Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Η ν.Ρ. εκδηλώνεται με διαφορετικά συμπτώματα και βαθμό εξέλιξης που διαφέρουν μεταξύ των ασθενών με αυτή τη νόσο.

Επίσης τα άτομα με ν.Ρ. εμφανίζουν κοινά συμπτώματα και έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης ορισμένων νοσημάτων, όπως :

1. 1.     ΜΕΛΑΝΩΜΑ : Καρκίνος δέρματος «συνοδεύει» την νόσο Parkinson. Πρόωρη διάγνωση του μελανώματος πρέπει να γίνεται προλαμβάνοντας την διασπορά της νεοπλασίας στους επιχώριους λεμφαδένες. Προδιαθετικοί παράγοντες για μελάνωμα είναι :

-   Καυκάσια φυλή, καταγωγή.

-   Μεγάλη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία

-   Ιστορικό μελανώματος.

Γενικά προληπτικά μέτρα που μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, είναι :

Χρήση του «αλφαβηταρίου» του μελανώματος για την έγκαιρη διάγνωσή του και την άμεση επίσκεψη σε δερματολόγου.

1. 1.     Εμφάνιση Ασυμμετρίας της δερματικής αλλοίωσης.
2. 2.     Β (Borders) (τα όρια της δερματικής υπαρχούσης βλάβης) είναι ανομοιογενή ή ανώμαλα.
3. 3.     C (colors) αλλαγή χρώματος της βλάβης, πολλές σκιάσεις καφέ της «κρεατοελιάς» με αποχρώσεις κόκκινου, μπλε.
4. 4.     D (Diameter) : Η διάμετρος της βλάβης να είναι μεγαλύτερη της γόμας μολυβιού.
5. 5.     E (Evolution) εξέλιξη προς μεγέθυνση, αλλαγές χρώματος, σχήματος της ήδη υπάρχουσας δερματικής βλάβης.

Συνιστάται : Απαραίτητη ένδυση. Κατάλληλη ένδυση – αποφυγή έκθεσης στον ήλιο. Παρακολούθηση του μεγέθους (διάμετρος του μελανώματος).

1. 2.     ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΣΗ (Ν.Ο.Υ.)

Η ΝΟΥ είναι πτώση της πίεσης του αίματος που εμφανίζεται κατά την αλλαγή καθεστηκυίας προς όρθια θέση του σώματος, δηλαδή από την καθιστή θέση του σώματος προς την όρθια στάση του .

Η ΝΟΥ ορίζεται σαν πτώση 20mmHg της συστολικής Αρτηριακής Πίεσης ή πτώση 10mmHg στη διαστολική τιμή της Αρτηριακής Πίεσης.

Αφυδάτωση – καρδιακές παθήσεις, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΝΟΥ.Το αίτιο της ΝΟΥ οφείλεται στην έλλειψη ικανότητας του Νευρικού Συστήματος να δημιουργήσει ή να απελευθερώσει την ορμόνη NOR-επινεφρίνη, που προκαλεί φυσιολογική σύσπαση των αγγείων και επακολουθεί αύξηση της πίεσης του αίματος κατά την αλλαγή στάσης του σώματος.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Ν.Υ.Ο. : Ελαφρά κεφαλαλγία, ζάλη, δυσκολία σκέψεων, τάση λιποθυμική.

Το ποσοστό εμφάνισης ΝΟΥ στα άτομα με ν.Ρ. είναι 65%.

Η αντιμετώπιση της ΝΟΥ :

• Χρήση ειδικών καλτσών.
• Άφθονη κατανάλωση υγρών.
• Κατανάλωση καφεΐνης, άλατος.
• Ύπνος να γίνεται με ανύψωση κεφαλιού.

Προδιαθετικοί παράγοντες για την Ν.Ο.Υ.

• Πυρετός
• Χαμηλή θερμοκρασία
• Πολύωρη Ορθοστασία
• Κατανάλωση αλκοόλης
• Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες
• Καταπόνηση φυσική του σώματος.

1. 3.     ΨΕΥΔΟΠΡΟΜΗΚΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ (Ψ.Π.)

Όταν η νόσος Parkinson εμφανίσει εντοπίσεις στον εγκέφαλο στις περιοχές που ρυθμίζουν τα συναισθήματα και τις εκφράσεις αυτών.Γενικά η ψευδοπρομηκική παράλυση οφείλεται σε βλάβη του άνω κινητικού νευρώνα στη φλοιοπρομηκική οδό της πυραμιδικής οδού.

