Η Κοινωνιολογία της ΚάλπηςΓράφει ο
Ηλίας Καραβόλιας
Πολλοί βιάστηκαν να θεωρήσουν ως παροδικό φαινόμενο αγανάκτησης, τις ψήφους κατά του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αλλά οι δημοσκοπήσεις μάλλον ανατρέπουν αυτό το επιχείρημα.
Ενώ έχει αρχίσει και εμπεδώνεται η εικόνα του τεχνητού διλήμματος (ευρώ η δραχμή ), μάλλον πολύς κόσμος ξέρει ότι άλλο πράγμα διακυβεύεται (δηλ. ο μισθός του, η δουλειά του, το μέλλον του...).
Όσοι λοιπόν προτάσσουν το εμφανώς ψευδές επιχείρημα ότι αν πιέσουμε τους εταίρους να χαλαρώσουν την θηλιά στον λαιμό μας, θα μας διώξουν από το ευρώ) καλό είναι να ξέρουν την ανθρωπογεωγραφία όλων αυτών που καταψήφισαν τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα, τα οποία φαρδιά –πλατιά υπέγραψαν την «σωτηρία της χώρας» με την νέα δανειακή σύμβαση, το κούρεμα και τα επώδυνα μέτρα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, στις εκλογές που προηγήθηκαν, ήλθε πρώτο κόμμα στους μισθωτούς του Δημοσίου (22%) και του ιδιωτικού τομέα(18%), έναντι 9% και 7% αντίστοιχα του ΠΑΣΟΚ, στους άνεργους (22%), έναντι 7% του ΠΑΣΟΚ. Επίσης, υπερείχε μεταξύ των μεσαίων στρωμάτων που η οικονομική κρίση υποβαθμίζει έντονα (18%), στη νεολαία (20%) και σε όλες τις ηλικίες έως 55 ετών (Πηγή: Public Issue,
http://www.publicissue.gr /2011/koinwniko_profil-sunoxes ).
Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εκπροσωπεί πολλούς από τους συνταξιούχους και τις νοικοκυρές - το ποσοστό του στις ηλικίες 65+ ανήλθε σε 9% έναντι 34% για ΝΔ και 24% για το ΠΑΣΟΚ. Τέλος, φαίνεται μια υπεροχή της ΝΔ στις νοικοκυρές (27%), παρόλο που ο ΣΥΡΙΖΑ επικράτησε μεταξύ των γυναικών συνολικά (20%).
Αυτή η "ανάγνωση" της ανθρωπογεωγραφίας της κάλπης, χωρίς φυσικά να έχουμε μετρήσεις που αφορούν το μορφωτικό επίπεδο των ψηφοφόρων, συνεπάγεται το προφανές τόσων ετών: ‘’Υπάρχουν δύο Ελλάδες,’’ όπως έλεγε κάποτε ο… Σημίτης! Και επειδή ζούμε πλέον σε εποχή από-ιδεολογικοποίησης των πάντων(αρχών, οικονομικής πολιτικής, αντιλήψεων) φαίνεται ξεκάθαρα ότι η… τσέπη είναι που κινεί το χέρι προς την κάλπη.
Τι εννοώ: Τα ευνοημένα κοινωνικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, με τα υψηλά εισοδήματα στις υψηλές ταξικές βαθμίδες, όσοι γενικά δεν έχουν λόγο να είναι δυσαρεστημένοι από τη ζωή τους, εντάσσονται στο χωνευτήρι της ΝΔ (και κάποιοι εξ αυτών στο ΠΑΣΟΚ, κυρίως αυτοί που… πλούτισαν επί ΠΑΣΟΚ) αλλά και σε άλλους αντι-αριστερούς σχηματισμούς.
