Γράφει η
Καίτη Βασιλάκου

Στο Baatonu, μια περιοχή της Αφρικής που μοιράζεται ανάμεσα στο Μπενίν και τη Νιγηρία, οι άνθρωποι σκοτώνουν τα νεογέννητα παιδιά τους, αν αυτά γεννηθούν με κάποια γενετική ανωμαλία ή υπό συνθήκες γενικά δυσοίωνες. Ο λόγος που το κάνουν είναι καθαρά δεισιδαιμονικός. Πιστεύουν ότι αυτά τα μωρά έχουν μέσα τους κακή μαγεία και θα προκαλέσουν ατυχήματα και δυστυχία στην οικογένεια και την κοινωνία. Η κακή μαγεία που φέρουν απειλεί την ειρήνη, την ευτυχία, την ευημερία και τον πλούτο των υπόλοιπων μελών. Πρέπει λοιπόν να θανατωθούν αμέσως.

Όσα νεογέννητα  βρεθούν με κάποια δυσπλασία ( ένα δάχτυλο παραπάνω, με ουρά, λαγωχειλία, μερική ή ολική απουσία ενός μέλους του σώματός τους, τυφλότητα, υδροκεφαλία κλπ) καταδικάζονται επί τόπου σε θάνατο. Το ίδιο ισχύει και για όσα  γεννηθούν πρόωρα και είναι μικρόσωμα και ασθενικά. Για όσα δεν κλαίνε αμέσως, μόλις γεννηθούν. Για όσα βγαίνουν με τα πόδια από τη μήτρα της γυναίκας ή με το κεφάλι να βλέπει προς τη γη. Για όσα είναι σιαμαία. Για όσα γεννήθηκαν με ένα ή περισσότερα δόντια. Όσων η μητέρα πέθανε κατά τη γέννα. Όλα αυτά τα νεογέννητα χαρακτηρίζονται ως «ανώμαλα».

Μόλις γεννηθεί ένα τέτοιο μωρό και διαπιστωθεί ότι είναι φορέας κακής μαγείας, συγκαλείται  συμβούλιο των αρρένων μελών της οικογένειας που αποφασίζουν να το θανατώσουν. Ειδοποιούν γι’ αυτό το σκοπό ειδικά άτομα που είναι αυτή δουλειά τους, να σκοτώνουν τα «ανώμαλα» νεογέννητα. Τα άτομα αυτά τα αποκαλούν «διορθωτές» και τα θεωρούν σωτήρες και ελευθερωτές  από το Κακό. Οι διορθωτές «διορθώνουν την ανωμαλία» και επαναφέρουν την ομαλότητα στην οικογένεια και την κοινότητα που διαταράχτηκε με την εμφάνιση ενός δαίμονα. Διότι τα μωρά αυτά είναι η ενσάρκωση ενός δαίμονα που βρήκε ένα τρόπο  να εισχωρήσει στην κοινότητα. Ο δαίμονας πρέπει αμέσως να εξουδετερωθεί.

Ο διορθωτής παίρνει το μωρό και το σκοτώνει χτυπώντας και σπάζοντας το κεφάλι του πάνω σε ένα δέντρο. Αυτός είναι η πιο συνηθισμένος τρόπος θανάτωσής του. Άλλος τρόπος είναι να το χώσει σε μια κλειστή κατσαρόλα γεμάτη κουρέλια, όπου το νεογέννητο θα πεθάνει από ασφυξία. Ή να του δώσει να πιει ισχυρό δηλητήριο που το σκοτώνει σε λίγα λεπτά. Μετά θάβει το πτώμα στο χώμα ή το αποξηραίνει για να χρησιμοποιήσει κάποια όργανά του στις μαγικές ιατρικές συνταγές του. Καμιά φορά το αφήνει ζωντανό, έκθετο στην ερημιά και στα άγρια θηρία.

