Τι είναι ΟΣΠΡΣ; |
Η λέξη είναι σύνθετη και ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη οστούν = κόκκαλο, πώρωση = δημιουργία νέου οστού.
Η ΟΣΠΡΣ, ορίζεται σαν νόσος που χαρακτηρίζεται από αυξημένη ευθραυστότητα του σκελετού συνολικά και συνοδεύεται 1) από χαμηλή οστική πυκνότητα ή οποία υπολογίζεται με το Τ score (T score ↓ - 2,5) 2) και από διαταραχή της συνόλου μικροαρχιτεκτονικής του οστού.
Τι είναι το T-score; |
Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται σε διεθνή κλίμακα. Είναι ένας στατιστικός δείκτης σύγκρισης, οποίος προκύπτει από την σύγκριση της πυκνότητας των οστών του εξεταζομένου, με φυσιολογικό οστούν ατόμου ιδίας ηλικίας, φύλου φυλής.
ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΣΑΝ ΣΤΑΘΕΡΑ ΑΠΟΚΛΙΣΗ Έτσι T score ≥ - 1.0: φυσιολογικό. T score – 1.0-2.5 : οστεοπενία (χαμηλή πυκνότητα οστού). T score < - 2,5 + κάταγμα : σοβαρή οστεοπόρωση. |
Ο όρος «οστεοπενία» (έλλειψη ασβεστίου) συχνά προβληματίζει τα άτομα, σημαίνει όμως οστεοπόρωση (είναι «διαβάθμιση» και «προθάλαμος» οστεοπόρωσης!!!).
Ποιά είναι τα στατιστικά στοιχεία-θνητότητα ΟΣΠΡΣ; |
Το 30% των γυναικών λευκής φυλής μετά την εμμηνόπαυση
Στην Ελλάδα σε άτομα άνω των 60 ετών, εμφανίζουν οστεοπόρωση:
Η ΟΣΠΡΣ, είναι νόσος που δεν προκαλεί συμπτώματα, κλινικές εκδηλώσεις.
Παρομοιάζεται με την αρτηριακή υπέρταση η οποία και αυτή είναι νόσος χωρίς συμπτώματα και «χαριτολογώντας ιατρικά» η υπέρταση είναι «ύπουλος δολοφόνος» και η ΟΣΠΡΣ «ύπουλος κλέφτης».
Εδώ, πρέπει να σημειωθεί ότι η «οσφυαλγία» σε ποσοστό 15% σε άτομα άνω των 50 ετών και σε ποσοστό 50% σε άτομα άνω των 75 ετών, αποδίδεται στην ΟΣΠΡΣ. |
70% των διατροχαντηρίων καταγμάτων και αυχένα του μηριακού οστού – περιφερικού άκρου κερκίδα (οστού άνω άκρων) – κεντρικό άκρο βραχιονίου έχει σαν αιτία την ΟΣΠΡΣ. |
Ποσοστό 20% - 30% των κρεβατιών στις ορθοπεδικές κλινικές γεμίζουν από ηλικιωμένα άτομα με κατάγματα αυχένος μηριαίου-διτροχαντήρια. Το μεγάλο αυτό ποσοστό εκφράζει την μεγάλη έκταση των οικονομικοκοινωνικών επιπτώσεων της ΟΣΠΡΣ. |
Ο ΟΣΠΡΣ εμφανίζει αύξηση; |
Ναι, τις τελευταίες δεκαετίες και η αύξηση αυτή σχετίζεται με την επιμήκυνση του μέσου όρου ζωής (πολλά άτομα σήμερα υπερβαίνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους).
Ποσοστό 1/3 των ασθενών με ΟΣΠΡΣ, επανέρχεται στην αρχική κινητικότητα τους, ποσοστό άνω του 50% χρειάζεται βοήθεια και υποστήριξη στην κίνηση του σώματος και τις υπόλοιπες καθημερινές και κοινωνικές δραστηριότητες τους.
Η θνητότητα από ΟΣΠΡΣ, κυμαίνεται :
Τα κατάγματα ισχίου και σπονδυλικής στήλης θεωρούνται τα πιο σοβαρά προκαλούμενα από ΟΣΠΡΣ, γιατί «αλλάζουν τη ζωή» του ασθενούς.
