Η εικόνα της ΕλλάδαςΜετά την ηρεμία των εορτών, άρχισαν να πληθαίνουν τα δημοσιεύματα σε εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας του εξωτερικού με αναφορές ότι η χώρα μας δεν πρόκειται να καταφέρει να βγει από την κρίση χρέους, στην οποία έχει περιέλθει, όσες θυσίες και να γίνουν από τον ελληνικό λαό. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κρίση εμπιστοσύνης προς το ελληνικό κράτος. Ελάχιστοι πλέον μας εμπιστεύονται και ακόμη πιο λίγοι πιστεύουν ότι θα τα καταφέρουμε. Σε αυτό το κείμενο θα αφήσουμε κατά μέρος τα χρηματοοικονομικά ζητήματα, για να εξετάσουμε την ουσία του θέματος. Τι συναισθήματα και τι συνειρμούς προκαλεί η «Ελλάδα» σε εμάς και στους ξένους; Μπορούμε να αλλάξουμε αυτή την εικόνα προς όφελος της ανάπτυξης και της ευημερίας; Με άλλα λόγια θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε την εικόνα της Ελλάδας.

Η Ελλάδα στα μάτια των Ελλήνων

Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε αποδέκτες μιας υπερπληροφόρησης σε αρνητικά σχόλια και δημοσιεύσεις για την κατάσταση της χώρας, τόσο από το εξωτερικό όσο και από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης. Οι δραματικοί τόνοι και οι, ενίοτε, λανθασμένες αναφορές δημιούργησαν σε όλους μας μια θλιβερή εικόνα για την ίδια μας τη χώρα. Μια εικόνα που στις προσωπικές μας συζητήσεις φροντίσαμε να αναπαράγουμε, δημιουργώντας, έτσι, μέσω της αυθυποβολής μια εν πολλοίς επίπλαστη πραγματικότητα. Όταν εμείς οι ίδιοι λέμε τα χειρότερα για την πατρίδα μας, πώς περιμένουμε να μας βλέπουν οι ξένοι;

Υπάρχουν άραγε καλές ειδήσεις σήμερα; Όσοι έχετε τη δυνατότητα, ρίξτε μια ματιά στο www.goodnews.gr. Θα εκπλαγείτε πόσες θετικές ειδήσεις και μηνύματα μάς διαφεύγουν καθημερινά. Ασφαλώς και αυτό το παράδειγμα είναι καθαρά ενδεικτικό, είναι, όμως, και μια ευκαιρία να αναλογιστούμε ότι τα πράγματα δεν είναι όλα μαύρα.

Αν νιώσουμε καλά ως Έλληνες θα μπορέσουμε να επιτύχουμε και σπουδαία πράγματα. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα όραμα και ρεαλιστικοί στόχοι. Ας φέρουμε για λίγο στο μυαλό μας την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, το 2004. Όλη η χώρα, όλοι οι Έλληνες, αγωνιστήκαμε επί χρόνια για να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό. Ένα έθνος σε ανάταση που κατέπληξε με το τελικό αποτέλεσμα όλον τον κόσμο και προκάλεσε παγκόσμιο θαυμασμό.

Μόλις μια επταετία μετά χρειαζόμαστε ομαδική ψυχοθεραπεία σε εθνικό επίπεδο. Το φταίξιμο για αυτό πρέπει να το αναζητήσουμε σε εμάς τους ίδιους. Διότι εμείς οι ίδιοι (πολίτες και πολιτικοί) δώσαμε αφορμή και στόχο. Αν πρέπει κάποιον να κατηγορούμε είναι τους εαυτούς μας που επιτρέψαμε να εξευτελίζεται η Χώρα μας σε όλα τα μήκη και πλάτη της Οικουμένης. Εφόσον όμως παραδεχτούμε ότι εμείς φταίμε, μπορούμε να βγούμε από την περιδίνηση με ίδια μέσα; Πιστεύω ακράδαντα πως ναι. Ας δούμε πώς μπορούμε να καταφέρουμε να αλλάξουμε την εικόνα της Πατρίδας μας.


Η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό

Πουλάμε τουρισμό και τον πουλάμε καλά. Ήλιος, παραλίες, ξεγνοιασιά. Αλλά κάτι λείπει. Λείπει αυτό που μας διαφοροποιεί από τους ανταγωνιστές μας: την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Τουρκία, οι οποίοι προσφέρουν ακριβώς τα ίδια πράγματα. Για να αρχίσουμε να αλλάζουμε την αντίληψη που έχουν στο εξωτερικό για μας, μπορούμε να στηριχθούμε στην ανεξάντλητη παρακαταθήκη του ελληνισμού.

Ο πολιτισμός και η παιδεία θα είναι η απάντησή μας. Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτά προσδιορίζουν τη διαφορετικότητά μας και αποτελούν το συγκριτικό μας (ή, αν θέλετε, το ασύγκριτό μας) πλεονέκτημα. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε κανένας πολιτικός ηγέτης και κανένας διεθνής μάνατζερ να μη θεωρείται ολοκληρωμένος, αν δε μιλά ελληνικά και δεν έχει σπουδάσει σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Προς τούτο ασφαλώς και είναι απαραίτητο να αναδιαρθρώσουμε εκ βάθρων τα ακαδημαϊκά μας ιδρύματα, ώστε να είναι παγκόσμια σημεία αναφοράς στις ανθρωπιστικές σπουδές.

