16 Απριλίου 2024
Ελένη Καρασαββίδου
«Για να είσαι ελεύθερος πρέπει να μάθεις να είσαι φτωχός» έγραψε ο Ουγκό, όχι για να δικαιολογήσει, αυτός ο βαθύτατα κοινωνικός ακτιβιστής , την φτώχια αλλά για να καταγγείλει την ανομία της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που το πρώτο που σκλαβώνει είναι η ανθρωπιά των εκμεταλλευτών αλλά καταστρέφει τη ζωή των υποχείριών τους. Σήμερα που είναι η παγκόσμια ημέρα κατά της βίας που υφίστανται οι γυναίκες είναι υποχρέωση μας να θυμηθούμε κάποιες από τις παραμέτρους μιας από τις πιο αποτρόπαιες μορφές εκμετάλλευσης. Του trafficking και (εποχή άκρατης αγοράς) της σύνδεσης του με την βιομηχανία της πορνογραφίας. Κάθε ομοιότητα με ευρύτερες στρατηγικές δεν είναι τυχαία…
Στα τέλη της δεκαετίας του 1977, σύμφωνα με τις αναμνήσεις της D. Leidholdt (Διευθύντριας στο Κέντρο για την Προστασία Κακοποιημένων Γυναικών της Νέας Υόρκης) μια νεαρή γυναίκα δολοφονήθηκε βάναυσα, καθώς προαγωγός και πελάτης την πέταξαν σαν σακί από το παράθυρο. Η ιδιότητα αυτής της γυναίκας (πόρνη) έκανε τον τύπο να μην ενδιαφερθεί ιδιαίτερα. Άλλωστε, «ήταν μια πουτάνα».
Στο κοινωνικό κίνημα που αναπτύχθηκε γύρω από αυτήν την βαθιά σεξιστική αντίδραση που στερούσε την ανθρώπινη ιδιότητα από ένα πλάσμα που του είχαν ήδη στερήσει τη ζωή, εμφανίστηκε και μια «καινούργια ομάδα» που τιτλοφορούνταν «Μισθοί για την Οικιακή Εργασία». Πίσω από αυτόν τον ουδέτερο, εύηχο τίτλο, υπήρξαν άτομα που προσπαθούσαν να πείσουν ό τι η πορνεία είναι μια ακόμη οικιακή εργασία, όπου νοικοκυρές, εργαζόμενες και πόρνες μοιράζονταν την ίδια εκμετάλλευση και τους ίδιους κινδύνους. Κι αυτό παρόλο που σε επίσημες έρευνες η θνησιμότητα των εκδιδόμενων γυναικών ήταν 40% πάνω του μέσου όρου!
Όπως το περιοδικό Τελέσιλλα (τεύχος 54, σελ. 26) σημειώνει «Οι συνήγοροι αυτής της ομάδας είχαν δανειστεί τη φιλοσοφία τους από μια οργάνωση που είχε έδρα το San Fransisco, την COYOTE, αρτικόλεκτο που σημαίνει «Ξεφορτώσου την παλιά και ξεπερασμένη σου Ηθική» και στηριζόταν “από φιλελεύθερους ακτιβιστές και κερδοσκόπους της βιομηχανίας του sex”.
Στα χρόνια που ακολούθησαν τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη (Άμστερνταμ, που αλλού;) διοργανώθηκαν συνέδρια πορνών με χορηγούς τη βιομηχανία του sex και οργανώσεις του είδους, που νομιμοποιούσαν ως σημάδι «προοδευτικότητας» την μορφή αυτή «σεξουαλικής εργασίας». Όταν το περιοδικό Hustler κυκλοφόρησε με το γνωστό εξώφυλλο μιας γυμνής γυναίκας που την άλεθε μια μηχανή του κιμά, το φεμινιστικό κίνημα και κινήσεις αλληλεγγύης αναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν τις διασυνδέσεις μεταξύ της πορνογραφίας και της βιομηχανίας του sex.
