Γράφει ο
Κώστας Παδουβάς

Σε όλους τους πολέμους η γυναίκα, ο άνθρωπος που δίνει ζωή και αμβλύνει τα εμπόλεμα και μη σωματικά και ψυχολογικά τραύματα, δε μένει αμέτοχη. Από τις υπηρεσίες περίθαλψης τραυματιών εχθρών και φίλων, τους κάθε είδους εφοδιασμούς μέχρι και αυτή ακόμη την υπέρβαση της φύσης της με τη χρήση των όπλων, συμμε-τέχει ενεργά στις πολεμικές συρράξεις προσφέροντας ανεκτίμητη βοήθεια κατά τη διεξαγωγή των μαχών με γενναιότητα και μεγαλοδωρία.

Ακόμη και αυτή η σπάνια φυσική ανθρώπινη προσφορά της του έρωτα, όταν δίδεται       με σύνεση  γίνεται όπλο δυνατό και ακαταμάχητο των εμπολέμων μαχητών.

Είναι πολύ δύσκολη η περιγραφή με ακριβοδίκαιο τρόπο  της πολυμερούς συμμετοχής της γυναίκας στους πολέμους  με καθαρά πολεμικούς όρους διεξαγωγής, όχι μόνο γιατί η φύση της δεν ευνοεί τους πολέμους, αλλά και διότι η  ανθρώπινη προσφορά της  σ’ αυτούς δεν συνάδει με τον ιδιότυπο πολεμικό αγώνα για επικράτηση και επιβολή της θέλησης του νικητή με κάθε τίμημα ακόμη και με την αφαίρεση της ζωής. Οι πολε-μικές θυσίες των ανθρώπινων γεννημάτων της γυναίκας σημαίνουν αυτόχρημα υποβάθμιση της μοναδικότη-τάς της (κύηση, γέννα, ανατροφή των παιδιών-νέων για τη ζωή και όχι το θάνατο!)

Πριν από τη μάχη της Κρήτης, στη διάρκειά της και μετέπειτα στην αντίσταση κατά του κατακτητή, οι παρουσίες γυναικών αγωνιστριών στην Κρήτη ήσαν πολυεθνικές : Κρητικιές, λοιπές Ελληνίδες, των συμμάχων (Άγγλων, Αυστραλών, Νεοζηλανδών) και Γερμανίδες του ερυθρού Σταυρού. Στο παρόν επετειακό σημείωμα θα αναφερθούμε αποκλειστικά στην Κρήσσα γυναίκα της κρητικής γης, διότι εκείνη δοκιμάστηκε, υπέφερε και θυσίασε ακόμη και τη ζωή της περισσότερο όλων των άλλων αγωνιστριών του ιδίου φύλλου στη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης. Επίσης, ελλείψει χώρου δε θα γίνει περιγραφή των πολεμικών σχεδίων και των επί μέρους λεπτομερειών της μάχης αυτής κατά τομέα στην Κρήτη, αλλά μια σύντομη αναφορά στα σχετικά γεγονότα.

Η μάχη εκείνη ήταν η τελευταία στον ελεύθερο Ελληνικό χώρο ο οποίος είχε καταληφθεί από τις δυνάμεις του άξονα (Γερμανοιταλούς). Για την υπεράσπιση -άμυνα της Κρήτης υπήρχαν ελάχιστα Ελληνικά στρατεύματα (Σύνταγμα ελλι-πούς συνθέσεως, 300 μαθητές της Ιης τάξεως της Σχολής Ευελπίδων, 500 εκπαιδευόμενοι σε σχολές χωροφυλακής Κρήτης, διότι η  αποδεκατισμένη 5η μεραρχία Κρητών στο επικό Αλβανικό μέτωπο οπισθοχωρούσε άτακτα στο χερσαίο χώρο μέχρι την Αθήνα και στις νότιες εσχατιές της Πελοποννήσου). Την όλη ευθύνη υπεράσπισης της μεγαλονήσου είχε αναλάβει η Βρετανική Κοινοπολιτεία από το Νοέμβριο 1940, χωρίς να διαθέτει πολεμική αεροπορία και αξιόλογο πολεμικό ναυτικό. Οι συμμαχικές δυνάμεις της Κρήτης περίπου μεραρχίας ανήκαν στον Αρχιστράτηγο της Μέσης Ανατολής Άγγλο Ουέλιβ.

Την 23-4-1941 μεταφέρθηκαν στην Κρήτη ο Έλληνας βασιλιάς Γεώργιος και η προσωρινή Εληνική Κυβέρνηση υπό και παρέμεινε μέχρι την αναχώρησή της στη Μέση Ανατολή

Η κατάληψη της Κρήτης αποφασίστηκε από τον Χίτλερ και το διοικητή των αεραποβατικών δυνάμεων της Γερομανίας πτέραρχο Στούντεντ, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί η Κρήτη ως αεροπορική βάση εναντίον των συμμάχων στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Οι λεπτομέρειες του όλου σχεδίου με την ονομασία ΕΡΜΗΣ (ΜΕΡΚUR) έλαβαν χώρα στο Ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας των Αθηνών, απ΄ όπου εκδόθηκε η υπ΄ αριθμό 28 διαταγή αεραπόβασης και  κατάληψης της νήσου Κρήτης με οποιοδήποτε τίμημα, αφού είχαν προσγειωθεί στα αερτοδρόμια Αττικής οι σχηματισμοί των γερμανικών πολεμικών αεροπλάνων με την επιλεκτο Γερμανική Αεραποβατική Μεραρχία με πλήρεις και σύγχρονους εξοπλισμούς από 18-5-1941. Ταυτόχρονα άρχισαν φωτογραφήσεις στην Κρήτη από αναγνωριστικά αεροπλάνα και βομβαρδισμοί των θέσεων των στρατευμάτων, αλλά και ζωτικών θέσεων στην Κρήτη.

Η μάχη της Κρήτης άρχισε με ακατάπαυστο αεροπορικό βομβαρδισμό στις 20 Μαΐου από ώρας ώρα 06.30 μέχρι 07.30 όταν έλαβε χώρα η πτώση των αλεξιπτωτιστών στην περιοχή Χανίων. Ακολούθησαν πτώσεις στις περιοχές Ρεθύμνου και Ηρακλείου, σφοδρές αιματηρές μάχες σώμα προς σώμα στρατευμένων και αστράτευτων μαχητών Κρήτης στην ξηρά και στη θάλασσα όπου επιχείρησαν να αποβιβάσουν με πλοία επίλεκτες δυνάμεις πεζοναυτών.

Οι άμεσες μαζικές απώλειες νεκρών Γερμανών στη θάλασσα από καταβύθιση των πολεμικών πλοίων μεταφοράς Πεζοναυτών ήσαν 4000 περίπου νεκροί, άλλους τόσους και πλέον νεκρούς είχαν οι Αλεξιπτωτιστές και επί πλέον άγνωστο αριθμό νεκρών και τραυματιών χειριστών και βοηθητικού προσωπικού των 170 καταρριφθέντων αεροπλά-νων και ανεμοπλάνων. Τα συνολικά θύματα των Γερμανών στη μάχη της Κρήτης ήταν περισσότερα από ολόκληρη την επιχείρησή τους στη Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα. Ο στρατός πού χάθηκε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατάληψη της Κύπρου, της Συρίας, του Ιράκ και πιθανόν της Περσίας. Η 7η αερομεταφερόμενη Μεραρχία του Γ΄ Ράιχ, η επίλεκτη Μεραρχία των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών δεν θα παίξουν πια κανένα ουσιαστικό ρόλο στο μέλλον κατά την διάρκεια του Β΄ Π.Π.πολέμου, ενώ η καταστροφή της συντέλεσε στην επιβράδυνση των προετοιμασιών επιθέσεων προς άλλα μέτωπα και ιδιαίτερα της Ρωσίας.

Η μάχη της Κρήτης  ολοκληρώθηκε την 31η Μαϊου 1941, αφού είχε προηγηθεί διαταγή του Αρχιστρατήγου Ουέλιβ για εκκένωση της Κρήτης, όταν το τελευταίο Αγγλικό πλοίο παρέλαβε το μέγιστο δυνατό φορτίο συμμάχων μαχητών για να τους μεταφέρει εκτός Κρήτης, αφήνοντας στην κρητική γη 1751 νεκρούς. Οι εναπομείναντες 5.500 περίπου  σύμμαχοι μαχητές παραδίδονται, συλλαμβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά της Κρήτης με την ελπίδα να διαφύγουν προς τη Μέση Ανατολή ή άλλους προορισμούς από συμμαχικά πλωτά μέσα. Μεταξύ των περιπλανημένων και οι ηρωικοί νεαροί 300 Ευέλπιδες μείον 3 φονευθέντες της Ιης τάξεως (η μαθητές ΙΙΙης τάξης ονομάστηκαν Ανθυπολοχοί για το Αλβανικό μέτωπο και οι της ΙΙας τάξεως Ανθυπασπιστές των εμπέδων και Κέντρων εκπαίδευσης). 