Ποια είναι τα παθολοανατομικά αίτια – το υπόστρωμα της ΟΣΠΡΣ; |
Η οστική μάζα (πυκνότητα οστική) αυξάνεται κατά την φυσιολογική ανάπτυξη του σκελετού μέχρι της ηλικίας των 35 ετών (όπου σημειώνεται η κορυφαία οστική πυκνότητα).
Η κορυφαία οστική μάζα στους άνδρες είναι 20% - 30% μεγαλύτερη από εκείνη των γυναικών. |
Επίσης, είναι μεγαλύτερη κατά ποσοστό 10% - 20% στη Μαύρη φυλή.
Οι τρείς κύριοι μηχανισμοί ανάπτυξης της ΟΣΠΡΣ, οφείλονται :
Σαν παράδειγμα αναφέρεται ο ρόλος των ορμονικών παραγόντων στην απορρόφηση του οστού, όπως τα οιστρογόνα όπου η έλλειψή τους αυξάνει την απορρόφηση του οστού.
Το φυσιολογικό οστούν – κόκκαλο διαθέτει μηχανισμούς κατασκευής και ανακατασκευής.
Ο τελευταίος μηχανισμός επανορθώνει τις μικροβλάβες του οστού, σε ρυθμό 10% της συνολικής μάζας οστών.
Οι διεργασίες αυτές επιτελούνται από τους ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΕΣ από αρχέγονα μεσεγχυματικά κύτταρα, μυελό οστών (κύτταρα οστών) και από τους ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΕΣ που σχηματίζονται από μονοπύρηνα (κύτταρα αιματοοποιητικού συστήματος), η ενεργοποίηση των οποίων καθορίζεται από διάφορα «μοριακά σώματα».
Έτσι, ο σχηματισμός των οστεοκλαστών ελέγχεται κυρίως από M-CSF (Macrophage – Clony Stimulation Factor) παράγοντας που διεγείρει τα μακροφάγα τον παράγοντα RANKL (Receptor for Activation of Nuclear Factor Kappa B Ligand) και την οστεοπροτεγερίνη.
Η οστεοπροτεγερίνη παράγεται από τους οστεοβλάστες και αναστέλλει τον σχηματισμό των οστεοκλαστών και την οστική απορρόρηση.
Επίσης, ο Tumor Necrosis Factor – a (TNF-a) (παράγοντας νέκρωσης του όγκου), δρα συνεργικά με τον RANKL στην οστεοκλαστογένεση.
Επίσης στις μεγάλες ηλικίες η δυσαπορρόφηση ασβεστίου (Ca) και η ανεπάρκεια βιταμίνης D, προκαλούν δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό που αυξάνει ακόμη περισσότερο την οστική ανακατασκευή.
Πως διακρίνεται η οστεοπόρωση (ΟΣΠΡΣ); |
Ποσοστό άνω του 95% της ΟΣΠΡΣ είναι πρωτοπαθές και εμφανίζει 3 τύπους.
1ος ΤΥΠΟΣ : Α΄ Ιδιοπαθής οστεοπόρωση
Σπάνια μορφή εμφανίζεται σε παιδιά και νεαρούς εφήβους και των δύο φύλων με φυσιολογική ορμονική παραγωγική λειτουργική.
Β΄ ΤΥΠΟΣ-Ι ΟΣΠΡΣ (Μετά την εμμηνόπαυση) :
Συμβαίνει μεταξύ 51-75 ετών, είναι 6 φορές περισσότερη στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Σαν κύριο αίτιο, θεωρείται η απώλεια των οιστρογόνων που αυξάνει την συγκέντρωση και λειτουργία των οστεοκλαστών, η οποία οδηγεί σε απορρόφηση οστικής μάζας. Καθυστέρηση έναρξη εμμηνορρυσίας, πρόωρη εμμηνόπαυση, ατοκία – μη τεκνοποίηση, αυξάνουν τον κίνδυνο δημιουργίας ΟΣΠΡΣ.
ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΠΡΟΩΡΗ ΕΛΑΤΤΩΣΗ, ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΕΣΤΟΤΕΡΟΝΗΣ, ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΟΣΤΕΟΚΛΑΣΤΩΝ, ΠΡΟΚΑΛΩΝΤΑΣ ΤΥΠΟΥ-Ι ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. |
Ο τύπος Ι της ΟΣΠΡΣ, ευθύνεται βασικά για κατάγματα σπονδυλικής στήλης και κατάγματα κερκίδας-ωλένης.