Γιατί ενώ πολλοί υποπτεύονταν, και όχι δίχως σοβαρούς λόγους, την «παλιά μικροαστική ηθική» για υποκρισία κι αντικοινωνική μόνωση που καθρεφτιζόταν και στον τρόπο που αντιμετώπιζε το sex (ώστε να εξουσιάζει τις επιλογές και οπτικές των ανθρώπων), η διαχείριση αυτού του κινηματικού αιτήματος κοινωνικής αλλαγής από τη βιομηχανία του sex το μετέφερε από τον χώρο της κοινωνικής συμμετοχής στον χώρο της αγοράς, χρησιμοποιώντας τα σώματα γυναικών που (στις συντριπτικά περισσότερες περιπτώσεις) δεν το είχαν επιλέξει. Βλέπετε η διασύνδεση μεταξύ της πορνογραφίας και της σχετικής βιομηχανίας οδήγησε εύκολα και στην διασύνδεση τους με το traficking…
Συχνά «εκπρόσωποι» της βιομηχανίας του sex στα μίντια υπήρξαν «απελευθερωμένες γυναίκες» όπως η περίφημη πορνοσταρ Linda Marchiano («η Linda με τις δαντέλες») που όχι μόνο όταν η κουβέντα με φεμινίστριες έπαιρνε πολιτική ρότα ρίχνονταν με έμφαση σε καυγάδες που ο φθηνός τύπος αποκαλούσε με απολιτίκ σεξισμό «καυγάδες γυναικών», αλλά και που υπερασπίζονταν τις «επιλογές τους» προς αποενοχοποίηση παραγωγών και καταναλωτών. «Δεν σε ενοχλεί που κάνεις στοματικό έρωτα μπροστά σε τόσο κόσμο; Όχι! Το λατρεύω! Είμαι αυτό που λένε επιδειξιομανής!» ερωταπόκριση που έχει «λατρευτεί» κι αναπαραχθεί σε χιλιάδες φεστιβάλ και site που απευθύνονται σε ανάλογο κοινό.
Η τόσο «σκανδαλιάρικη» απάντηση δεν ήταν βέβαια της Marchiano, αφού ανήκε στο «σενάριο ερωταποκρίσεων» που ο άγριος Chunk Traynor της είχε «γράψει», και που η ίδια απειλούμενη κατά ζωής και ξυλοδαρμένη το ακολουθούσε «χαμογελαστά» στον υπέροχο κόσμο της κάμερας.
Ενώ, για να αναφέρουμε ένα πχ από τα πολλά, και η Anneka DiLorenzo, κουνελάκι του Penthouse, όπως αποδείχτηκε σε δίκη, δεν επέλεξε μα εξαναγκάστηκε από τον περίφημο Guccione να γυρίζει πορνό με αμοιβές στο όνομά της που τις κρατούσε σε σημαντικό βαθμό ο ίδιος επαναεπενδύοντάς τα στην περίφημη βιομηχανία…
Βιομηχανία που δεν μπορεί να ταυτίζεται με την πολύ θεμιτή επιλογή κάθε ανθρώπου τόσο να διαθέσει το κορμί του/της με όποιον τρόπο επιλέξει όσο και να αναζητήσει (ακόμη κι επί χρήμασι δυστυχώς στον κόσμο μας) ένα άλλο κορμί σε ένα «παιχνίδι» ισότιμων ενηλίκων.
Η απολιτίκ (αν και βαθιά πολιτική στο βάθος) εμπορευματοποίηση των κοινωνικών κινημάτων τις τελευταίες δεκαετίες (από τα χίπστερ αιτηματάκια μέχρι τα πόστερ του Τσε και τα σκυλάδικα στα οποία η γυναίκα κάθε 8η Μάρτη αποδομείται ως πολιτικό υποκείμενο και επαναεφευρίσκεται στον δημόσιο χώρο μόνο ως καταναλώτρια), ξεφουσκώνει την κοινωνικοπολιτική δυναμική τους και οδηγεί σε μια «κουλτουροποίηση της πολιτικής» με πολιτικές κορώνες (απλουστευτικά συνθήματα δίχως κοινωνική βάση) δίχως πολιτική ουσία. Η Ariel Levy μάλιστα στο σημαντικό βιβλίο της «Θηλυκές Φαλλοκράτισσες: Οι γυναίκες και η ανερχόμενη κουλτούρα του ξέκωλλου» δείχνει πολύ καθαρά πόσο η συγκεκριμένη κουλτούρα δεν μπορεί να είναι προοδευτική, αφού είναι χυδαία εμπορική. Και κάνει ανθρώπους να πωλούν το ίδιο τους το κορμί σε light εκδοχές στα «κωλάδικα» όπου οι πρωτομαγιές γίνονται γιορτές, ή (απείρως χειρότερα) να τους το πουλούν άλλοι με το ζόρι.