Στην Κρήτη ήταν η πρώτη φορά που οι Γερμανοί αντιμετώπιζαν αντίσταση από τον τοπικό πληθυσμό, δηλαδή από αστράτευτους και απόστρατους–ηλικιωμένους άνδρες, γυναίκες και παιδιά, που πλήρωσαν τίμημα σε αίμα από την εισβολή και κατοχή των Γερμανών ( 6.593 άνδρες, 1.113 γυναίκες και 869 παιδιά).

Οι γυναίκες της Κρήτης πριν από τη μάχη και στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου   στάθηκαν με γενναιότητα  ως οικογενειάρχες, αδελφές και κόρες προστάτες οικογενειών, όταν οι άνδρες απουσίαζαν μαχόμενοι στο Αλβανικό και άλλα μέτωπα, είτε όταν οι στρατευμένοι άνδρες εκτός Κρήτης αναζητούσαν δρομολόγιο πεζοπόρου επιστροφής στις εστίες τους, ύστερα από την κατάρρευση των μετώπων τον Απρίλιο 1941. Έλαβαν μέρος ως εθελόντριες του Ερυθρού Σταυρού, έπλεξαν μάλλινα εσώρουχα και κάλτσες για τους μαχόμενους στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, μοιρολόγησαν τους νεκρούς των μετώπων (1155 στην Αλβανία και  εκατοντάδες ύστερα από τραυματισμούς σε μάχες και στη διάρκεια της οπισθοχώρησης και πεζοπόρου επιστροφής από το χερσαίο κορμό της χώρας είτε από τη θάλασσα με ανασφαλή πλωτά μέσα).    
                                                             
Στη διάρκεια της μάχης της Κρήτης ανέλαβαν διπλά καθήκοντα, μαχητή, οικογενειάρχη και οικοδέσποινας. Αν και ουδέποτε υπήρξαν πολεμόχαρες έλαβαν μέρος στην εξουδετέρωση Γερμανών Αλεξιπτωτιστών, όπως στο χωριό Κάντανος Χανίων που οι κατακτητές Γερμανοί το εξαφάνισαν αμέσως μετά την κατάληψη της Κρήτης.  

Στην τετραετή αντίσταση κατά των  Γερμανών κατακτητών που ακολούθησε άμεσα στο όνομα της πατρίδας ύστερα από τη μάχη της Κρήτης, η Κρήσσα γυναίκα επανέλαβε τους ηρωικούς άθλους της εμπνεόμενη από την ακατανίκητη θέληση για τα ιδανικά της ελευθερίας, του δικαίου, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ειρήνης. Όσες έχασαν τους άνδρες  στη μάχη εξοπλίστηκαν για την οικογενειακή άμυνα, εκπαίδευσαν τα μικρά παιδιά αφού τα σχολεία δε λειτουργούσαν, επινόησαν τρόπους παρασκευής φαγητών από το φυτικό περιβάλλον για τη σωτηρία από το λιμό (όλα τα τρόφιμα κατασχέθηκαν είτε καταστράφηκαν από τους κατακτητές), έραψαν  ρουχισμό (χρήση γερμανικών αλεξιπτώτων, μαλλί ζώων κ.α.), έθαψαν  νεκρούς άνδρες της οικογένειας, διέσωσαν με γενναιότητα την τιμή τους από εκβιαστικές προκλήσεις των κατακτητών, μετακίνησαν σε άλλους τόπους τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών όταν τα σπίτια καταστρέφονταν από τους κατακτητές (από πυρκαγιές , βομβαρδισμούς κ.ά.), στερήθηκαν της ανδρικής προστασίας και του έρωτα και πολλές ξεψύχησαν από λιμό ή το βόλι θηλάζοντας το παιδί τους. 

Παρ’ όλη την αναπάντεχη δοκιμασία της η Κρήσσα γυναίκα της Κρήτης παρέμεινε στην πραγματική φύση της τρυφε-ρή, σωστή μάνα και ερωμένη της ζωής, ένα ηθικό ανθρώπινο σύμβολο που αναγνωρίζεται και τιμάται παγκόσμια. και τούτο γιατί η ενεργοποιημένη δυναμική παρουσία της στη μάχη της Κρήτης εδραίωσε τις βασικές ανθρώπινες ιδιότητες που αντιστέκονται στη βιαιότητα, στην έπαρση και αλαζονεία, Συντέλεσε καίρια, όσο της επέτρεψε η φύση της, στη διάσωση των ανθρώπινων αξιών συμπεριλαμβανομένου και του δίκαιου αγώνα για τιμή και ελευθερία.