Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το νέο Ασφαλιστικό29/10/2010
Ο ασφαλιστικός νόμος ψηφίστηκε, αλλά λίγοι είναι σε θέση να πουν με βεβαιότητα ότι γνωρίζουν τι ισχύει για την περίπτωσή τους. Η «Ελεύθερη Ζώνη», με την βοήθεια ειδικών που έχουν μελετήσει σε βάθος τον νόμο, αναλύει μία προς μία όλες τις μεγάλες ανατροπές.
Για την εξίσωση των ορίων ηλικίας, την αναγνώριση πλασματικού χρόνου, αλλά και τα… ψιλά γράμματα του νόμου, πίνακες και παρατηρήσεις.
1. ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ εξίσωση εντός τριών ετών (2011 - 2013) των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών - γυναικών στο Δημόσιο.
Οι μητέρες ανηλίκων, οι οποίες στα 25 χρόνια υπηρεσίας θεμελιώνουν δικαίωμα και στα 50 παίρνουν σύνταξη, θίγονται περισσότερο, αφού η ηλικία συνταξιοδότησης το 2011 αυξάνεται στα 52, το 2012 στα 55 και το 2013 στα 65.
Παρέχεται η δυνατότητα στις μητέρες αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης έως 5 έτη ως εξής: για τα τρία πρώτα παιδιά -ένα έτος για το πρώτο παιδί και δύο έτη για καθένα από τα επόμενα.
2. ΕΞΟΜΟΙΩΝΟΝΤΑΙ, ως προς τα έτη υπηρεσίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25 έτη), άνδρες και γυναίκες υπάλληλοι που έχουν προσληφθεί μέχρι 31-12-1982. Η άμεση αυτή εξίσωση δεν επιφέρει συνταξιοδοτικά αποτελέσματα, δεδομένου ότι οι γυναίκες της κατηγορίας αυτής έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Επίσης, με τις ίδιες διατάξεις αυξάνονται σταδιακά, από 20 σε 25, τα έτη υπηρεσίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες που έχουν τρία παιδιά και άνω και καταργείται στην περίπτωση αυτήν η πρόσθετη προϋπόθεση που ίσχυε για τους άνδρες, δηλαδή να έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση ή να είναι χήροι.
3. ΘΕΣΠΙΖΕΤΑΙ ενιαίο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (55ο έτος) για τους άνδρες και τις γυναίκες υπαλλήλους που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-97.
4. ΘΕΣΠΙΖΟΝΤΑΙ από 1-1-2011 τα ακόλουθα όρια ηλικίας για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1ης Ιανουαρίου 1998 και μετά ή προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο από 1ης Ιανουαρίου 1983 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992:
* Για όσους έχουν ανήλικο παιδί ή τρία τουλάχιστον παιδιά και συμπληρώνουν την 25ετία το έτος 2011, το 52ο έτος της ηλικίας, για όσους συμπληρώνουν την 25ετία το έτος 2012 το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 55ο και για όσους συμπληρώνουν την 25ετία από το έτος 2013 και μετά το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 65ο έτος.
* Το 50ό έτος της ηλικίας για άνδρες και γυναίκες που έχουν ανίκανα παιδιά ή ανίκανο σύζυγο.
* Το 61ο έτος για όσους υπαλλήλους δεν ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2011, το οποίο αυξάνεται στο 63ο έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2012 και στο 65ο έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από το έτος 2013 και μετά.
5. ΕΞΟΜΟΙΩΝΕΤΑΙ το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών υπαλλήλων του Δημοσίου που μπορούν να αποχωρήσουν από την Υπηρεσία πριν από τη συμπλήρωση του ισχύοντος ορίου ηλικίας και να λάβουν μειωμένη σύνταξη και ορίζεται στο 56ο το έτος 2011, στο 58ο το 2012 και στο 60ό έτος το 2013.
6. ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ, για τους άνδρες και τις γυναίκες υπαλλήλους που έχουν προσληφθεί από 1-1-1983 και μετά, ότι ο προβλεπόμενος σήμερα χρόνος υπηρεσίας των 35 ετών που απαιτείται προκειμένου να αποχωρήσουν με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας, καθώς και ο προβλεπόμενος χρόνος των 37 ετών που απαιτείται, προκειμένου να αποχωρήσουν από την υπηρεσία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, αυξάνεται σταδιακά έως το 2015 στα 40 έτη υπηρεσίας, το δε όριο ηλικίας των 58 ετών αυξάνεται για το 2011 στο 59ο και από το 2012 και εφεξής στο 60ό έτος. Τα νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ισχύουν και γι' αυτούς που συμπληρώνουν τα 37 έτη υπηρεσίας από το έτος 2011 και μετά.
7. ΕΞΙΣΩΝΟΝΤΑΙ τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών υπαλλήλων του Δημοσίου που πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1η-1-1993, με τις ανάλογες επεμβάσεις στις διατάξεις του ν. 2084/1992. Στην περίπτωση αυτήν, η εξίσωση γίνεται άμεσα από 1-1-2013 και μετά, δεδομένου ότι οι υπαγόμενοι στην κατηγορία αυτή δεν θα έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι το έτος 2013.
Τα... ψιλά γράμματα
Πάντως, το «κλειδί» για ηπιότερη εφαρμογή του ασφαλιστικού των δημόσιων υπαλλήλων αποτελούν τα... ψιλά γράμματα του νέου νόμου Παπακωνσταντίνου (3865/2010). Κι αυτό, γιατί διαπιστώνεται (παρόλο που δεν έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος) ότι το σχετικό άρθρο 6 του νέου νόμου δίνει τη δυνατότητα σε δεκάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους ασφαλισμένους από 1-1-1983 έως 31-12-1992 να μην επιβαρυνθούν με πρόσθετα (έως 15) έτη ασφάλισης ή να έχουν μείωση της σύνταξής τους με το νέο τρόπο υπολογισμού.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής, όπως τονίζει σε δηλώσεις του ο πρόεδρός της, Θανάσης Τσακανίκας (ερμηνεύοντας το νέο νόμο), θεωρεί ότι άνδρες και γυναίκες, που μέχρι τις 31-12-2010 έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης, έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι αυτοί μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35 έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας τα 58 χρόνια ή με 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας (ΧΟΗ). Μάλιστα,στην 25ετία υπολογίζεται (όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη) και η προϋπηρεσία σε άλλα ταμεία, εκτός Δημοσίου. Επιπρόσθετα, η μεγάλη αυτή κατηγορία των ασφαλισμένων δημόσιων υπαλλήλων (25ετία στις 31-12-2010) εκτός από τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα «γλιτώσουν» και από τη μείωση της σύνταξης λόγω του νέου υπολογισμού της.
ΙΚΑ
Mε ποιες προϋποθέσεις θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα στο IKA;
Παραδείγματα: α) Eργαζόμενος συμπληρώνει στο IKA το 2011, 10.000 ημέρες ασφάλισης, αλλά είναι 60 ετών. O συγκεκριμένος εργαζόμενος θεμελιώνει το συνταξιοδοτικό του δικαίωμα το 2011 και θα πάρει πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσει το 63ο έτος της ηλικίας του. β) Eργαζόμενος συμπληρώνει στο IKA το 2012, 10.500 ημέρες ασφάλισης. O συγκεκριμένος εργαζόμενος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί όταν συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης και ηλικία 59 ετών.
Παρατηρήσεις: Εδώ το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης καθορίζεται από το έτος που η εργαζόμενη συμπληρώνει το 60ο έτος της ηλικίας της. Δηλαδή, η εργαζόμενη που συμπληρώνει το 60ο έτος της ηλικίας της το 2011 για να πάρει πλήρη σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώσει το 61ο έτος της ηλικίας
Παρατηρήσεις:
Στις παραπάνω περιπτώσεις το όριο ηλικίας καθορίζεται με βάση το έτος που η εργαζόμενη συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας. Για παράδειγμα, η εργαζόμενη που θα συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας της το 2012 θα έχει τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με μειωμένη σύνταξη εφόσον συμπληρώσει το 57ο έτος της ηλικίας της. Για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης, εκτός από την συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης, απαιτείται να έχουν συμπληρωθεί 100 ημέρες ασφάλισης κάθε έτος της προηγούμενης πενταετίας.
