Πέμπτη
14 Νοεμβρίου 2024
Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα, Αρ. φύλλου 5170RSS FEED
Η «Διπλωματία των κοιτασμάτων» στην Μεσόγειο
Γράφει ο
Ηλίας Καραβόλιας
Φανταστείτε όταν μια χώρα δεν τα πηγαίνει καλά στην Οικονομία της (ως πιθανότερη παγκοσμίως να πτωχεύσει) πόσο καλά μπορεί να τα πηγαίνει στο σύγχρονο πεδίο της Γεωοικονομίας, όπου και απαιτούνται υψηλές ικανότητες διπλωματίας, γεωπολιτικής και διεθνών οικονομικών σχέσεων!

Όλοι αναρωτιόμαστε λοιπόν ποιος ο ρόλος μας και οι θέσεις μας, αφού επίσημα πλέον είμαστε σε συμφωνίες κορυφής με το Ισραήλ, στο σκηνικό που στήνει η Τουρκία, την ώρα που χτυπάνε τύμπανα πολέμου από τον Erdogan στην ΝΑ Μεσόγειο, με πρόσχημα φυσικά την επίθεση στους ανθρωπιστές για την Γάζα, στο  Μavi Marmara, από τους Ισραηλινούς, και την… συγνώμη που αυτοί δεν ζήτησαν ποτέ από την Τουρκία.

Είναι ιστορικά καταγεγραμμένο ότι  η Τουρκία ήταν μια από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν το νέο κράτος του Ισραήλ( 1948) στέλνοντας ένα ηγεμονικό από τότε μήνυμα  προς τον λοιπό μουσουλμανικό κόσμο. Εκείνη η διπλωματική ενέργεια της Άγκυρας υπήρξε ευφυέστατη: Με το εβραικό λόμπι πολύ ισχυρό δίπλα από τότε  οι Τούρκοι μπήκαν στο ΝΑΤΟ (το '51) και από τότε «πλάγιαζαν» με τα αμερικανικά συμφέροντα, καθώς η Τουρκία (μοναδική μουσουλμανική χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ) αποτελούσαν τη βάση εξυπηρέτησης –μαζί με το Ισραήλ -της αμερικανικής  πολιτικής στη Μέση Ανατολή.

Οι σχέσεις Ισραήλ –Τουρκίας ξαναπάγωσαν το 1980 (προσάρτηση της ανατολικής Ιερουσαλήμ στο κράτος του Ισραήλ ) αλλά οι δύο χώρες υπέγραψαν το 1996 το Σύμφωνο Στρατιωτικής Συνεργασίας – κάτι σαν συνθήκη αποτρεπτικής σκοπιμότητας, ιδιαίτερα έναντι της Συρίας και του Ιράν. Αποτέλεσμα ήταν τότε να γίνει η  Τουρκία  απ' τους καλύτερους πελάτες των ισραηλινών σε στρατιωτικές/ εξοπλιστικές προμήθειες.

Η απόφαση λοιπόν του Erdogan για περιπολίες του τουρκικού στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο , δεν είναι όπως πολλοί αναλυτές γράφουν, «φθηνός πατριωτικός τσαμπουκάς», ούτε στροφή στο δόγμα Νταβούτογλου για μηδενική εμπλοκή με γείτονες: Είναι μέρος της στρατηγικής της Τουρκίας  να δράσει ως ο «Μεγάλος Προστάτης της Νομιμότητας» στη Μέση Ανατολή, αλλά φυσικά και στα... κοιτάσματα φυσικού αερίου στην  Ν/Α Μεσογείο.

Το περίφημο «Οικόπεδο 12», νότια της Κύπρου και το κοίτασμα Λεβιάθαν έχει την σφραγίδα των επιλογών του Τάσσου Παπαδόπουλου: Το 2005 , με στόχο να πετύχει μετατόπιση  ατζέντας από το Κυπριακό αλλά και στοχεύοντας στην επανεκλογή του το 2008, κατέστρωσε ένα σχέδιο αναζήτησης στο θαλάσσιο υπεδάφος της Κύπρου, κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αφού πρώτα  είχε ήδη οριοθετήσει την ΑΟΖ της Κύπρου με την Αίγυπτο και είχε ξεκινήσει τις σχετικές διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, τον Λίβανο και τη Συρία.

