Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Κλείνω αυτή τη μικρή σειρά άρθρων περί Λατινικής Αμερικής, με μια αναφορά στην άλλη προσφιλή στους εδώ «προοδευτικούς» (που αν και καλοπερασάκηδες, παριστάνουν πως θα φτιάξουν… κυβέρνηση του βουνού) χώρα!

Ο λόγος για την Κούβα, που τον τελευταίο καιρό κάνει πολύ… κακά πράγματα, με βάση όσα διακηρύσσει ο ΣΥΡΙΖΑ περί ιδιωτικοποιήσεων και επενδύσεων.

Στις 29 του περασμένου Μαρτίου, το κοινοβούλιο της Κούβας (612 βουλευτές που εξελέγησαν στις εκλογές της 3ης Φεβρουαρίου 2013, χωρίς τη συμμετοχή της αντιπολίτευσης, που επέλεξε την οδό της αποχής, αντιδρώντας στην αυταρχική συμπεριφορά των κρατούντων)ψήφισε νέο νόμο για τις ξένες επενδύσεις.

Ο νόμος ψηφίστηκε ομόφωνα σε έκτακτη (προσέξτε το αυτό όσοι στην Ελλάδα μιλάτε για πρωτοφανείς κοινοβουλευτικές διαδικασίες, κλεισίματα Βουλής και ψηφοφορίες στα θερινά τμήματα) συνεδρίαση, που μάλιστα ήταν και η πρώτη (και μοναδική) στα τελευταία τέσσερα χρόνια – κι’ αυτό ας το προσέξουν οι θιασώτες διαφόρων ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Ο Κουβανός ηγέτης Ραούλ Κάστρο, αδελφός του θρυλικού ηγέτη της επανάστασης Φιντέλ, χαρακτήρισε το νόμο «καθοριστικό» για την οικονομία της χώρας, που αδυνατεί να ανακάμψει παρά τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών.

Όπως είπε, υπάρχει «επιτακτική ανάγκη» για έσοδα και ο νόμος θα δώσει νέα πνοή στον γεωργικό τομέα, μεγάλη μαύρη τρύπα της κουβανικής οικονομίας, αλλά και σε όλους τους τομείς της οικονομίας της χώρας.

Σύμφωνα με το νέο νόμο που ήδη τέθηκε σε εφαρμογή και σύμφωνα με όσα μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων «Prensa Latina», παρέχονται «μεγαλύτερα κίνητρα για ξένες επενδύσεις», ώστε να συνδράμουν «αποτελεσματικά στην αειφόρο ανάπτυξη της χώρας και στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας».

Όπως έγινε γνωστό, καθώς ο νόμος δεν έγινε αμέσως γνωστός στις λεπτομέρειές του (ας το προσέξουν κι’ αυτό οι δικοί μας αντάρτες του γλυκού νερού που κάθε τόσο καταγγέλλουν αδιαφάνειες), προβλέπεται
ένα πολύ ευέλικτο φορολογικό καθεστώς για τις ξένες επιχειρήσεις, παρά το οικονομικό εμπάργκο των ΗΠΑ τα τελευταία 50 χρόνια σε βάρος της Κούβας.

Και δεν είναι μόνο αυτό.

Συζητήσεις και με την ΕΕ

Στις 6 Μαρτίου, η Κούβα αποδέχθηκε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για μια νέα διμερή πολιτική συμφωνία.

Μάλιστα, η Αβάνα έφθασε στο σημείο να δεχθεί να συζητήσει και θέματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε να βελτιωθεί η σχέση της Κούβας με την ΕΕ, που έχει σημαδευτεί από το εμπάργκο που επέβαλαν οι Βρυξέλλες το 2008.

Οι Κουβανοί θέλουν να βάλουν τέρμα σ’ αυτό που αποκαλούν «μονομερείς αποφάσεις των Βρυξελλών», αλλά οι ίδιοι προτίμησαν τον διάλογο και όχι να απαντήσουν με δικές τους μονομερείς αποφάσεις.

Είχε προηγηθεί, στις 10 Φεβρουαρίου, η απόφαση της ΕΕ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Κούβα, προκειμένου να αυξηθούν οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές, οι επενδύσεις και ο διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μάλιστα, ο Κουβανός υπουργός Εξωτερικών Μπρούνο Ροντρίγκες είχε δηλώσει ότι η χώρα του καλωσορίζει την πρόταση αυτή, καθώς «σηματοδοτεί το τέλος της μονομερούς πολιτικής της ΕΕ έναντι της Κούβας».

