Παρασκευή
26 Απριλίου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 4968RSS FEED
Ο φεντεραλισμός και η Εθνική κυριαρχία (Λόγος αποδομητικός)
Γράφει ο
Δημήτρης Γκίκας
Πάντοτε θεωρούσα πως η ανάλυση των πολιτικών λόγων του Παγκάλου δεν έχει νόημα. Πρόκειται για πολιτικό που, σαφέστατα, ανήκει σε συγκεκριμένο κύκλο ανθρώπων, αυτόν που, απλοϊκά ίσως, θα ονομάζαμε «εθνομηδενιστικό». Η τελευταία αναφορά του, όμως περιέχει και τα στοιχεία εκείνα της πολιτικής επιστήμης και φιλοσοφίας που με προκαλούν να διατυπώσω άποψη. Είπε ο κ. Πάγκαλος ότι προτιμά μια εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ε.Ε., δηλώνοντας παράλληλα Φεντεραλιστής.

Πράγματι, ο φεντεραλισμός αποτελεί, ως μορφή πολιτικής δράσης, στόχο της Ευρώπης των εθνών. Πρόκειται, δηλαδή για τη θεωρία που αναφέρεται στην ίδρυση Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας κρατών, κατά το πρότυπο ενδεχομένως των Η.Π.Α. Από πολλούς εξάλλου Ευρωπαίους πολιτικούς (λιγότερο από τους διανοούμενους) έχει προταθεί ένα τέτοιο μοντέλο πολιτικής ενοποίησης. Μέχρι τώρα, όμως αυτό που διαφαίνεται είναι πως η Ευρώπη, διαθέτοντας διαφορετικό ιστορικόπολιτικό υπόβαθρο από άλλα Ομοσπονδιακού τύπου κράτη, δε διαθέτει ούτε την πολιτική βούληση να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, ούτε και την ιστορική ιδιοσυγκρασία. Τα περισσότερα Ευρωπαϊκά κράτη διαθέτουν ισχυρή εθνική ταυτότητα που δε συνάδει με τις πολιτικές πρακτικές του Φεντεραλισμού, ο οποίος εξάλλου αναπτύχθηκε σε κράτη που δε διέθεταν αυτή την εθνοκεντρική δομή. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που, ούτως ή άλλως, διαφωνούν με μια τέτοια προοπτική της Ε.Ε. Ο κύριος λόγος είναι πως η Ε.Ε. συστάθηκε επί τη βάσει του αμοιβαίου σεβασμού κάθε εθνικής ταυτότητας. Αποτέλεσε περισσότερο ένωση κρατών με συγκεκριμένους τομείς κοινής δραστηριότητας και κοινών ενδιαφερόντων, παρά μια απρόσωπη Ομοσπονδία.

Οι ΗΠΑ, για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα, συστάθηκε σε τελείως διαφορετική βάση. Πρόκρινε ένα οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα αποδεχόταν κυρίως όχι την εθνική διαφορετικότητα  του κάθε πολίτη (αυτή ούτε που απασχόλησε τους «πατέρες» των Αμερικανών), αλλά την ικανότητα προσαρμογής στις οικονομικές συνθήκες , ανεξαρτήτως της εθνικής διαφορετικότητας. Όλα, δηλαδή υπηρετούν την παραγωγή χρήματος κι όχι την παράδοση, την εθνική κουλτούρα ή τον τρόπο ζωής. Το αντίθετο, βέβαια συμβαίνει στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή ήπειρος έχει να επιδείξει μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα, περισσσότερο εθνοκεντρική. Καλλιεργήθηκε, αυτό τουλάχιστον επιχειρήθηκε στα πρώτα της βήματα, η αποδοχή και ο ισότιμος σεβασμός κάθε εθνικής ταυτότητας, την οποία ο κάθε λαός ελεύθερα υπηρετεί και αναδεικνύει.

Οπωσδήποτε, τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. τείνει να μεταβληθεί σε μια απρόσωπη, οικονομικού τύπου, ομοσπονδία. Ενώ, δηλαδή ξεκίνησε ως Οικονομική Ένωση με σκοπό όμως  να ξεπεράσει την οικονομική της διάσταση, φαίνεται πως στην πορεία έχει επηρεαστεί, περισσότερο απ’ ότι παραδέχονται οι ιθύνοντες των Ευρωπαϊκών κρατών που την αποτελούν, από το πολιτικό και οικονομικό μοντέλο των ΗΠΑ. Αλλιώτικα, η Ε.Ε. δε θα ήταν τόσο ευεπηρέαστη στη λογική της Παγκοσμιοποίησης, ούτε βεβαίως θα απευθύνονταν σε ευήκοα ώτα τα λόγια του τυχάρπαστου ΓΑΠ «επιθυμούμε μια ταχεία δημιουργία παγκόσμιας διακυβέρνησης». Κινδυνεύει, λοιπόν η Ευρώπη, εκεί που – κατά τη φράση του Κ. Καραμανλή το 1979 στο Ζάππειο – δεν ήταν, ούτε επιθυμούσε ποτέ να γίνει κλαμπ πλουσίων, τώρα να θέτει την οικονομική ανάπτυξη ως πρωτεύοντα μοχλό της Ευρωπαϊκής πολιτικής δράσης.

Στα πλαίσια αυτά η Ευρώπη «σπρώχνει» την Ελλάδα εκτός Ευρώ και Ευρωζώνης, στα πλαίσια αυτά επιβάλλει μια απάνθρωπη πολιτική εναντίον ενός Ευρωπαϊκού λαού, στα πλαίσια αυτά εξοντώνει την πολιτισμική διαφορετικότητα, στα πλαίσια αυτά κινδυνεύει να απωλέσει οριστικά και αμετάκλητα τη δυνατότητα μιας πρωτοπόρας πολιτικής ανάπτυξης, διαφορετικής από  αυτήν που χαράσσεται από τις ΗΠΑ. Και για να τελειώνουμε, στα πλαίσια αυτά ο ανεκδιήγητος κ. Πάγκαλος μιλά για φεντεραλισμό: επειδή δε διαθέτει άλλο επιχείρημα  - ως κάκιστος μίμος και αήθης υπηρέτης έξωθεν συμφερόντων – για τους λόγους που επέβαλε κι αυτός την καταστροφική πολιτική του Μνημονίου, ονομάζει το ξεπούλημα «φεντεραλισμό».

Μόνο που κάποιος οφείλει να του εξηγήσει πως ο Φεντεραλισμός προβλέπει πολιτικό περιβάλλον που δεν έχει εθνικό περιεχόμενο. Δεν προβλέπει εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας. Με εθνομηδενιστικό, ξενομιμητικό λόγο δε μπορείς να κάνεις πολιτική σε ένα κράτος που διαθέτει τεράστια ιστορική διαδρομή και εθνική παράδοση. Εξέλιπαν, λοιπόν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και πολίτες με όραμα, με πολιτισμική παιδεία, με πολιτικό λόγο ουσίας, με πρωτοποριακό πνεύμα; Εύχομαι πως όχι...