Αλλά το σχέδιο εκείνο είχε κρυφούς άσσους για τον πρόεδρο Παπαδόπουλο, δύο μεγάλους οργανισμούς (Τοtal- BP),  με την πρώτη να είχε υπογράψει συμφωνία το 2007 με την Κύπριακή κυβέρνηση. Οι ενδείξεις δείχνουν ότι το εξαιρετικό τουρκικό λόμπι διεθνώς, έστειλε τις επιτυχείς του αρνητικές προειδοποιήσεις στους ενεργειακούς κολοσσούς, με στόχο τότε να μην έχει στα… πόδια του τα αντιτιθέμενα γαλλοβρετανικά συμφέροντα στην ενταξιακή  προσπάθεια της Τουρκία στην Ε.Ε.

Και ως εκ… θαύματος, ο αμερικανικοεβραικός όμιλος Noble Energy, με άμεσο συνεργάτη την ισραηλινή Delek, ήταν τελικά ο μόνος που υπέβαλε προσφορά, καθώς βρισκόταν ήδη στην περιοχή, για έρευνες στην ΑΟΖ του Ισραήλ και παρακινήθηκε, λένε πάλι κάποιες διπλωματικές φήμες, από τις ισραηλινές αρχές.

Ας μην αγνοούμε φυσικά ότι την  ίδια εποχή οι ΗΠΑ παρακινούσαν έντονα την Αίγυπτο και το Ισραήλ να ενδυναμώσουν την οικονομική τους συνεργασία, και φυσικά αυτό το αξιοποίησε κατάλληλα ο Παπαδόπουλος, ώστε να λανσάρει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο: Με την αξιοποίηση του θαλάσσιου υπεδάφους της περιοχής και την διανομή του προϊόντος των εξορύξεων μέσω Τουρκίας και Κύπρου στην Ευρώπη, πάντα με στήριξη και οφέλη  των  αμερικανικών εταιρειών, θα δημιουργούσε ένα σταθερό περιβάλλον οικονομικής συνεργασίας στην ανατολική Μεσόγειο.

Ο Χριστόφιας, στα τέλη του 2010, οριοθέτησε την κυπριακή ΑΟΖ της με το Ισραήλ, ενώ ακούγεται  ότι συνομιλούσε με τη ρωσική Gazprom για τον εφοδιασμό της χώρας σε φυσικό αέριο, μέχρις ότου η άντληση του φυσικού αερίου από το Οικόπεδο 12 να είναι έτοιμη. Αγνοείται η τύχη εκείνων των συνομιλιών…

Σήμερα, η ισχυρή οικονομικά Τουρκία βρίσκεται σε ένα στάδιο επανακαθορισμού των συμμαχιών της, με την  τουρκική διπλωματία να δουλεύει  διεθνώς και πάντα καλοσχεδιασμένα.

Η Τουρκία φοβάται ότι αν λειτουργήσει ένα σχέδιο μεταφοράς υδρογονανθράκων Ισραήλ - Κύπρου – Ελλάδας- Ευρώπης, ακυρώνονται πολλά σχέδιά της, τόσο με τον  αγωγό φυσικού αερίου ΙTGI, όσο και με τον  πιθανό  πλέον να κατασκευασθεί, Νabucco. Μια ενεργειακή συνέργεια όπως αυτή που φαίνεται να προκύπτει στην ΝΑ Μεσόγειο, μειώνει τα οφέλη της Άγκυρας η οποία φιλοδοξεί να  συνεργασθεί με τη Ρωσία στον τομέα της μεταφοράς φυσικού αερίου (από την Σαμψούντα στον Κόλπο της Κιλικίας ), ώστε να επηρεάζει με ανάλογο τρόπο τον Λίβανο και την Συρία, αλλά κυρίως το Ισραήλ !