Στο παρελθόν διαμορφώσαμε την παγκόσμια ιστορία, γεννήσαμε τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία, υπερασπιστήκαμε τον πολιτισμό μας από αναρίθμητους κινδύνους και αφομοιώσαμε τα καλύτερα στοιχεία που συναντήσαμε στην ιστορική μας πορεία. Τη σημερινή δύσκολη συγκυρία μπορούμε να τη φέρουμε στα μέτρα μας. Με τη σιγουριά που προσδίδουν τα χιλιάδες χρόνια ελληνικής ιστορίας. Με την ευελιξία και την ενότητα που επιδείξαμε σε πολύ δυσκολότερες καταστάσεις. Με τη σοφία και την περηφάνια ενός λαού που γαλούχησε προσωπικότητες όπως ο Περικλής, ο Αριστοτέλης, ο Σωκράτης, αλλά και ο Ελύτης, ο Σεφέρης… 

Σε αυτήν τη πανεθνική προσπάθεια πρέπει να ηγηθούν οι καλύτεροι. Δε μπορούμε να αφήσουμε το ζήτημα της αλλαγής και της διαχείρισης της εικόνας της χώρας σε ερασιτέχνες. Τα τελευταία 20 χρόνια ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού έχει αλλάξει την καμπάνια του 16 φορές. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ο ρόλος των απόδημων Ελλήνων και των φιλελλήνων

Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να γίνουν πρεσβευτές της νέας εικόνας της Ελλάδας. Εξαιρετικοί επιστήμονες, καταξιωμένοι επαγγελματίες, αλλά και απλοί πολίτες, με την κατάλληλη πληροφόρηση και τη δικτύωσή τους με όλα τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, μπορούν να συνδράμουν αποφασιστικά στο να αλλάξει η εικόνα της Χώρας μας προς το καλύτερο.

Παράλληλα, έχουμε την τύχη να υπάρχουν παντού εκατομμύρια άνθρωποι που αγαπούν τον ελληνικό πολιτισμό. Λατρεύουν την Ελλάδα, την φιλοσοφία, τις ιδέες που γεννήθηκαν σε αυτόν τον τόπο. Είναι και αυτοί Έλληνες, υπό την κλασσική έννοια του Ισοκράτη. Όπως και εμείς, αισθάνονται ντροπή για τη δυσφήμηση της Ελλάδας. Θέλουν να βοηθήσουν, όπως πολλοί φιλέλληνες στο παρελθόν, οι οποίοι, όταν η Ελλάδα τούς χρειάστηκε, έδωσαν ακόμη και το αίμα τους. Όχι γιατί τους διέταξε η χώρα τους, αλλά κινούμενοι από ανώτερα ιδανικά. Αυτούς, λοιπόν, πρέπει να ξανακερδίσουμε. Δε θα είναι εύκολο. Είναι όμως εφικτό. Με σχέδιο και προοπτική μπορεί να ανακτήσει η Ελλάδα την εμπιστοσύνη των φίλων της και το σεβασμό των εχθρών της.

Η Ελλάδα του μέλλοντος

Με βάση τα παραπάνω βγαίνει αβίαστα ένα συμπέρασμα. Δεν είναι δυνατό να προσδοκούμε τη βελτίωση της εικόνας μας στο εξωτερικό όταν οι ίδιοι υποβαθμίζουμε τη Χώρα μας καθημερινά. Όλοι πρέπει να «βάλουμε πλάτη». Ο καθένας στο μερίδιο που του αναλογεί. Ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε πιο πολλά και πιο γρήγορα. Το έχουμε καταφέρει πολλές φορές στην ιστορία μας. Θα τα καταφέρουμε και τούτη τη φορά. Μπορούμε να δείξουμε στον κόσμο την πραγματική εικόνα των Ελλήνων. Μια εικόνα γεμάτη εξυπνάδα, εφευρετικότητα και δυναμισμό.

Πηγές
- Ισοκράτης (380 π.Χ.), Πανηγυρικός, παρ. 50, «Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας».
- Peter Ekonomidis, ομιλία στο πλαίσιο του  11ου Διεθνούς Συνεδρίου της ΕΕΔΕ στη Θεσσαλονίκη, 11.11.2011, http://www.youtube.com/watch?v=Chhn5oEmITs
- Ιστοσελίδα www.goodnews.gr, ανταποκριτές καλών ειδήσεων


-Ο κ. Φώτης Φυτσιλής (e-mail: fitsilisf@teemail.gr) είναι διδάκτωρ ηλεκτρολόγος μηχανικός του Γερμανικού Πολυτεχνείου του Aachen και διπλωματούχος οικονομολόγος μηχανικός του Γερμανικού Πανεπιστημίου του Hagen. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στην Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής των Ελλήνων.