ΤΥΠΟΣ-ΙΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ (Γεροντική οστεοπόρωση)
Προκαλείται από την σταδιακή απώλεια λόγω ηλικίας στον αριθμό και λειτουργικότητα των οστεοβλαστών.
Εμφανίζεται στις ηλικίες > 60 ετών σε γυναίκες και άνδρες.
ΣΕ ΜΕΓΑΛΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΥΠΑΡΧΕΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ Ι ΚΑΙ ΙΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ |
Η ελάττωση και ανεπάρκεια των οιστρογόνων αποτελεί σημαντικό παράγοντα εμφάνισης στις γυναίκες και άνδρες της μορφής αυτής ΟΣΠΡΣ.
Επίσης, στην εμφάνιση και εξέλιξη της ΟΣΠΡΣ αυτής, συμμετέχει η ελάττωση βιταμίνης C – ελαττωμένη πρόσληψη ή σύνθεση βιταμίνης D.
Η μορφή αυτή ΟΣΠΡΣ προξενεί κατάγματα – κεφαλής μηριαίου οστού – κατάγματα σπονδύλων, σπονδυλικής στήλης – βραχιαίου – κνήμης – λεκάνης.
ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Η μορφή αυτή ΟΣΠΡΣ ευθύνεται για ποσοστό < 5% της συνολικής οστεοπόρωσης.
Τα αίτια της δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης (βλ. πίνακα Ι) μπορεί να επιδεινώσουν την απώλεια οστού που ήδη υπάρχει και να αύξησουν έτσι τον κίνδυνο καταγμάτων, σε άτομα με πρωτοπαθή οστεοπόρωση.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι |
|
Ποιά είναι τα νοσήματα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν οστεοπόρωση; |
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΙΝΟΥΝ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΣΠΡΣ
1. ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ : Φυσιολογική – χειρουργική.Βάδισμα – κίνηση – τρέξιμο που έχει καταργηθεί λόγω της μηχανοποίησης της καθημερινής ζωής μας [ευρεία χρήση αυτοκινήτου – ηλεκτρικές συσκευές οικιακού εξοπλισμού (πλυντήρια πιάτων – ρούχων)] – αλλά και του σύγχρονου τρόπου ζωής μας (καναπές – τηλεόραση – fast food – έτοιμα γρήγορα φαγητά).
Όλες οι παραπάνω «ευκολίες» της σύγχρονης ζωής μας στερούν την άσκηση από το μυοσκελετικό σύστημα.
ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ (Μαραθωνοδρόμοι – ΑΘΛΗΤΕΣ γενικά). ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΠΡΟΩΡΗ ΟΣΠΡΣ. |
Έτσι, εξηγείται και η μεγαλύτερη συχνότητα ΟΣΠΡΣ στο Δυτικό Κόσμο.
4. ΚΑΠΝΙΣΜΑ : επιταχύνει την καταστροφή οιστρογόνων.Άμεση τοξική επίδραση οινοπνεύματος πάνω στη λειτουργία των οστεοβλαστών, μεταβολισμό του Ca (ελάττωση απορρόφησης από το έντερο).
Γενικά, το οινόπνευμα επηρεάζει μεταβολισμό Βιτ.D.
6. ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΚΑΦΕ-ΤΣΑΓΙΟΥΠροκαλούν ασβεστιουρία.
7. ΦΥΛΟ : Συχνότερη στις γυναίκες – παρά στους άνδρες.Συζητείται το κληρονομικό υπόστρωμα της νόσου. Ενώ, υπάρχουν οικογένειες με πολλά μέλη που πάσχουν από ΟΣΠΡΣ.
ΙΔΙΟΣΥΣΤΑΣΙΑ
Η ΟΣΠΡΣ, εμφανίζεται συχνότερα σε μικρόσωμες λεπτές γυναίκες με ξανθά μαλλιά και λεπτή επιδερμίδα.
Σπάνια παρατηρείται σε παχύσαρκες γυναίκες (αυξημένο σωματικό βάρος ελαττώνει το ρυθμό οστικής απώλειας).
Οι μεγάλες ποσότητες λίπους επίσης συμβάλλουν στην μετατροπή του επινεφριδιακού ανδρογόνου σε οιστρογόνα; |
Η φυσική βαρύτητα και η έλλειψη αυτής προκαλούν τη δημιουργία οστεοπόρωσης.