Η συνέργεια λοιπόν Ισραήλ-Ελλάδος- Κύπρου, που θα γεννήσει το περίφημο κοίτασμα  Λεβιάθαν στα νερά Κύπρου-Ισραήλ, υπολογίζεται από έγκυρους αναλυτές, ότι θα σημαίνει περί το ένα τρις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου προς μεταφορά στην ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή οικονομία. Τι σημαίνει γεωπολιτικά αυτό; Μα ουσιαστικά  την πλήρη απεξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς αλλα και τους αραβικούς υδρογονάνθρακες, δηλαδή την πλήρη απαξίωση των ενεργειακών δρομολογίων στα οποία φιλοδοξεί να «κόβει» εισιτήριο η Τουρκία!

Αυτό θα συμβεί σε μια περίοδο που ο αλαζονικός ηγεμονισμός του Erdogan βλέπει τα  πράγματα στις υπόλοιπες περιοχές για τις οποίες φιλοδοξεί να έχει ρόλο (Λιβύη, Αίγυπτο) να μην κυλάνε όπως τα θέλει καθώς παγώνουν οι προσπάθειες της Τουρκίας για να συμμετέχει στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις εκβολές του Νείλου, ενώ όλο και μικραίνει η θέση της στην «πίτα» από τα πετρέλαια και το  φυσικό αέριο της Λιβύης.

Οι σύμβουλοι του Τούρκου πρωθυπουργού, έχουν πλήρη επιγνώση των ορίων «επίδειξης ισχύος» που μπορούν να χρησιμοποιούν  και γι αυτό αφήνουν να φανεί ότι «νομιμοποιούνται» (ΣΗΜ : Ιδιαίτερα τώρα σε εποχές κρίσιμες λόγω της «αραβικής άνοιξης» με τις εξεγέρσεις στην Β. Αφρική), να προβαίνουν  σε «θερμά επεισόδια» στη Ν/Α Μεσόγειο, ώστε να αναγκάζουν το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ να ανέχονται τουρκικές διεκδικήσεις  σε μέρος των υδρογονανθράκων της Νοτίου Λιβύης. Κάτι που εξυπηρετεί τους Αμερικανούς, ώστε να αποτρέψουν την Κίνα στις εκεί δράσεις της (Erdogan και Ntavoutoglou εξορμούν σε Λιβύη, Αίγυπτο μέσα στον Σεπτέμβρη…)

Τέλος, ας μην ξεχνάμε τα προβλήματα των Τούρκων με τον εξεγερμένο τουρκοκυπριακό  πληθυσμό στην Βόρεια Κύπρο και τις πιθανότητες αυτοί οι έποικοι να δούν κάποια στιγμή ότι  το οικονομικό και κοινωνικό  συμφέρον τους βρίσκεται σε μια ενωμένη ανεξάρτητη Κύπρο, και όχι «παρατημένοι» από την αλαζονική μητέρα-Τουρκία.

Υπάρχουν λοιπόν πολλοί λόγοι και πολλά  σημαντικά στρατηγικά διακυβεύματα για να φωνάζει ο Erdogan και το ερώτημα είναι αν αυτές οι φωνές πιάσουν τόπο.

Οι λεονταρισμοί της Τουρκίας δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να τρομάζουν το Κύπρο και Ισραήλ, ούτε φυσικά και αποθαρρύνουν, στα σχέδιά της για το φυσικό αέριο, την συνδεόμενη με στρατιωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ, Noble Energy.

Συνεπώς ένα θερμό επεισόδιο στη Ν/Α Μεσόγειο, ίσως και πλησίον του Καστελλορίζου (το οποίο θεωρούν στην Άγκυρα ότι βρίσκεται σε καθεστώς ανευ ΑΟΖ,  ώστε να επεκτείνουν την τουρκική ΑΟΖ ) μοιάζει μεν πιθανό, κυρίως γιατί μπορεί και να αυτοεγκλωβιστεί στην επίδειξη δύναμης η Τουρκία, αλλά η ικανότατη διπλωματικά Τουρκία, αλλού στοχεύει μάλλον: Προφανώς σκοπεύει να εκμεταλλευθεί την κατάθεση αιτήματος στον ΟΗΕ από πλευράς Παλαιστινιακής Αρχής –στις  20 Σεπτέμβρη - για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.

