Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Δεκαετίες τώρα δεν κάνουμε άλλο από το να εντοπίζουμε τις παθογένειες του συστήματος κατανομής των κοινοτικών αγροτικών επιδοτήσεων.

Δεκαετίες τώρα μιλάμε για χαμένες ευκαιρίες, για τεράστια ποσά που αν είχαν χρησιμοποιηθεί σωστά η ελληνική ύπαιθρος έπρεπε να σφύζει από ζωή και παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, για το γεγονός ότι η Ελλάδα υπήρξε πάντα η πιο ευνοημένη χώρα στην ΕΕ, αλλά τα ευρωπαϊκά χρήματα έπεφταν στον πίθο των Δαναΐδων.

Τα προβλήματα, που δεν αφορούσαν μόνο την Ελλάδα αλλά εμείς εδώ έχουμε την ικανότητα να τα πολλαπλασιάζουμε, εντοπίστηκαν και από την ΕΕ, η οποία έχει υιοθετήσει τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική για την περίοδο 2014-2020.

Η Νέα ΚΑΠ προβλέπει μείωση των ποσών με ταυτόχρονη καλύτερη εκμετάλλευσή τους.

Και στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε και η Ελλάδα τον εθνικό φάκελο της Νέας ΚΑΠ, που σκοπό έχει να στρέψει τον αγροτικό κόσμο και την αγροτική περιοχή περισσότερο στην αγορά και λιγότερο στις επιδοτήσεις – των οποίων η χρησιμοποίηση έχει επανειλημμένα οδηγήσει σε σκοτεινά μονοπάτια και άφθονα πρόστιμα.

Σημαντικό στοιχείο της νέας ΚΑΠ αποτελεί η ενίσχυση των αγροτών για τη διαφύλαξη ως δημόσιων αγαθών (προστασία περιβάλλοντος, διατήρηση τοπίου, βιώσιμη ύπαιθρος κ.λπ.), με συγκεκριμένες αποζημιώσεις («πράσινη ενίσχυση») που δεν δίνονταν στο παρελθόν.

Έτσι, η βασική ενίσχυση θα αντιστοιχεί στο 55% του εθνικού ορίου των 2 δις ετησίως (διότι τόσα λαμβάνουμε από την ΕΕ, την οποία κάποιοι δεν χάνουν ευκαιρία να καθυβρίζουν), ενώ η «πράσινη ενίσχυση» προβλέπεται να καταλαμβάνει άλλο ένα 30%.

Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, με ένα ποσοστό 9%, θα στοχεύουν σε προϊόντα με συγκεκριμένη αιτιολόγηση, ενώ οι νέοι αγρότες αναμένεται να πριμοδοτηθούν με επιπλέον 25% της βασικής τους ενίσχυσης, με το ποσοστό τους να καταλαμβάνει το 2% του φακέλου. Με τον τρόπο αυτό, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ευελπιστεί να προσελκύσει πάνω από 15.000 νέους αγρότες την επόμενη πενταετία.
 
Στους νέους και νεοεισερχόμενους αγρότες είναι αφιερωμένο το 3% του εθνικού φακέλου, ενώ άλλο ένα 5% θα αφορά συγκεκριμένες δράσεις υπέρ αγροτών που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα (π.χ. ορεινές περιοχές), με σκοπό να παραμείνουν στις περιοχές αυτές.

Οι βοσκότοποι αναμένεται να απορροφήσουν το 25% των κονδυλίων του εθνικού φακέλου, οι αροτραίες εκτάσεις το 47% των κονδυλίων και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το υπόλοιπο 28% των κονδυλίων.
Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται μια ισορροπία, καθώς η κτηνοτροφία ενισχύεται κατά 25% μεταβάλλοντας την κατανομή των ενισχύσεων σε 25% για τη ζωική παραγωγή και 75% για τη φυτική, έναντι 19% και 81% αντίστοιχα, που ήταν μέχρι σήμερα.
 
Σημειώνεται επίσης ότι η «πράσινη ενίσχυση» (αποζημίωση για το «πρασίνισμα» και την αποφυγή καλλιέργειας συγκεκριμένων ποσοστών των αγροτικών εκτάσεων) αφορά τους αγρότες με εκτάσεις άνω των 100 στρεμμάτων.

Την ίδια ώρα, οι «Μικροί Αγρότες» (περί τους 350.000) θα λαμβάνουν ενισχύσεις έως 1.250 ευρώ και θα εξαιρούνται των υποχρεώσεων του «πρασινίσματος» και των δειγματοληπτικών ελέγχων της πολλαπλής συμμόρφωσης.

Για τους κάτω των 40 ετών αγρότες προτείνεται προσαύξηση 25% επί της αξίας των δικαιωμάτων ενισχύσεων για μία πενταετία, καθώς και προϋπολογισμός του 2% του εθνικού φακέλου, για το συμπλήρωμα αυτό.
 
Επιπλέον πόρους για τον πρωτογενή τομέα εξασφαλίζει και το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2020, προϋπολογισμού 4,2 δις από κοινοτικούς πόρους (άλλα λεφτά αυτά από τους καθυβριζόμενους Ευρωπαίους), που αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω από τον εθνικό προϋπολογισμό και ιδιωτικούς πόρους, φθάνοντας τα 6 δις ευρώ.

Το πρόγραμμα θα παρέχει κίνητρα για επιχειρηματική δράση, επιμόρφωση, επιπρόσθετη ενίσχυση για τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, φροντίδα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μικρά και μεγάλα έργα και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αγροτών και της εφοδιαστικής αλυσίδας.
 
Φυσικά, για όλα αυτά μπορεί να υπήρξαν και διαφορετικές απόψεις.

Αυτό, όμως, που καταβλήθηκε προσπάθεια να γίνει ήταν να ετοιμαστεί ένας εθνικός φάκελος με βάση τις γενικές κατευθύνσεις και τα ποσά της Νέας ΚΑΠ.

Επομένως, απέχει από την πραγματικότητα η συνθηματολογία που ακούστηκε, σύμφωνα με την οποία κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης δηλώνουν ότι θα… αγωνιστούν για ριζική αναθεώρηση της Νέας ΚΑΠ.

Προφανώς, όλοι αντιλαμβάνονται πως είναι πολύ αλαζονικό να ισχυρίζεται κάποιος πως είναι σε θέση να ανατρέψει αποφάσεις οι οποίες έχουν ληφθεί σε κεντρικό πολιτικό ευρωπαϊκό επίπεδο και μετά από διαβουλεύσεις μεγάλης διαρκείας ανάμεσα σε αρχηγούς κρατών και υπουργούς Γεωργίας.

Αλλά, ως γνωστόν, τα λόγια είναι εύκολα – όπως και οι ευρισκόμενες στον αέρα υποσχέσεις.