Οι αστροναύτες εμφανίζουν απώλεια οστικής μάζας – τάξεως 1% κάθε εβδομάδα. |
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΑΘ΄ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΝΑΓΚΕΣ Ca ανάλογα με την ηλικία.
| : 210 – 270mg : 500mg : 800mg : 1.300mg : 1.000mg : 1.200mg |
Τα προϊόντα γάλακτος είναι πλούσια σε Ca άλλα και τα αμύγδαλα – μπρόκολα – σπανάκι – λάχανο – σολομός – σαρδέλες – προϊόντα σόγιας.
Λήψη φαρμακευτικού σκευάσματος 2500mg/ημερησίως.
Βιτ. D : λήψη 2000 I/U ημερησίως συνήθως (400 – 1000IU) πήγη ηλιακό φώς – σαρδέλες – τόνος – λεύκωμα ….
Άσκηση από μικρή ηλικία και συνέχιση δια βίου (περπάτημα – τρέξιμο – ανέβασμα σκάλας – κολύμπι – ποδήλατο).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΣΠΡΣ
Γίνεται με τη μέθοδο της ΟΣΤΕΟΠΥΚΝΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΕ ΔΙΠΛΗ ΦΩΤΟΝΙΑΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΙΟΜΕΤΡΗΣΗ (DEXA). H DEXA ΜΕΤΡΑΕΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ :
|
Αναφέρεται με «T score» το οποίο είναι δείκτης που χρησιμοποιείται σε διεθνή κλίμακα και είναι ένας στατιστικός δείκτης σύγκρισης, προκύπτει από την πυκνότητα του οστού του εξεταζόμενου με φυσιολογικό οστούν, άτομο ιδίας ηλικίας, φύλου, φυλής.
Εκφράζεται σαν σταθερά απόκλιση.
Τι είναι η εξέταση DEXA και πότε πρέπει να γίνεται; |
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ |
(ΒΑΡΟΣ – ΗΛΙΚΙΑ) x 0,2 = X
Αν τα ο Χ > 1, άτομο υγιές
Χ < + 1,
Χ > - 3, άτομο που χρειάζεται εξέταση
X < - 3, οστεοπόρωση
Ακρίβεια μεθόδου σχετικά καλή.
Διάγνωση ΟΣΠΡΣ
Ποια είναι η θεραπεία ΟΣΠΡΣ; |
Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται όχι μόνο από τη διαγνωστική κατηγορία που βασίζεται στην οστική πυκνότητα και ηλικία του ασθενούς αλλά και στην αποτελεσματικότητα φαρμάκου – ανεπιθύμητες ενέργειες – κόστος θεραπείας.
ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΤΑ ΟΣΠΡΣ
Συγχορήγηση επιβάλλεται
Χρήση οιστρογόνων – παρενέργειες : Ca μαστών.
Συνθετικό στεροειδές με δράση οιστρογονική – ανδρογονική – προγεστερονική.
Ραλοξιφαίνη : ελαττώνει κίνδυνο καταγμάτων σε γυναίκες.
Αυξάνει πυκνότητα οστών, ελαττώνει κίνδυνο καταγμάτων σπονδυλικής στήλης.
Ασκεί άμεση αναλγητική δράση!!!
Αυξάνει την λειτουργία των οστεοβλαστών. Καθημερινή χορήγηση. Χρήση σε βαρεία οστεοπόρωση.
Μετά την λήξη της θεραπείας αυτής συνέχιση θεραπείας με χρήση διφωσφονικών.
EINAI MONΟΚΛΩΝΙΚΟ ΑΝΤΙΣΩΜΑ. Δρα στα παράγοντα Rank (υποδοχέας, ενεργοποιητής στην επιφάνεια των πρόδρομων κυττάρων των οστεοκλαστών και αδρανοποιεί αυτούς). Χορηγείται κάθε 6 μήνες.
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ (ΟΣΠΡΣ)
Τα τελευταία χρόνια αναγνωρίστηκε η μορφή αυτή της ΟΣΠΡΣ, σαν ιδιαίτερη κλινική ενότητα.