Παρατηρήσεις:
Στις παραπάνω περιπτώσεις η εργαζόμενη ακολουθεί το όριο ηλικίας και το χρόνο ασφάλισης που ισχύει κατά τη συμπλήρωση των 10.000 ημερών ασφάλισης. Για παράδειγμα, η εργαζόμενη που συμπληρώνει το 2011 τις 10.000 ημέρες ασφάλισης δικαιούται σύνταξη με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας και 10.400 ημερών ασφάλισης.
H εργαζόμενη που έχει συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης, από τις οποίες 3.600 στα BAE μέχρι 31/12/2010, συνταξιοδοτείται στο 55ο έτος της ηλικίας της. Aντίστοιχα η εργαζόμενη που συμπληρώνει τις παραπάνω ημέρες το 2011, συνταξιοδοτείται στο 56ο έτος της ηλικίας της κ.ο.κ.
Παρατηρήσεις: Στις παραπάνω περιπτώσεις απαιτείται να έχουν συμπληρωθεί 7.500 ημέρες ασφάλισης από τις 10.500 στο καθεστώς των Bαρέων και Aνθυγιεινών Eπαγγελμάτων. Tο όριο ηλικίας καθορίζεται με βάση αυτό που ισχύει κατά τη συμπλήρωση των 10.500 ημερών ασφάλισης. Για παράδειγμα, ο εργαζόμενος που θα συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης το 2013 για να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη, θα πρέπει να συμπληρώσει την ηλικία των 57 ετών και 3 μηνών και για μειωμένη σύνταξη την ηλικία των 55 ετών και 3 μηνών.
Παρατηρήσεις: Στις παραπάνω περιπτώσεις η εργαζόμενη ακολουθεί το όριο ηλικίας που ισχύει κατά τη συμπλήρωση των 4.500 ημερών ασφάλισης από τις οποίες οι 3.600 ημέρες θα πρέπει να είναι στο καθεστώς των Bαρέων και Aνθυγιεινών Eπαγγελμάτων.
Παρατηρήσεις:
Στις παραπάνω περιπτώσεις η εργαζόμενη ακολουθεί το όριο ηλικίας που ισχύει κατά τη συμπλήρωση των 5.500 ημερών ασφάλισης, εφόσον υπάρχει παιδί ανήλικο κατά τη συμπλήρωση των ημερών αυτών. Για παράδειγμα, η εργαζόμενη που συμπληρώνει 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 και έχει παιδί ανήλικο, δικαιούται σύνταξη σε ηλικία 57 ετών πλήρη και 52 ετών μειωμένη.
Πώς υπολογίζεται η σύνταξη στο IKA;
Oι συντάξεις για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι 31/12/2014 στο IKA, δεν έχουν ουσιαστικά καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού. H πρόβλεψη για 2% για κάθε έτος ασφάλισης από 1/1/2013 και μετά, ισχύει ούτως ή άλλως στο IKA, αφού για τα 35 έτη ασφάλισης προβλέπεται ποσοστό αναπλήρωσης 70% επί του συντάξιμου μισθού.
Για όσους όμως θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2015 και μετά, εφαρμόζεται ο νέος τρόπος υπολογισμού .
Για τον εργαζόμενο που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2015 και συνταξιοδοτείται το έτος αυτό, η σύνταξή του θα αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους ποσών. Tο πρώτο ποσό είναι εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2010 και το δεύτερο ποσό εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που συμπληρώθηκε από 1/1/2011 και μετά.
Πώς υπολογίζεται η σύνταξη για κάθε περίοδο;
α. Tο ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που έχει συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2010 υπολογίζεται με τον παλιό τρόπο, δηλαδή με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερων ετών της τελευταίας δεκαετίας. Όταν λέμε δεκαετία, εννοούμε αυτή που λήγει μέχρι το τέλος του προηγούμενου της υποβολής τής αίτησης έτους.
. Tο ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που συμπληρώνεται από 1/1/2011 και μετά, υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές όλης της περιόδου μέχρι και τον προηγούμενο μήνα από εκείνον της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.