Φθάσαμε έτσι στις 30 Απριλίου, όταν η Κούβα και η Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκλήρωσαν στην Αβάνα έναν κύκλο «πολύ εποικοδομητικών» διαπραγματεύσεων για την εξομάλυνση της σχέσεών τους και για να ξεπεραστεί η ευρωπαϊκή «κοινή θέση» η οποία συναρτά τις σχέσεις των δύο πλευρών με τα ανθρώπινα δικαιώματα στη νήσο.
«Έγινε μια πρώτη πολύ εποικοδομητική συνάντηση, θέσαμε τις βάσεις για τη διαπραγμάτευση», καθώς «με δεδομένες τις εσωτερικές μεταβολές (στην Κούβα) ανοίγουν νέες πιθανότητες συνεργασίας», δήλωσε το βράδυ της 30ής Απριλίου σε δημοσιογράφους ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Σουηδός διπλωμάτης Κρίστιαν Λέφλερ, έπειτα από δύο ημέρες κεκλεισμένων των θυρών συνομιλιών.

Μπήκαν έτσι οι βάσεις για μια «Συμφωνία πολιτικού διαλόγου και συνεργασίας» ανάμεσα στα δύο μέρη, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεσπόζουν.

Η επόμενη συνάντηση θα γίνει στις Βρυξέλλες, ενώ σκοπός είναι να αλλάξουν οι συνθήκες ως προς την «κοινή θέση» που είχε υιοθετήσει το 1996 η ΕΕ, με πρωτοβουλία του Ισπανού τότε πρωθυπουργού Χοθέ Μαρία Αθνάρ, και η οποία συναρτά τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την κομμουνιστική κυβέρνησης της Κούβας με το ζήτημα της προόδου όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως τα πολιτικά δικαιώματα.

Τότε, η Αβάνα είχε καταγγείλει τη θέση αυτή ως μια «επέμβαση» στα εσωτερικά της ζητήματα.

Τώρα, όμως, το συζητάει και λαμβάνει μέρος σε συνομιλίες.

Η Κούβα δεν περιορίστηκε μόνο σ’ αυτά.

Απελευθέρωση των ταξί

Στις 8 Ιανουαρίου έγινε γνωστό πως οι αρχές της χώρας επιτρέπουν πλέον στους οδηγούς ταξί που ως τότε ήσαν υπάλληλοι των κρατικών εταιριών και υπηρεσιών, να εργάζονται πλέον σε όλο το νησί ως ιδιώτες.

Η εφαρμογή του νέου μεταρρυθμιστικού μέτρου άρχισε σταδιακά και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2014.

Οι κρατικοί οργανισμοί θα νοικιάζουν πλέον τα αυτοκίνητα που αποτελούν ιδιοκτησία του κράτους στους οδηγούς ταξί, οι οποίοι θα γίνουν αυτόματα αυτοαπασχολούμενοι, δεν θα μισθοδοτούνται από το κράτος και επομένως θα πάψουν να είναι κρατικοί υπάλληλοι.

(Διότι, πώς να το κάνουμε, υπάρχουν επαγγέλματα που δεν χρειάζεται να είσαι κρατικός υπάλληλος για να τα ασκήσεις – κάτι που αντελήφθησαν στην κομμουνιστική Κούβα, αλλά όχι στη… σοβιετική δημοκρατία της Ελλάδας).

Πρέπει μάλιστα να σας πως ότι το μέτρο έχει ήδη δοκιμαστεί πιλοτικά – και χωρίς να κουνηθεί φύλλο - από το 2010 σε τρεις κρατικές εταιρείες ταξί στην Αβάνα και στο διάσημο κουβανέζικο τουριστικό θέρετρο Βαραδέρο.

Και τα σκυλιά δεμένα, δηλαδή!

Σημειώστε ότι η κουβανική κυβέρνηση έχει τα τελευταία χρόνια  σταδιακά αυξήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία στο νησί και, μεταξύ άλλων, οι πολίτες έχουν πλέον τη δυνατότητα να αγοράζουν και να πωλούν αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες, αλλά και τη δυνατότητα κατοχής καινούριου εισαγόμενου οχήματος, καθώς με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία οι τιμές των αυτοκινήτων είναι απλησίαστες για τους περισσότερους Κουβανούς πολίτες – η τιμή ενός αυτοκινήτου μέσης κατηγορίας που πουλούσαν οι κρατικές εταιρίες έφθανε και τα 200.000 δολάρια, λόγω του εμπάργκο που τώρα κάνει το παν για να τερματίσει ο Κάστρο.

Οπότε, με τα 30 – 40 δολάρια που κερδίζει ένας Κουβανός τον μήνα (ας το ακούσουν κι’ αυτό οι επαναστάτες του καναπέ), ένα αυτοκίνητο υπήρξε πάντα άπιαστο όνειρο για όλους – πλην νομενκλατούρας.

