Γράφει ο
Πέτρος Ιωαννίδης

«Πατρίως ἤ ἀπατρίως ζῆν»

(Να ζούμε σύμφωνα με τα πάτρια, τις πατροπαράδοτες συνήθειες και αρχές αγαπώντας και σεβόμενοι την πατρίδα μας ή να έχουμε έλλειψη πατριωτισμού/ φιλοπατρίας).

Επειδή, "αν δεν ετυμολογούμε" η ύπαρξή μας είναι ή καταντά "αν-ύπαρκτη", ωσεί υπαρκτή, ανόητη (χωρίς νόημα), ανούσια (χωρίς περιεχόμενο) (= αληθινολογούμε/αληθεύουμε), επανέρχομαι μετά από απουσία τριών εβδομάδων στο εξωτερικό στην τακτική μου στήλη όχι ως στήλη άλατος, αλλά για να στηλιτεύσω τα κακώς, ψευδώς ή εσφαλμένως κείμενα.

Ο Μάιος είναι ο μήνας των λουλουδιών, της βλάστησης και της καρποφορίας, σηματοδοτεί την αρχή του θέρους, την εύφορη και ανθισμένη γη.

Είναι ο τρίτος μήνας του Δεκάμηνου Ρωμαϊκού Ημερολογίου (Μajus), έλαβε την προσωνυμία του από τη θεότητα Μαία (Μάγια) μητέρα του θεού Ερμή, μία από τις Πλειάδες και σύζυγο του Ηφαίστου. Ήταν η θεά της Γονιμότητας και ετιμάτο με θυσίες χοιριδίων στο βωμό της. Υπάρχουν και άλλες εκδοχές για την ετυμολογία του, όπως: από τον συγκριτικό βαθμό του magnus (= μέγας) : major= μείζων (Πλούταρχος) ή από το λατινικό majestas = μεγαλειότητα/μεγαλοπρέπεια, (Οβίδιος) ή από τους maiores = ένδοξοι πρόγονοι των Ρωμαίων.

«Τῶν δ᾽ἐφεξῆς τόν μέν Μάϊον καλοῦσιν ἀπό Μαίας· Ἑρμῇ γάρ ἀνιέρωται».

(Πλούταρχος, 50-120, “ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ”, “ΝΟΥΜΑΣ” 19, 18-19)

(= Από τους άλλους τους εν συνεχεία μήνες τον Μάιο ονόμασαν από την Μαία, διότι ήταν αφιερωμένος στον Ερμή).

Στο Αρχαίο Αττικό Μηνολόγιο αντιστοιχεί με το Δέκατο μήνα, μέσα Απριλίου - μέσα Μαΐου, που ονομαζόταν Μουνιχιών -ῶνος, κατά τον οποίον ετελείτο η εορτή της Μουνιχίας Αρτέμιδος. Ο μήνας περιελάμβανε ακόμη την εορτή του Έρωτα (την 4η του μήνα), την Πομπή προς το Δελφίνιον και τα Ολυμπιεία. Αλλά αντιστοιχεί και με τον Ενδέκατο μήνα μέσα Μαΐου - μέσα Ιουνίου, που ονομαζόταν Θαργηλιών -ῶνος, κατά τον οποίον ετελείτο η εορτή προς τιμήν του Απόλλωνος και της Αρτέμιδος. Παράγεται από το: ὁ θάργηλος ἄρτος = ο θαλύσιος, χύτρα/τσουκάλι στο οποίο βράζονταν οι απαρχές των νέων καρπών, πρωτόλεια προσφερόμενα στη (θάλλουσαν) Άρτεμιν και Δήμητρα.

Ο Μάιος του σωτηρίου έτους 2019 συμβαίνει όμως να είναι και μήνας πολλαπλών και διαφορετικών εκλογικών αναμετρήσεων.

Tην 26η Μαΐου και στις επαναληπτικές εκλογές της 2ας Ιουνίου καλούμαστε να ψηφίσουμε για το Μέλλον της Ευρώπης (ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ), αλλά και για το Μέλλον της Αυτοδιοίκησης της χώρας μας (ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ - ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ). Θα στηθούν (4) κάλπες και θα ψηφίσουμε σε (2) εκλογικά τμήματα που θα στεγάζονται στο ίδιο εκλογικό κατάστημα και σε συνεχόμενες αίθουσες, ώστε να προκύπτει και χωροταξικά η αλληλουχία τους. Με το διακριτικό “Α” θα διεξαχθούν οι Ευρωεκλογές και οι Περιφερειακές εκλογές. Με το διακριτικό “Β” θα διεξαχθούν οι Δημοτικές και Κοινοτικές εκλογές.