Παράγοντες που συντελούν στην αύξηση της θνητότητας μετά από οστεοπωρητικό συνήθως κάταγμα του ισχίου σε μεγάλης ηλικίας άτομα (άνδρες και γυναίκες) είναι :
Τα παραπάνω αποτελούν πρωτοπαθείς παράγοντες που δρουν αθροιστικά στην αύξηση της θνητότητας, ενώ υπάρχουν και δευτεροπαθή αίτια που οδηγούν και αυτά στην αυξημένη θνητότητα όπως :
ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΑΙΤΙΑ
ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ 30% η ανδρική μορφή ΟΣΠΡΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ. |
ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΕΧΕΙ ΒΡΕΘΕΙ ΘΕΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΩΝ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ.
Επίσης, στην εμφάνιση οστεοπωρητικών καταγμάτων στους άνδρες συμβάλλουν:
α) η χαμηλή οστική πυκνότητα.
β) κατασκευή, αρχιτεκτονική οστών.
γ) παχυσαρκία.
δ) διάφορες πτώσεις.
Διάγνωση
Πρόληψη
Καλή διατροφή – ελεγχόμενη σωματική άσκηση – επαρκής λήψη Βιτ. D – σκευασμάτων Ca.
Θεραπεία
Η συνηθισμένη για την ΟΣΠΡΣ εφ’ όσον αποκλειστούν οι δευτεροπαθείς αιτίες της πρόκλησης οστεοπόρωσης.
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΟΣΠΡΣ) ΑΠΟ
ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ (ΤΚΚΔ)
Η μορφή αυτής της ΟΣΠΡΣ ευθύνεται σε ποσοστό 20% για την εμφάνιση δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης στους άνδρες κυρίως.
Σε γυναίκες και άνδρες η ΟΣΠΡΣ αυτή, προκαλεί κατάγματα σπονδυλικής στήλης.
Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΓΚΚΔ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 3 ΜΗΝΕΣ, προκαλεί ΟΣΠΡΣ.
Η πηγή των γλυκοκορτικοειδών είναι ενδογενής (σύνδρομο Cushing) ή εξωγενής (φαρμακευτική θεραπεία).
Πως προκαλείται η μορφή αυτή της Οστεοπόρωσης; |
α) διαφοροποίηση των πρόδρομων μορφών τους,
β) μειώνοντας την παραγωγή κολλαγόνου συνδετικού ιστού.
γ) επιταχύνοντας σημαντικά την απόπτωση τους. Όλες οι παραπάνω διεργασίες, προκαλούν διαταραχή της ανακατασκευής των οστών, ταχεία απώλεια οστικής μάζης, μείωση της δραστηριότητας των οστεοβλαστών, με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργία ΟΣΠΡΣ.
Η ΟΣΠΡΣ από λήψη γλυκοκορτικοειδών εκδηλώνεται σε ταχείς ρυθμούς (η μέτρηση της οστικής πυκνότητας δείχνει απώλεια 5% κατά την διάρκεια του 1ου έτους θεραπείας).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Στις απλές ακτινογραφίες διακρίνεται οστεοπενία, παθολογικά κατάγματα, οστική νέκρωση των επιφύσεων, νέκρωση κεφαλής μηριαίου οστού.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Όλα τα παραπάνω για να «μειωθεί» η βλαβερή επίδραση των ΓΚΚΔ στα οστά του σκελετού.
Επίσης, χορήγηση – Ca – Βιτ. D.
Τα διφωσφονικά αποτελούν τη θεραπεία εκλογής της ΟΣΠΡΣ από λήψη γλυκοκορτικοειδών.
Επίσης, χορηγείται και καλτσιτονίνης.
Ο οικογενειακός γιατρός σας είναι εκείνος ο οποίος θα διαγνώσει στην ΟΣΠΡΣ και θα συστήσει κατάλληλες εξετάσεις όπως εκτίμηση της οστικής πυκνότητας.
Έχοντας, τα αποτελέσματα αυτά, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό γιατρό (ενδοκρινολόγο).
Σημαντικό είναι να έχει προετοιμαστεί ο κάθε μελλοντικός ασθενής, πρίν από την εξέταση στον ειδικό γιατρό με ένα «πληροφοριακό κατάλογο» με τα προβλήματά του.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΑΠΟ ΑΡΡΩΣΤΟ ΠΡΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΤΟΥ |
ΕΠΙΣΗΣ ΚΕΡΔΙΣΜΑ ΧΡΟΝΟΥ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΕ ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ |
Βασικές και πληροφοριακές ερωτήσεις.
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ ΓΙΑΤΡΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΤΑΙ |