Γράφει η Aγνή Βλαβιανού Aρβανίτη 

Κατά την Διάσκεψη για το Κλίμα COP21 που πραγματοποιείται τον Δεκέμβριο του 2015 στο Παρίσι, αναμένεται να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις μιας νέας συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της.

Προκειμένου οι ηγέτες να αντιληφθούν την επείγουσα ανάγκη για την λήψη δεσμευτικών αποφάσεων, χρειάζεται να παράγουμε κίνητρα που να εγγυώνται ότι αυτό που θα αποφασισθεί, πραγματικά θα εφαρμοσθεί. 

Οι αριθμοί συγκλονίζουν. Όπως παρατηρήθηκε από τους δορυφόρους της NASA και καταγράφηκε τον Αύγουστο του 2015, η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται κατά 3,24mm ετησίως από το 1993. Παγετώνες και στρώματα πάγου συρρικνώνονται σχεδόν παντού σε όλον τον κόσμο. Η Ανταρκτική χάνει κατά προσέγγιση 134 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους πάγου ετησίως, ενώ το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας υπολογίζεται ότι υποχωρεί κατά 287 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους ετησίως. Το ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα που απορροφάται από τους ωκεανούς αυξάνεται κατά 2 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, οδηγώντας σε ανησυχητικά επίπεδα την όξυνση των θαλασσών.

Το 2014, το κόστος από τις καταστροφές της κλιματικής αλλαγής έφτασε τις εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Μεταξύ 1994 και 2013, περισσότεροι από 530.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους εξ αιτίας 15.000 ακραίων καιρικών φαινομένων. Το2015 κατατάσσεται ως η θερμότερη χρονιά που έχει ουδέποτε καταγραφεί, ενώ τα 10 θερμότερα χρόνια κατά την τελευταία 134ετία έχουν όλα καταγραφεί μετά το 2000. Υπάρχουν ήδη άνθρωποι που αποκαλούνται επίσημα «κλιματικοί πρόσφυγες», και η επιδείνωση συγκρούσεων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων βρίσκεται σε άνοδο.

Για να αντιστρέψουμε τις καταστροφές και να οικοδομήσουμε μια κοινωνία ελπίδας, η ηγεσία κατά τον 21^ο αιώνα πρέπει να αναλάβει έναν νέο ρόλο και να καταστήσει την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής ηθική επιταγή για τις επόμενες γενιές. Ένας φωτισμένος ηγέτης οφείλει πρώτα από όλα να ηγηθεί του αγώνα ενάντια της κλιματικής αλλαγής.

Ο χρόνος πιέζει και τα περιθώρια αντιμετώπισης των συνεπειών μιας καταστροφικής αλλαγής στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα στενεύουν. Στην κρίσιμη εποχή που διανύουμε, οι ηγέτες πρέπει να εμπνευστούν και να κάνουν πραγματικότητα ένα ελπιδοφόρο μέλλον, ένα μέλλον όπου η προστασία του βίου θα αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής, της οικονομίας και της εκπαίδευσης. 

Η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει την παγκόσμια οικονομία με τρισεκκατομύρια δολάρια κάθε χρόνο. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι φτωχοί είναι οι πλέον ευάλωτοι σε ένα ευρύ φάσμα επιδράσεων συνδεόμενων με το κλίμα, όπως η θερμοπληξία, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Το γεγονός αυτό κάνει ακόμα πιο επείγουσα την ανάγκη να δούμε το ΑΕΠ από μια διαφορετική οπτική γωνία, επαναπροσδιορίζοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο: απώλεια βιοποικιλότητας, έλλειψη φυσικών πόρων, θαλάσσια ρύπανση, μόλυνση αέρα και υδάτων, ακραία καιρικά φαινόμενα, αύξηση πλημμυρών, κίνδυνοι για την υγεία, μετανάστευση, πόλεμοι και συγκρούσεις.

Ακόμα και ρυπογόνες υπέρ-δυνάμεις όπως οιΗΠΑ, η Κίνα και η Βραζιλία αρχίζουν και αλλάζουν ριζικά την ως τώρα πολιτική τους, εξασφαλίζοντας συμφωνίες για δραστική περικοπή εκπομπών έως το 2030 και αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας. Επιπλέον, οι επικείμενες στο Παρίσι συζητήσεις για το κλίμα αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία να ανοίξει μια δίοδος ελπίδας, καθώς τα συμμετέχοντα έθνη θα συγκληθούν να διατυπώσουν μια φιλόδοξη, δεσμευτική, συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, με παγκόσμια εφαρμογή. 

Οι κρίσεις μπορούν να εξελιχθούν σε πρωτοφανείς ευκαιρίες και να παρακινήσουν την αναζήτηση ορθών προοπτικών και ευθυνών. Στην προσπάθεα αυτή, χρειάζεται να κινητοποιήσουμε όλη την δημιουργικότητα και το δυναμικό μας. Για να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση του μετα-καπιταλισμού πρέπει ναξεπεράσουμε τα στατικά και γραφειοκρατικά πρότυπα, εμπνέοντας το 1% του πληθυσμού το οποίο έχει στα χέρια του το 50% του παγκόσμιου πλούτου, να δεσμευθεί εθελοντικά επενδύοντας στην συνέχιση της ζωής στον πλανήτη μας, μια ισχυρή επένδυση που θα εκτιμάται για χιλιετηρίδες.

Η επιστήμη και η τεχνολογία προσφέρουν αμέτρητες λύσεις στα τρέχοντα προβλήματά μας, όμως οφείλουμε να δράσουμε άμεσα. Οι επιλογές είναι πολλές: ανανεώσιμη ενέργεια, καθαρισμός ωκεανών, περιβαλλοντικές τεχνολογίες, επισιτιστική ασφάλεια, υγεία, εκπαίδευση, πόλεις μηδενικών εκπομπών, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για όλους. Οι ηγέτες οφείλουν να αντλήσουν έμπνευση από τον βίο – το πολυτιμότερο αγαθό στον πλανήτη μας – και να αλλάξουν την ροή των γεγονότων κάνοντας τη διαφορά. 

Η εκπαίδευση είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να εμπνεύσει τους ηγέτες του μέλλοντος, εμφυσώντας περιβαλλοντικές αξίες σεόλους τους επιστημονικούς κλάδους και σε κάθε επαγγελματική πρωτοβουλία. Μπορεί επίσης να προωθήσει μια νέα διάσταση της έννοιας του «κέρδους», η οποία θα λαμβάνει υπόψη το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την ποιότητα ζωής, καθώς επίσης και τον «βιοπολιτισμό», όπου τέχνη και τεχνολογία μπορούν να συνδράμουν ταυτόχρονα στην καλύτερη κατανόηση και προστασία του βίου. 

Ο κόσμος οφείλει να δράσει με δύναμη και ταχύτητα ώστε να διαφυλάξει ένα βιώσιμο μέλλον. Οιδιαφορές στην βιοποικιλότητα, τον πολιτισμό, την θρησκεία, την φιλοσοφία, αποτελούντονπλούτοτηςανθρωπότητας. Σε ολόκληρο το κοσμικό σχήμα, στον χώρο και τον χρόνο, η Γη είναι ο μόνος πλανήτης που γνωρίζουμε στον οποίο υπάρχει ζωή.Οι ηγέτες χρειάζεται να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους, αναπτύσσοντας νέες διαστάσεις και οικοδομώντας στρατηγικές για την ειρήνη και την αλληλοκατανόηση. Θα πρέπει να πάψουμε να αντιμετωπίζουμε τον γείτονά μας ως εχθρό, και να βαδίσουμε ενωμένοι στον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή. 

Η βιoπoλιτική – πολιτική με το περιβάλλον στον πυρήνα κάθε σκέψης και δράσης – και η βιoδιπλωματία, η οποία υποστηρίζει την αλληλεξάρτησή μας με κάθε μορφή ζωής, μπορεί να κινητοποιήσει λαούς, κυβερνήσεις και οργανισμούς παγκοσμίως να ενστερνιστούν ένα όραμα ελπίδας. Η αφύπνιση της επείγουσας ανάγκης για εμπνευσμένη ηγεσία δύναται να βοηθήσει την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του σήμερα και να αξιοποιήσει όσο καλύτερα μπορεί τις ευκαιρίες του αύριο.

Καθ. Aγνή Βλαβιανού Aρβανίτη

Πρόεδρος και Ιδρύτρια Διεθνούς Οργάνωσης Βιοπολιτικής

και Ελληνικού Παραρτήματος Λέσχης της Ρώμης

Τιμ. Βάσσου 10, Aθήνα 11521, Ελλάδα, Tηλ: 2106432419, Fax: 2106426221

Εmail: ava@biopolitics.gr, www.biopolitics.gr

Διαβάστεπερισσότεραστο:Biopolicy: the bioethics of climate change mitigation