Κατόπιν επιστρέφει στο σπίτι της οικογένειας, όπου γίνεται δεκτός με τιμές ελευθερωτή και παίρνει την αμοιβή του. Η αμοιβή ποικίλλει ανά περιοχή. Μπορεί να είναι ένα μαύρο πανί ή μια μαύρη κατσίκα, μπορεί να είναι όλα τα αντικείμενα που έχουν ετοιμαστεί για το μωρό, ξύλα για το τζάκι και φυσικά ένα καλό χρηματικό ποσό.

Αν κάποιοι από την οικογένεια θα ήθελαν να κρατήσουν ζωντανό το νεογέννητο, δεν τολμούν να το κάνουν, γιατί θα πρέπει κατόπιν να αντιμετωπίσουν την εχθρότητα των υπόλοιπων μελών της οικογένειας. Για οποιαδήποτε αναποδιά τούς συμβεί αποκεί και πέρα, υπαίτιο θα είναι το «ανώμαλο» παιδί που έμεινε ζωντανό. Αν πεθάνει η γιαγιά, αν ο θείος πέσει από το δέντρο και σπάσει το πόδι του, αν τον πατέρα τον δαγκώσει φίδι στα χωράφια, υπεύθυνο είναι το παιδί και η γρουσουζιά του.

Αλλά και τα μωρά που γεννιούνται «ομαλά» δεν είναι σίγουρο ότι θα προλάβουν να μεγαλώσουν. Οι ενήλικες τα παρακολουθούν άγρυπνα, μήπως παρουσιάσουν καμιά δαιμονική ανωμαλία. Έτσι, αν είναι καχεκτικά και αδύναμα, αν εμφανίσουν αργότερα κάποια αρρώστια, αν βγάλουν δόντια νωρίτερα από οχτώ μηνών, αν τα πρώτα δόντια φυτρώσουν στην άνω σιαγόνα, αν περπατήσουν, πριν συμπληρώσουν τους 7-8 μήνες, τότε είναι καταδικασμένα σε θάνατο, διότι αποδείχθηκε ότι είναι «ανώμαλα».

Ο νόμος απαγορεύει φυσικά τις εκτελέσεις βρεφών, αλλά όλα γίνονται μυστικά, τίποτε δεν αναφέρεται στις αρχές και όλοι είναι συνένοχοι σε μια πράξη που θεωρούν  παράλογο να την απαγορεύει το κράτος.

Κάποιοι μορφωμένοι άνθρωποι δίνουν σκληρό αγώνα ενάντια σ’ αυτή τη βάρβαρη δεισιδαιμονία. Ένας από αυτούς είναι ο καθολικός ιερέας Pierre Bio-Sanou. Έχει ιδρύσει μια οργάνωση πολύ δυναμική που δίνει το παρόν στα σχολεία, στις εκκλησίες, στις οικογένειες της περιοχής, στα μέσα επικοινωνίας, συντονίζει συζητήσεις και προσπαθεί να αλλάξει τα μυαλά των συμπατριωτών του. Κάποιους έχει καταφέρει να τους πείσει. Αυτοί δεν σκοτώνουν τα νεογέννητα, αλλά τα εγκαταλείπουν  στο μαιευτήριο ή στην ανιψιά του ιερέα που είναι καθολική μοναχή. Πάνω από 200 παιδιά έχουν σωθεί με αυτό τον τρόπο και μερικά έχουν δοθεί σε ανάδοχες οικογένειες στη Γαλλία. Πολλά όμως δεν σώζονται, γιατί κατά κανόνα επικρατεί μεγάλη μυστικότητα.

Εκτός από τις σύγχρονες τελετουργικές βρεφοκτονίες επιβιώνουν  σε διάφορες καθυστερημένες περιοχές του κόσμου μας και οι τελετουργικές ανθρωποκτονίες. Στην Αφρική έχουμε μαρτυρίες τέτοιων φόνων στην Ουγκάντα, τη Σουαζιλάνδη, τη Λιβερία, την Μποτσουάνα, τη Νιγηρία, τη Νότιο Αφρική, την Τανζανία, τη Ναμίμπια, τη Ζιμπάμπουε, τη Γκαμπόν, το Καμερούν και αλλού.

