21 Νοεμβρίου 2024
Δημήτρης Κ. Μπάκας
Η ανθρώπινη ύπαρξη θεωρείται και είναι το σπουδαιότερο δημιούργημα επί της Γης. Είναι το πολυτιμότερο στοιχείο της ζωής μέσα σε αυτό το αρμονικό σύνολο, που ονομάζομαι Κόσμο [δηλαδή κόσμημα]. Άρα πρέπει να τύχει της αντίστοιχης «επεξεργασίας» του πολυτιμότερου «λίθου», δηλαδή του διαμαντιού. Για να δημιουργηθούν τα φυσικά διαμάντια και να αποκτήσουν την πολύτιμη αξία τους απαιτούνται τα εξής:
- Καθαρό συστατικό τον άνθρακα, ως πρώτη ύλη.
- Κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης σε συνδυασμό με πάροδο μακρού χρόνου και τέλος
- Λεπτή επεξεργασία.
Αντίστοιχα και τα «ανθρώπινα διαμάντια» έχουν σπουδαία χαρακτηριστικά, τα οποία κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, έχουν εμπειρίες παιδείας, που το ανθρώπινο γένος έχει αποκτήσει μετά παρέλευση τόσων γενεών και έχουν ενσωματωθεί στις κοινωνίες μας και στις οικογένειές μας. Η επεξεργασία πρέπει να γίνει με τον αντίστοιχο τρόπο. Μετά από την αρχική ( ίσως σκληρή) παιδαγωγική διαδικασία, αποβάλλονται όλες εκείνες οι αρνητικές ιδιότητες ,που απάδουν σε μια κοινωνική ζωή, αλλά διατηρούνται οι αρετές, τις οποίες έχουν οι νέοι από το σπίτι τους. Έτσι διατηρούν την προσωπικότητά τους και εντάσσονται αρμονικά στο σύνολο.
Απαιτείται να απέλθει ένας εθισμός αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης( αρμοστικότητας), που θα καταστεί βίωμα.
Σε παλαιότερες εποχές προβλεπόταν η αυταρχική μέθοδος, κατά την οποία ο παιδαγωγός δε συνεργάζεται με το παιδαγωγούμενο και έτσι κλείνει η πόρτα στην ελεύθερη αποδοχή, στην ευπείθεια. Καθόσον απαιτείται και η ενεργός συμμετοχή του ίδιου του ατόμου στην όλη διαδικασία αγωγής. Η παλαιά μέθοδος προέβλεπε, ουσιαστικά τη συντριβή της προσωπικότητας και την ανάπλασή της στη συνέχεια. Μία μέθοδος, δηλαδή, παρωχημένη, που εφαρμόζεται σε «ανακυκλώσιμα υλικά». Φυσικά στην περίπτωση αυτή δεν μπορούμε να μιλήσουμε για «ανωτεροποίηση» του νέου. Εφόσον η πρωτοβουλία και η ευθύνη των νέων δε βρίσκουν έδαφος ευνοϊκό για την ανάπτυξή τους. Δεν είναι δυνατόν παρά να δημιουργηθούν άνθρωποι νωθροί, άβουλοι, δειλοί και υποκριτές και με τάσεις επαναστατικές, πολλές φορές, που θα εκδηλωθούν, στην πρώτη ευκαιρία, κατά της «αυθεντίας» και της αυταρχικότητας των ανδραγωγών, παιδαγωγών και δασκάλων. Ακόμη και κατά των προϊσταμένων και κατά της εξουσίας αλλά και της Κοινωνίας ευρύτερα.
Από την άλλη πλευρά , η ελεύθερη αγωγή δεν φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. Κατά τη μέθοδο αυτή, ο παιδαγωγός ενεργεί με προϋπόθεση τον απόλυτο σεβασμό της νεανικής προσωπικότητας και ελευθερίας, αλλά η «λατρεία» της ελεύθερης ατομικότητας οδηγεί στην καλλιέργεια των παθών και ορέξεων…. και την υποδούλωση στον εξωτερικό κόσμο.
Επομένως, αμφότερες οι παιδαγωγικές μέθοδοι κρίνονται ανεπαρκείς και επιζήμιοι. Καταλήγουν στην κατωτεροποίηση του νέου, η πρώτη γιατί τον συνθλίβει και η δεύτερη γιατί τον εξασθενεί.
Η ορθή μέθοδος βρίσκεται στη «χρυσή τομή» των δυο μεθόδων και είναι εκείνη ,που ενδυναμώνει τον αναπτυσσόμενο νέο και ευνοεί τη φυσική του εξέλιξη και ανέλιξη.
Είναι ευτύχημα που μια τέτοια μέθοδο βρίσκει ισχυρά ερείσματα στη ψυχή του αναπτυσσομένου ανθρώπου, όπως είναι το πνεύμα του, η τάση του να πειθαρχεί, ενισχυμένη από την τάση των ανθρώπων προς τελείωση και τέλος η τάση του, η φυσική, προς την κοινωνικότητα.
Με τη βοήθεια των στοιχείων, που αναφέρθηκαν και με την αγάπη και το ενδιαφέρον για τον παιδαγωγούμενο, όπως και με την κατανόηση των αναγκών του, είναι δυνατό ο παιδαγωγός να οδηγήσει τον αναπτυσσόμενο νέον άνθρωπο από τη ετερονομία (καταναγκασμό) στην αυτονομία και την αυτοπειθαρχία, η οποία με την καθοδήγηση του πνεύματος, θα τον ωθεί σε δράσεις και ενέργειες άξιες του υψηλού προορισμού του για το καλό του ιδίου και της κοινωνίας μας ευρύτερα.