Αίτια Ψ.Π. :

• Αγγειακά αίτια : έμφρακτα και των 2 ημισφαιρίων.
• Πλάγια μυατροφική σκλήρυνση.
• Νόσος Parkinson.
• Νόσος Alzheimer.
• Πολλαπλή σκλήρυνση.
• Όγκοι εγκεφαλικού στελέχους.
• Τραύμα εγκεφάλου.

Η Ψ.Π. αναφέρεται σαν «συγκινησιακή αδυναμία – ανικανότητα» με εναλλαγές από γέλιο και κλάμα.

Ποσοστό 24% των ατόμων με νόσο Parkinson εμφανίζουν Ψ.Π. Πολλές φορές η Ψ.Π. εκλαμβάνεται σαν κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή.

Ποσοστό 30%-35% των ατόμων με Ψ.Π. εμφανίζουν κατάθλιψη.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ – ΣΗΜΕΙΑ Ψ.Π.

• Δυσφαγία
• Δυσκολία κατάποσης
• Συναισθηματική διαταραχή «ακράτεια» που εκδηλώνεται με ασυγκράτητα επεισόδια εναλλαγών γέλιου, κλάματος και που βρίσκεται η συναισθηματική αυτή διαταραχή σε πλήρη αντίθεση με την πραγματική κατάσταση του ατόμου δηλαδή μπορεί να πονάει, να είναι θυμωμένος και να γελάει εκρηκτικά, ασταμάτητα.

Οι συναισθηματικές αυτές εκρήξεις διαρκούν λίγο χρόνο, είναι έντονες όμως και μπορεί να συμβαίνουν πολλές φορές την ημέρα.

• Δυσαρθρία – ομιλία αργή χωρίς ευκρίνεια.
• Η γλώσσα εμφανίζεται μικρή, άκαμπτη με σπαστικότητα.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Pierre Maric το έτος 1892 περιέγραψε την «συναισθηματική αστάθεια» που συνοδεύει την πλάγια μυατροφική σκλήρυνση.

Το έτος 1924 ο Kinnier Wilson περιέγραψε τα κύρια σημεία Ψ.Π. και εντόπισε την δυσαρμονία εκδηλώσεων και ερεθίσματος.

ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Ψ.Π.

1. 1.     ΘΕΩΡΙΑ ΕΚΚΡΙΣΕΩΝ : Γενικά η θεωρία αυτή πρεσβεύει ότι οι λειτουργίες της παρεγκεφαλίδας που προκαλούν συναισθηματικές απαντήσεις (γέλιο, κλάμα) επηρεάζονται από τις τοπικές αλλοιώσεις που προκάλεσε η νόσος και επομένως η αντιδράσεις στα ερεθίσματα επηρεάζονται.
2. 2.     ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ : Πρεσβεύει την αναστολή των μηχανισμών ρύθμισης συναισθημάτων εκδηλώσεων. Έτσι, η πολλαπλή σκλήρυνση σαν παράδειγμα διαταράσσει την δραστικότητα των λειτουργιών του φλοιού του εγκεφάλου με αλλοίωση των περιοχών με εκδήλωση υπερκινητικών διαταραχών.
3. 3.     3^η ΘΕΩΡΙΑ : Δυσλειτουργία των νευροδιαβιβαστών (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, γλουταμίνη) που έχουν σαν αποτέλεσμα αλλοίωση εκδηλώσεων των συναισθημάτων του ατόμου. Η θεωρεία αυτή έχει και κάποια πρακτική θεραπευτική αξία που αφορά των ελαττωματική τροποποίηση των νευροδιαβιβαστών αυτών.

Η διάγνωση της Ψ.Π. δεν είναι εύκολη. Τελευταία η θέσπιση από το Center Fu Neurologic Study ,μιας κλίμακας αστάθειας (Lability Scale CNS-LS) που περιλαμβάνει 18 ερωτήσεις (4 για το γέλιο – 3 για τις κραυγές) και αφορούν τον χρόνο έναρξης της, διευκολύνει τη διάγνωση της. Η βαθμολογία κυμαίνεται για κάθε ερώτηση από 0-3. Ένα συνολικό άθροισμα από 13 και πάνω αποτελεί ισχυρό θετικό κριτήριο διάγνωσης Ψ.Π.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ : Χορήγηση, α) Τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, β) εκλεκτικών ανταγωνιστών επαναπρόσληψης σεροτονίνης για την αντιμετώπιση της σοβαρότητας και συχνότητας Ψ.Π.