Θύματα είναι τα ευάλωτα άτομα, τα άτομα με αναπηρία, οι γυναίκες και τα παιδιά. Λόγω της μυστικότητας αυτών των «μαγικών»  δολοφονιών, τα περισσότερα περιστατικά δεν αναφέρονται στην αστυνομία.

Δικηγόροι που έχουν ξεκινήσει αγώνα ενάντια σ’ αυτές τις πρακτικές αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες, επειδή έρχονται σε σύγκρουση με  δεισιδαιμονίες που αποτελούν τα θεμέλια της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου τους. Η σύγκρουση αυτή έχει ιδεολογικό χαρακτήρα, καθώς από τη μια πλευρά πρέπει να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και από την άλλη απαιτείται σεβασμός στις τοπικές παραδόσεις. Όσοι ασκούν τις τελετουργικές ανθρωποθυσίες τις θεωρούν ένα είδος πνευματικής οχύρωσης. Πιστεύουν επίσης ότι τα μέλη του ανθρώπινου σώματος έχουν υπερφυσικές δυνάμεις που μπορούν να γιατρέψουν ορισμένες αρρώστιες.

Στη Γκαμπόν παίρνουν το αίμα και συγκεκριμένα μέλη του θύματος που πιστεύουν ότι φέρνουν πλούτο, υγεία, επιτυχία και δύναμη. Σε περίοδο εκλογών κάθε κόμμα θυσιάζει κάποιους στενούς συγγενείς για να αυξήσει τις πιθανότητες νίκης. Όσοι δίνουν την εντολή για τους φόνους, δεν παρουσιάζονται ποτέ στο δικαστήριο. Οι δράστες συλλαμβάνονται και μετά από λίγους μήνες αφήνονται ελεύθεροι. Επικρατεί γενικώς η αλληλεγγύη μεταξύ τους και η ατιμωρησία.

Το ίδιο συμβαίνει και στο Καμερούν. Σε κάθε επικείμενο υπουργικό ανασχηματισμό κάποιοι  με υψηλές φιλοδοξίες μπορούν να διατάξουν τέτοιους φόνους. Ο Titus Edzoa, πρώην γενικός γραμματέας της Προεδρίας της Δημοκρατίας του Καμερούν και τώρα φυλακισμένος για διαφθορά, εξέδωσε το 2012 ένα βιβλίο, όπου παραδέχεται αυτές τις πρακτικές.

Το ίδιο ισχύει για τη Λιβερία και τη Σουαζιλάνδη.

Στην Ουγκάντα η θυσία παιδιών είναι κανονική επιχείρηση. Οι πλούσιοι πληρώνουν ειδικούς μάγους-γιατρούς  για να σκοτώσουν τελετουργικά κάποιους πιστεύοντας ότι έτσι θα αυξηθεί η περιουσία τους.

Σε περιοχές της Νότιας Αφρικής οι τελετουργικοί φόνοι είναι πολιτισμικά αποδεκτοί, αλλά τα μέλη της κοινότητας σωπαίνουν, εφόσον ο νόμος τούς απαγορεύει.

Εκτός Αφρικής έχουν αναφερθεί τέτοιο φόνοι σε καθυστερημένες περιοχές της Ινδίας. Στη Χιλή το 1960 ένα πεντάχρονο παιδί θυσιάστηκε από τους ιθαγενείς της φυλής Machi μετά από σεισμό και τσουνάμι που έπληξε την περιοχή.

Στην Ιρλανδία τον Αύγουστο του 2004 βρέθηκε το ακέφαλο πτώμα μιας γυναίκας από το Μαλάουι. Ο φόνος αποδόθηκε σε τελετουργική ανθρωποθυσία.

Στην Αγγλία, σύμφωνα με το bbc, κάποια παιδιά από την Αφρική έχουν την ίδια μοίρα.

http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/4098172.stm