Ναι στις εισαγωγές αυτοκινήτων

Από την 1η του έτους μάλιστα τέθηκε σε ισχύ η απελευθέρωση στις πωλήσεις αυτοκινήτων και οι Κουβανοί αλλά και οι ξένοι υπήκοοι που ζουν στη χώρα δεν χρειάζονται πλέον την ειδική άδεια που τους χορηγούσε το κράτος για να αγοράζουν με «προκαθορισμένη» τιμή εισαγόμενα αυτοκίνητα.

Τώρα, το καθεστώς αυτό έχει αλλάξει και τα εισαγόμενα αυτοκίνητα αναμένεται να πωλούνται σε τιμές παρόμοιες με εκείνες που καθορίζονται από την αγορά.

Σημειώστε ότι λίγο μετά την επανάσταση του 1959, η Κούβα απαγόρευσε σε μεγάλο βαθμό την πώληση αυτοκινήτων.

Αυτό οδήγησε σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη μαύρη αγορά αδειών αγοράς αυτοκινήτων, οι οποίες συχνά χορηγούνταν από την κυβέρνηση προς τους δημόσιους υπαλλήλους ή σε γιατρούς, για αρκετές χιλιάδες δολάρια.

Τον Οκτώβριο του 2011 η μεταρρύθμιση της κυβέρνησης επέτρεψε σε ιδιώτες να αγοράζουν και να πωλούν αυτοκίνητα ο ένας από τον άλλο κάτι που επιτρεπόταν μέχρι τότε μόνο για μοντέλα προ του 1959.

Γι’ αυτό και όποιος επισκέπτεται το νησί αυτό της Καραϊβικής, βρίσκεται μπροστά στην εικόνα αμερικανικών οχημάτων (αλμενδρόνες τα αποκαλούν οι Κουβανοί) που χρονολογούνται από τα μέσα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, καθώς και από σοβιετικού τύπου αυτοκίνητα τύπου Lada και Moskvitch που έφτασαν στην Κούβα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Με το νέο μέτρο, αναμένεται να αποσυρθούν και αυτές οι αντίκες, που αποτελούσαν πλέον ένα είδος φολκλόρ.

Πράσινο φως σε ένα αστικό άθλημα

Τέλος, υπενθυμίζω ότι ήδη από τον Μάιο του 2013, η κυβέρνηση της Κούβας άναψε το πράσινο φως στη βρετανική τουριστική εταιρεία Esencia Hotels and Resorts να κατασκευάσει ένα γκολφ κλαμπ πολυτελείας, αξίας 350 εκατομμυρίων δολαρίων, ανακοίνωσε ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Αβάνα, Τίμ Κοουλ.

Όπως είπε ο Βρετανός πρέσβης Τιμ Κόουλ, η λέσχη Καρμπονέρα, όπως ονομάζεται, που βρίσκεται κοντά στο θέρετρο Βαραδέρο, είναι «η πιο σημαντική βρετανική επένδυση στο νησί εδώ και μια δεκαετία» και πως αποτελεί «το πρώτο από μια σειρά παρόμοιων έργων που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν, λαμβάνοντας υπόψη το ενδιαφέρον της κουβανικής κυβέρνησης να δώσει στο γκολφ μια θέση στον τομέα του τουρισμού», βασικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.

Η λέσχη Καρμπονέρα θα καλύψει μια έκταση 170 στρεμμάτων στην επαρχία Ματάνσας, που βρίσκεται 100 χιλιόμετρα ανατολικά της Αβάνας, και θα περιλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ με 18 τρύπες, ένα πολυτελές ξενοδοχείο, 650 διαμερίσματα, ένα εμπορικό κέντρο καθώς επίσης μια λέσχη με γήπεδο τένις, κέντρο σπα και ιστιοπλοΐα.

Και το πιο ενδιαφέρον:

Η άδεια δόθηκε παρότι το γκολφ, θεωρείται από τις κομμουνιστικές αρχές του νησιού, ως «αστικό» άθλημα, και γι’ αυτό δεν έχει πολλούς οπαδούς στην Κούβα, όπως σε αντίθεση συμβαίνει, με την πυγμαχία και το μπέιζμπολ.

Κατόπιν όλων αυτών, μάλλον γελοία ηχούν όσα «καταγγέλλουν» διάφοροι εγχώριοι οπαδοί οικονομικών μοντέλων που πλέον δεν εφαρμόζονται ούτε στην Κούβα.

Εκτός και αν ονειρεύονται να αποκτήσει και η Ελλάδα νόμισμα διπλής χρήσης, όπως το κουβανικό πέσο που χρησιμοποιείται μόνο από τους «πληβείους» και το πέσο κονβερτίμπλε, που αγοράζεται με ευρώ και η ισοτιμία του καθορίζεται με βάση την τιμή του δολαρίου…