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΒΟΛΙ - ΟΧΙ ΚΑΛΗ ΒΟΛΗ

Η ψήφος να αποβλέπει στην ευστοχία/ευβουλία του σφαιριδίου/ψηφοδελτίου και όχι στην ευχέρεια/ευκολία/ άνεση της βόλεψης/βολέματος.

Ό,τι επιλέξουμε, αυτό θα πάθουμε, και να μη διαμαρτυρόμαστε a posteriori (= εκ των υστέρων).

Ο Πλάτων στην “ΠΟΛΙΤΕΙΑ” του, 617e είχε εύστοχα παρατηρήσει: «Αἰτία ἑλομένου θεός ἀναίτιος».

(= Η Ευθύνη ανήκει σ’ εκείνον που εκλέγει/ψηφίζει· ο θεός δεν είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις μας).

ΣΧΟΛΙΟ: Οι άνθρωποι συνηθίζουν να επιρρίπτουν στους θεούς την αιτία της προσωπικής τους δυστυχίας.Ο Πλάτων, σε αντίθεση με την παραδοσιακή αυτή αντίληψη, υποστηρίζει ότι ο θεός, επειδή είναι αγαθός, δεν μπορεί να είναι υπεύθυνος για το κακό. Την κατακλείδα του λόγου της Λάχεσης επικαλούνταν στα μεταγενέστερα χρόνια οι στοχαστές (χριστιανοί και μη) που υπεράσπιζαν την Ελευθερία της Βούλησης. Ο θεός δεν έχει ευθύνη για τις πράξεις αυτών που έχουν ελευθερία επιλογής.

ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ

Η ΑΥΣΤΗΡΗ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΣΥΣΤΑΣΗ/ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΙΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΔΟΞΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΝΑ ΑΝΑΜΕΙΧΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΟΥΣ (ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ, ΔΗΜΟΥ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ).

«Καί τό καλῶς ἄρξαι τοῦτ᾽εἶναι, ὅς ἄν τήν πατρίδα ὠφελήσῃ ὡς πλεῖστα ἤ ἑκών εἶναι μηδέν βλάψῃ».

(Θουκυδίδης, 460-399/5, “ΙΣΤΟΡΙΑΙ”, βιβλίο ΣΤ’, 14)

(= Και ότι καλού άρχοντος καθήκον είναι να ωφελήσει όσο μπορεί περισσότερο την πατρίδα του, ή τουλάχιστον να μην τη βλάψει εκουσίως/με τη θέλησή του).

ΣΧΟΛΙΟ: Στο ΣΤ’ βιβλίο της Θουκυδίδειας Ξυγγραφής, επιγραφόμενο ως “ΣΙΚΕΛΙΚΑ”, ο δεινός πολιτικός και ειρηνόφιλος στρατηγός Νικίας ο Νικηράτου (469-413) προτείνει να επανεξετάσουν τη ληφθείσα απόφαση περί αποστολής βοηθείας (60 πλοία) στους Εγεσταίους - οι οποίοι ήταν άποικοι των Τρώων που διέφυγαν εκεί κατά την άλωση του Ιλίου- εναντίον των Σελινουντίων. Να αποκαταστήσουν τους Λεοντίνους και να διευθετήσουν τα πράγματα στη Σικελία, κατά όσο το δυνατόν καλύτερο/ωφέλιμο τρόπο γι’ αυτούς.

ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ

Ποιος θα μπορούσε να προβλέψει ότι οι ολιγάριθμοι Τρώες που διασώθηκαν από τον φόνο των Αχαιών επρόκειτο να 'ναι η αιτία του ολοσχερούς ολέθρου της Αρχαίας Ελλάδας; Ο Άγγλος ιστορικός και φιλόσοφος της ιστορίας Άρνολντ Τόινμπυ, 1889-1975, που έχει χαρακτηριστεί ως “Ο Θουκυδίδης του 20ου αιώνα”, στο 12τομο έργο του «Σπουδή της Ιστορίας”, αναφέρει πως η Ελλάς, κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο αυτοκτόνησεν.

Στην πρώτη του Δημηγορία (§ 9-14) ο Νικίας προσπαθεί να αποτρέψει τους Αθηναίους από το δύσκολο εγχείρημα αποστολής στρατιωτικών δυνάμεων στη Σικελία, επιχείρηση που είναι άγνωστο και αβέβαιο αν θα επιτύχει ή όχι. Στον επίλογό του (§ 14) προτρέπει τον επιστάτη των πρυτάνεων, ήτοι τον πρόεδρο της ημέρας που συνέρχεται η εκκλησία του Δήμου να θέσει το σοβαρό ζήτημα σε δεύτερη ψηφοφορία, χωρίς να διστάσει μήπως εγερθεί ζήτημα παραβίασης των νόμων, αφού υπάρχουν τόσο πολλοί μάρτυρες, ενώ θα αποβεί γιατρός της πόλης σε σχέση με τη ληφθείσα κακή απόφαση απ’ αυτήν. Διότι χρέος του σωστού κυβερνήτη είναι να ωφελεί την πατρίδα του με όσα μέσα και δυνάμεις διαθέτει ή να αποφεύγει να τη βλάψει θεληματικά.