Τότε, με το δικό της «αίτημα» περί άρσεως του ναυτικού αποκλεισμού της Γάζας, θέλει  να εξαναγκάσει ΗΠΑ και Ισραήλ μέσα στον ΟΗΕ, να αρθεί  μεν ο  αποκλεισμός  της Γάζας, αλλά να μην κάνει δεκτό το αίτημα ιδρύσεως παλαιστινιακού κράτους, ως αντάλλαγμα!

Οπότε η Τουρκία, θα φαίνεται ως «Μεγάλος Προστάτης» στον αραβομουσουλμανικό κόσμο έχοντας παράλληλα «ικανοποιήσει» ένα σημαντικότατο αίτημα των Παλαιστινίων, χωρίς να κοντραριστεί με τις ΗΠΑ. Όπως τόνισε πρόσφατα  και ο καθηγητής Γεωπολιτικής στο Παν Αθηνών κ. Μάζης,  «… θα φανεί σαν να «συμμόρφωσε» τους Παλαιστινίους, ώστε να μην επιμείνουν, για την ίδρυση του παλαιστινιακού κράτους . Ακόμη και τα ισραηλινά συμφέροντα θα  θεωρεί ότι εξυπηρέτησε, αφού θα αποτρέψει ίδρυση παλαιστινιακού κράτους…»

Το σενάριο μοιάζει ακραίο αλλά εντάσσεται – για όσους γνωρίζουν τα δρώμενα- στην νέα αντίληψη περί γεωοικονομικής διπλωματίας με βάση την θεωρία παιγνίων, την οποία «διδάσκονται» οι Τούρκοι από τις ΗΠΑ. Φυσικά, δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια το Ισραήλ, εννοείται,  και θα προσάψει στους Τούρκους, με ανάλογες αιτήσεις προς τον ΟΗΕ, πολλά παραπτώματα  για τα οποία θα ζητήσει άμεση ενεργοποίηση αποφάσεων Συμβουλίου Ασφαλείας (εισβολή στην Κύπρο, κουρδικό ζήτημα, αναγνώριση αρμενικής γενοκτονίας, ανθρώπινα δικαιώματα, κ.α)

Εύκολο λοιπόν  να λέει το αυτονόητο ο αντιπρόεδρος της δικης μας  κυβέρνησης, κ. Πάγκαλος, ότι επίθεση στα κυπριακά πλοία, είναι επίθεση σε ελληνικά πλοία, αλλά αυτό ακριβώς κάνουν μια ζωή οι Τούρκοι! Μας βάζουν να δηλώνουμε εμείς ως έτοιμοι να τους προλάβουμε σε γεγονότα που δεν ξέρουμε να ζυγίσουμε σωστά ότι τελικά οδηγούν σε χαμένα για μας διπλωματικά θέματα και όχι θερμά πολεμικά επεισόδια, όπως χρόνια τώρα περιμένουμε!

Τουλάχιστον, ειδικά τώρα που είμαστε ανίσχυροι οικονομικά αφού οι Αμερικανοί εκτός από το ΔΝΤ στα οικονομικά μας, επέβαλαν και το Ισραήλ στην γεωπολιτική μας, ας μάθουμε πώς διδάσκουν στην Τουρκία επιθετική διπλωματία και πώς στηρίζουν  την διπλωματική αναμονή της κυβέρνησης του Τελ- Αβίβ.

Και φυσικά, όσο καιρό θα ψάχνουμε στο Αιγαίο για… δικά μας κοιτάσματα ενεργειακά, ας εκμεταλλευτούμε σωστά ότι το φυσικό άεριο νότια της Κύπρου- που υπάρχει- δεν μπορεί να περάσει στην ενεργοβόρα Ευρώπη, αν δεν μεταφερθεί μέσω Κρήτης- Ιόνιου.

Κάποιο ισχυροί επενδυτικά παίχτες στην ενέργεια, το έχουν ήδη κατανοήσει και προσπαθούν να λάβουν θέση με τις κατάλληλες συμμαχίες τους…