστρο της Διεθνούς Διαφάνειας

Μάλιστα, την ημέρα που έπεσαν οι υπογραφές για την εξαγορά της εταιρίας του Ανγκιούσεφ από τη ΔΕΗ, το παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας στη χώρα εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με το έλλειμμα διαφάνειας όσον αφορά στην διαδικασία πτώχευσης της «Feni Industry AD Kavadarci», θυγατρικής του ολλανδικού κολοσσού «Cunico Resources N.V. - The Netherlands», της μεγαλύτερης βιομηχανίας σιδήρου και νικελίου της γειτονικής χώρας, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν δικαιολογημένες υποψίες για εγκληματική δραστηριότητα και κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους μελών του Ταμείου Πτωχεύσεων και της δικαστού που ασχολήθηκε με την υπόθεση, καθώς και άλλων κρατικών και τραπεζικών αξιωματούχων.

Η εταιρία είχε μπει σε διαδικασία πτώχευσης και τον Οκτώβριο του 2017 ανακοινώθηκε η εξαγορά της από την βουλγαρική «Enekod», η οποία ανέλαβε τις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες και τους εργαζόμενους. Στις διαπραγματεύσεις, ρόλο κλειδί είχε παίξει ο Ανγκιούσεφ, αλλά δέκα μόλις μέρες αργότερα ανακοινώθηκε πως η βουλγαρική εταιρία δεν είχε ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, η εξαγορά δεν προχώρησε και τελικά η εταιρία πέρασε στα χέρια της Global Special Opportunities LTD, εταιρίας εγγεγραμμένης στις Μπαχάμες.

Σύμφωνα με το Παράρτημα Σκοπίων της Διεθνούς Διαφάνειας ο κ. Κότσο Ανγκιούσεφ, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, σκοπίμως ενορχήστρωσε την υπόθεση με σκοπό η εταιρία να περιέλθει στην εταιρία από τις Μπαχάμες, αποτρέποντας την είσοδο στην αγορά της εταιρίας Enekod, με σκοπό να προστατεύσει το μερίδιο που κατέχει στην αγορά η  Energy Deliveries Solutions – αυτή που εξαγόρασε η ΔΕΗ.

Σε όλα αυτά προσθέστε ότι ο Ανγκιούσεφ έχει κατηγορηθεί (το 2012) για παράβαση των κανόνων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της γειτονικής χώρας και θα καταλάβετε πως η απόσυρσή του από την πολιτική σκηνή είναι εξαιρετικά παράδοξη.

Το αίτημα του Γραφείου Καταπολέμησης Διαφθοράς

Υπάρχει και μια ακόμη «λεπτομέρεια»: Η απόφαση παραίτησης από την πολιτική του Ανγκιούσεφ έγινε γνωστή στις 12 Νοεμβρίου. Τρεις μέρες αργότερα, έγινε γνωστό ότι το Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς στα Σκόπια παρήγγειλε έρευνα σχετικά με κυβερνητική απόφαση που ευνόησε εταιρία του Ανγκιούσεφ.

Με ψήφους 4 έναντι 2 το Γραφείο κάλεσε την κυβέρνηση να ελέγξει τις δραστηριότητες του αντιπροέδρου της. Σύμφωνα με μια έκθεση, ο Ανγκιούσεφ χρησιμοποίησε την επιρροή του στην κυβέρνηση προκειμένου να καταργηθούν οι δασμοί για τις εισαγωγές εξαρτημάτων αναγκαίων για την κατασκευή μπαταριών λιθίου. Ο φόρος βρισκόταν στο 15% και μειώθηκε σε… 0!

Η εταιρία Brako του Ανγκιούσεφ έχει το μονοπώλιο κατασκευής μπαταριών αυτοκινήτου στη γειτονική χώρα και όταν προτάθηκε η κατάργηση των δασμών, ο ίδιος είχε ανακοινώσει ότι… δεν θα λάβει μέρος στην κυβερνητική σύσκεψη που θα κατέληγε στην κατάργηση του συγκεκριμένου φόρου εισαγωγής! Έτσι, η πρόταση αποσύρθηκε.

Έναν μήνα αργότερα, όμως, μια παρόμοια πρόταση έφθασε από την πρεσβεία των Σκοπίων στη Βαρσοβία, ως αίτημα πολωνικής εταιρίας! Αυτή τη φορά, ο Ανγκιούσεφ δεν αυτοεξαιρέθηκε, αντίθετα έλαβε μέρος στην κυβερνητική σύσκεψη, κάνοντας μάλιστα και προτάσεις για το πώς θα ξεπεραστούν οι διαφωνίες του υπουργείου των Οικονομικών! Και αυτή τη φορά το αίτημα για την κατάργηση του φόρου έγινε δεκτό!

Με βάση αυτό το γεγονός, η επικεφαλής του Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς Μπιλιάνα Ιβάνοφσκα ζητά από την κυβέρνηση να ελέγξει την δράση του Ανγκιούσεφ.

Όλα αυτά συνέβαιναν την ώρα που μαγειρευόταν η Συμφωνία των Πρεσπών, μέρος της οποίας κατέληξε να γίνει και η εξαγορά της εταιρίας του Ανγκιούσεφ από τη ΔΕΗ.

Και το ερώτημα προβάλλει τώρα αμείλικτο: Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι που ο αντιπρόεδρος του Ζάεφ εγκαταλείπει την πολιτική;