ΑΛΛΕΣ ΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΟΥ ΝΙΚΙΑ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ - ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΞΟΒΕΛΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ Α/ΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Β/ΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ.

«Καί μή τοῖς ἑτοίμοις περί τῶν ἀφανῶν καί μελλόντων κινδυνεύειν». (ΣΤ’, ΚΕΦ 9)

(= Και να μην διακινδυνεύετε ό, τι έχετε ήδη στα χέρια σας χάριν των αδήλων/αβεβαίων και μελλοντικών).

Η φράση μάς θυμίζει την ησιόδεια ρήση: «Νήπιος, ὅς τά ἑτοῖμα (= ὑπάρχοντα) λιπών ἀνέτοιμα διώκει».                            (Ησίοδος, 8ος αιών, Fragment 61, 1)

(= Ανίδεος/άπειρος/ανόητος όποιος εγκαταλείπει αυτά που έχει για να επιδιώξει αυτά που δεν κατέχει - τα ανέφικτα/τα ακατόρθωτα).

Αλλά και ο κορυφαίος Έλληνας Θηβαίος λυρικός ποιητής Πίνδαρος, 522-443, ο “Διρκαίος Κύκνος”, όπως ονομάστηκε από τοΡωμαίο ποιητή Οράτιο (65-8), ο ποιητής των  (45) επινίκων στον Γ’ Πυθιόνικο που είναι αφιερωμένος στον Ιέρωνα, τον ηγεμόνα των Συρακουσών και στους στίχους 20-24 αναφέρει:

«Ἀλλά τοι ἤρατο τῶν ἀπεόντων· οἷα καί πολλοί πάθον. Ἔστι δέ φῦλον ἐν ἀνθρώποισι ματαιότατον, ὅστις αἰσχύνων ἐπιχώρια παπταίνει τά πόρσω, μεταμώνια θηρεύων ἀκράντοις ἐλπίσιν».

(= Η κόρη του Φλεγύα, η Κορωνίδα, έναν άγνωστο ερωτεύθηκε, όπως τόσοι άλλοι πολλοί παθαίνουν. Αυτοί περιφρονούν ότι είναι κοντά τους. Είναι ένα γένος ανάμεσα στο πλήθος των θνητών, που μακριά τα βλέμματά τους στρέφουν και με μάταιες ελπίδες, φρούδες, φαντάσματα ονειρεύονται - έχουν φαντασιώσεις).

«Γνόντας ὅτι ἐπιθυμίᾳ μέν ἐλάχιστα κατορθοῦται, προνοίᾳ δέ πλεῖστα...». (ΣΤ’, κεφ. 13,1)

(= Διότι γνωρίζουν ότι με την απληστία ελάχιστα επιτυγχάνονται, ενώ με την πρόνοια/διορατικότητα πάρα πολλά).

«Καί τό λοιπόν ξυμμάχους μή ποιεῖσθαι, ὥσπερ εἰώθαμεν, οἷς κακῶς μέν πράξασιν ἀμυνοῦμεν, ὠφελίας δ᾽αὐτοί δεηθέντες οὐ τευξόμεθα».

(ΣΤ’, κεφ. 13, 2)

(= Και στο μέλλον να εγκαταλείψουμε την συνήθεια να κάνουμε συμμάχους, τους οποίους οφείλουμε να βοηθούμε, αν ατυχήσουν/νικηθούν, αλλά από τους οποίους καμμία δεν θα πάρουμε βοήθεια εν ώρα ανάγκης).

ΣΧΟΛΙΟ: Πράγματι οι σύμμαχοι των Αθηναίων στη Σικελία, όταν τους χρειάστηκαν οι Αθηναίοι, δεν ήρθαν ως επίκουροι αυτών. Αλλά και από την πρόσφατη ιστορία έχουμε πολλά παραδείγματα “συμμάχων” και “εταίρων”, που μας γύρισαν την πλάτη και πολλές πικρές και επώδυνες εμπειρίες, όταν βρεθήκαμε στην ανάγκη να μας υποστηρίξουν.

――――――

Ἀλεξιπατρία: η υπεράσπιση, η προάσπιση, η υποστήριξη, η προστασία της πατρίδας. Παράγεται από το ρήμα ἀλέκω ή ἀλέξω = υπερασπίζω, προστατεύω, αμύνομαι, αποκρούω, απωθώ.