Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα

Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή, μετά την 1η Αυγούστου 2013, των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων στα μέτρα στήριξης των τραπεζών στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης («τραπεζική ανακοίνωση») δεν είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη,.

Αυτό επισημαίνει  ο Γενικός Εισαγγελέας του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ)· Nils Wahl στις προτάσεις του,σχετκά με την υπόθεση C‑526/14, αίτηση προδικαστικής απόφασης την οποία υπέβαλε το Ustavno sodišče Republike Slovenije, Συνταγματικό Δικαστήριο της Σλοβενίας στις 20 Νοεμβρίου 2014 – (Tadej Kotnik κ.λπ., Jože Sedonja κ.λπ., Fondazione cassa di risparmio di Imola, Imola, Italijanska republika, Andrej Pipuš in Dušanka Pipuš, Tomaž Štrukelj, Luka Jukič, Angel Jaromil, Franc Marušič κ.λπ., Stajka Skrbinšek, Janez Forte κ.λπ., Marija Pipuš, Državni svet Republike Slovenije και Varuh človekovih pravic Republike Slovenije κατά Državni zbor Republike Slovenije)

Όπως αναφέρει, εισαγωγικά, μια οικονομική κρίση του μεγέθους αυτής που άρχισε το 2007, και διαδόθηκε ταχύτατα σε παγκόσμιο επίπεδο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, χαρακτηρίζεται συχνά ως «πολυδιάστατο γεγονός», το οποίο οφείλεται σε πληθώρα αλληλένδετων παραγόντων. Οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι δεν συμφωνούν πάντοτε ως προς τα βαθύτερα αίτια τέτοιου είδους κρίσεων, πλην όμως συμμερίζονται, σε μεγάλο βαθμό, τις πιθανές τους επιπτώσεις. Κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ύφεση στις χρηματιστηριακές αγορές, καταγραφή ζημιών τόσο για τις μεγάλες όσο και για τις μικρές επιχειρήσεις, μείωση της καταναλωτικής δύναμης και αύξηση της ανεργίας.

Αποτελεί γενική παραδοχή ότι για να καταπολεμηθεί μια χρηματοπιστωτική κρίση ενδέχεται να απαιτηθούν διάφορες μορφές δημοσίων παρεμβάσεων, ιδίως προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Προς τούτο, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, αρκετά κράτη, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, προσέφυγαν στη λήψη διαφόρων μέτρων «διάσωσης» προκειμένου να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα των τραπεζών.

Η υπό εξέταση υπόθεση –η πρώτη αίτηση προδικαστικής απόφασης που υποβάλλει το Ustavno sodišče (Συνταγματικό Δικαστήριο της Σλοβενίας)– αφορά, στην πραγματικότητα, μέτρα «διάσωσης», όπως αυτά που προβλέπονται στα σημεία 40 έως 46 της πλέον πρόσφατης τραπεζικής ανακοίνωσης  (όπου αναφέρονται ως «μέτρα καταμερισμού των επιβαρύνσεων») που εξέδωσε η Επιτροπή προκειμένου να παράσχει ένα πλαίσιο για τον έλεγχο του συμβατού των κρατικών ενισχύσεων που χορηγούνται στις τράπεζες κατά τη διάρκεια της κρίσης. Συγκεκριμένα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί από το Δικαστήριο της ΕΕ να διαφωτιστεί ως προς το κύρος και την ερμηνεία των διατάξεων της εν λόγω ανακοίνωσης, εγείροντας πληθώρα νομικών ζητημάτων…

Στην  Πρότασή του ο Γενικός Εισαγγελέας  Nils Wahl, αναφέρει:

Προτείνω στο Δικαστήριο να απαντήσει στα προδικαστικά ερωτήματα που υπέβαλε το Ustavno sodišče ως εξής: 

– η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή, μετά την 1η Αυγούστου 2013, των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων στα μέτρα στήριξης των τραπεζών στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσεως («τραπεζική ανακοίνωση») δεν είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη·

– τα σημεία 40 έως 46 της τραπεζικής ανακοινώσεως δεν υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί στην Επιτροπή από τα άρθρα 107 έως 109 ΣΛΕΕ· η Επιτροπή δεν ερμήνευσε ούτε εφάρμοσε εσφαλμένα τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, εκτιμώντας ότι, στις περιπτώσεις τις οποίες διέπει η τραπεζική ανακοίνωση, η χορήγηση ενισχύσεως στις προβληματικές τράπεζες απαιτεί κανονικά τα μέτρα καταμερισμού των επιβαρύνσεων να είναι σύμφωνα με το άρθρο 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ·

– τα σημεία 40 έως 46 της ως άνω ανακοινώσεως δεν αντιβαίνουν στην αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης ούτε προσβάλλουν το δικαίωμα ιδιοκτησίας· στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώσει αν, κατά την εφαρμογή των μέτρων ενισχύσεως που ελήφθησαν σύμφωνα με την εν λόγω ανακοίνωση, προσεβλήθησαν τα δικαιώματα αυτά·

– τα σημεία 40 έως 46 της τραπεζικής ανακοινώσεως δεν παραβιάζουν τις διατάξεις της οδηγίας 2012/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012· εθνικές διατάξεις οι οποίες, σε περίπτωση όπως αυτή της κύριας δίκης, αναθέτουν τη λήψη των μέτρων καταμερισμού των επιβαρύνσεων στην εθνική κεντρική τράπεζα, δεν αντιβαίνουν στην οδηγία 2012/30/ΕΕ·

– η μετατροπή ή η απομείωση του υβριδικού κεφαλαίου και των χρεωστικών τίτλων μειωμένης εξασφάλισης, η οποία προβλέπεται στα σημεία 40 έως 46 της τραπεζικής ανακοινώσεως, δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης και δεν απαιτείται σε περίπτωση που θα είχε δυσανάλογα αποτελέσματα· στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώσει αν κατά την εφαρμογή μέτρων ενισχύσεως που ελήφθησαν σύμφωνα με την τραπεζική ανακοίνωση τηρήθηκε η αρχή της αναλογικότητας·

– τα μέτρα καταμερισμού των επιβαρύνσεων τα οποία αναφέρονται στα σημεία 40 έως 46 της εν λόγω ανακοινώσεως ενδέχεται, ανάλογα με τις περιστάσεις, να εμπίπτουν στον ορισμό των μέτρων εξυγιάνσεως της οδηγίας 2001/24/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Απριλίου 2001.

Blog: marina anastas.kourbela