«Τυχαία» στο Συνέδριο του Άμστερνταμ, πρωτεύουσα βορειοευρωπαϊκής χώρας που κερδίζει πολλά λεφτά (Άρη!) από τον σεξοτουρισμό εκθέτοντας πόρνες από το προλεταριάτο της αλλά και από όλον τον 3ο κόσμο, η ατζέντα της κυβέρνησης ενώ μιλούσε για σεξουαλική απελευθέρωση απέφευγε επιμελώς (παρά τις εκκλήσεις φεμινιστριών και αλληλέγγυων) να θέσει το ζήτημα των παραμέτρων της διακίνησης αυτών των γυναικών που σε περίπτωση εξαναγκασμού αυτήν την απελευθέρωση κτηνωδώς την ακυρώνει.
Σε μελέτες βάσης (πχ στις Φιλιππίνες, στην Ινδία, στη Νιγηρία, σε χώρες του Ανατ. μπλοκ, τις ίδιες της ΗΠΑ) που έγιναν σε όλον τον κόσμο αποδείχθηκε ότι θεσμοί που υποστήριζαν και επωφελούνταν από την πορνεία, με το αζημίωτο, είναι off shore εταιρείες, Στρατός, Σώματα Ασφαλείας, Κυβερνήσεις και Σωματεία Διακίνησης που συχνά δρουν υπό τον μανδύα διεθνιστικών, «αντισυνοριακών» οργανώσεων, άλλο αν συχνά μαζεύουν ρομαντικούς ιδεολόγους-χρήσιμους ηλίθιους, «δίπλα» (στην πραγματικότητα εναντίον) σε γνήσιες διεθνιστικές οργανώσεις. Ενώ σε περιόδους συγκρούσεων η μαζικοποίηση της πορνείας αποτελεί επιλογή των ανταγωνιζόμενων εθνικισμών. Τα κινήματα βάσης γυναικών όχι μόνο ίδρυσαν το Coalition (μια Διεθνή Ομπρέλα γυναικείων οργανώσεων κατά του traficking) αλλά και έχουν με συντριπτικά στατιστικά μιλήσει για «Θηλυκοποίηση του χαρακτήρα της ανθρωποκτονίας» (βλ. Femicide, Radford Russell, και Gendercide, Warren 1985) καθώς η βία κατά των γυναικών (που εκδηλώνεται προνομιακά στον χώρο του traficking αλλά κι απλώνεται κι ως γενοκτονία του φύλου με μαζικές θανατώσεις θηλυκών μωρών) στοιχίζει, και είναι συγκλονιστικό, περισσότερους θανάτους από όσους η ελονοσία (που σαρώνει στον 3 κόσμο!) τα τροχαία, ο καρκίνος κι οι ετήσιες πολεμικές συγκρούσεις μαζί!
Χρόνια πριν ο υπέροχος Παπαδιαμάντης έγραψε την «Φόνισσα» για να χαρακώσει με σπαραγμό την βουκολική εικόνα της ελληνικής επαρχίας και οικογένειας. Όχι τυχαία χρησιμοποιεί την «γυναίκα», όπως έχει επισημανθεί, ως μέγιστο σύμβολο για αυτήν την «αντι-κοινωνική» κριτική.
Χρόνια μετά τίποτε δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει προς το καλύτερο, καθώς η κρίση (συσκοτίζοντας και παθητικοποιώντας) επιδεινώνει και δεν επιλύει (και αυτό) το μέγιστο πρόβλημα. Η Γυναίκα, η μήτρα, παραμένει σύμβολο στο κοφτερό μεταίχμιο που θέτει το ερώτημα τι είδους άνθρωποι είμαστε, σε τι κόσμο θέλουμε επιτέλους να ζούμε. “Όποιος υποτιμάει όποιον άλλον εμένα υποτιμάει / κι ό,τι κι αν γίνει, ό,τι κι αν ειπωθεί, στερνά σε μένα στρέφεται”, έγραψε στα Φύλλα της Χλόης ο Walt Whitman. Το σχεδόν άλυτο πρόβλημα της «ανθρώπινης κατάστασης» παραμένει να μην αφήνουμε ούτε την δύναμη των άλλων ούτε την αδυναμία την δική μας να μας αποκτηνώνουν.