Εκεί συναντούν αυτούς που έριξαν άγκυρα στο συντηρητικό παρελθόν και φυσικά δεν επιθυμούν πολλά, διότι συμβιβάζονται με την μέτρια οικονομική τους κατάσταση και παρά την πτώση τους σε κατώτερη τάξη, η προοπτική για κοινωνική άνοδο δεν τους είναι πλέον τόσο ελκυστική (κυρίως επειδή συνειδητοποίησαν ότι ελλοχεύει πλέον έντονα ο κίνδυνος απότομης καθίζησης σε χαμηλότερα στρώματα). Αναφέρομαι στις μεγάλες ηλικίες, τους παραδοσιακούς και όχι νεόκοπους εμπόρους, σε ορισμένα μεσαία στρώματα, στους σχετικά εύπορους υπάλληλους γραφείου του ιδιωτικού τομέα, και φυσικά στους συνταξιούχους και στις νοικοκυρές .
Πολλοί εξ αυτών έχοντες εκσυγχρονιστική και φιλελεύθερη άποψη, κυρίως δηλαδή άτομα που αυτό-απασχολούνται ως σύμβουλοι, τεχνοκράτες ή ως ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες μη κρατικοδίαιτοι, νομίζουν ότι μέσω του ρεφορμιστικού και μεταρρυθμιστικού λόγου κάποιων πολιτικών, μπορούν κάποτε να αλλάξουν όλα.
Ουσιαστικά όμως μέσω αυτών των επαγγελματιών –πολιτικών, το μόνο που κάνουν είναι να μοχλεύουν την οπισθοδρόμηση ,ώστε να παραμείνουν τα πράγματα ίδια! Αυτοί είναι όσοι έχουν το γνωστό σύνδρομο του ψευδαισθητικού μικροαστισμού , που μπροστά στο ξεγύμνωμα των χρονίως καλυμμένων ταξικών διαφορών, τρέχουν να βρουν καταφύγιο κάτω από την ομπρέλα του συντηρητισμού, οπότε και θεωρούν επικίνδυνο, ακραίο ή κρυπτο-κομμουνιστικό και κρατικιστικό, οτιδήποτε άλλο πέραν του δικομματισμού, είτε εκφράζεται από κεντροαριστερές δυνάμεις (πχ ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜΑΡ) είτε από αμιγώς Δεξιές (πχ Καμμένος).
Υπάρχει όμως και μια άλλη Ελλάδα, πέρα και πάνω από ιδεολογίες, κόμματα, εμφυλιοπολεμικές ιδεοληψίες και σύγχρονες πολιτικές γραμμές διαχωρισμού.
Είναι η Ελλάδα που περιλαμβάνει τις περισσότερες επαγγελματικές κατηγορίες εργαζομένων με μισθωτή σχέση στον ιδιωτικό τομέα (πλην όμως όχι τις ανώτερες βαθμίδες της εργασιακής ιεραρχίας), τους εργάτες, τους σύγχρονους προλετάριους των υπηρεσιών, τους δήθεν ευέλικτους άνεργους αλλά και τους «άνεργους» πλέον μικροεργοδότες που από μισθωτοί που ήταν, χρεώθηκαν για το όνειρο του επιχειρείν. Πρόκειται ουσιαστικά για τα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα της μικροαστικής τάξης, τα χαμηλά εισοδήματα, όσους δηλαδή δηλώνουν ότι δεν είναι πλέον ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί σ’ αυτόν τον τόπο, επιθυμούν να λέγονται αστοί, και τοποθετούνται ιδεολογικά στο κέντρο ή στην κεντροδεξιά, συχνά μη γνωρίζοντες το ακριβές πλαίσιο ιδεολογίας που σήμερα κυριαρχεί μέσω αυτού του χώρου.
Και πολλοί, αυτοαποκαλούνται αριστεροί, χωρίς ίχνος συσχέτισης με τις παραδοσιακές έννοιες της αδογμάτιστης, μη κομμουνιστικής αριστεράς.
Η πραγματικότητα; Ελάχιστοι οπαδοί του φιλελευθερισμού, του αντι-κρατισμού και της ελεύθερης αγοράς γνωρίζουν ότι συγγενεύουν με την… γνήσια αντι-κρατιστική Αριστερά, ενώ είναι ελάχιστοι οι Αριστεροί που πολεμούν την Εξουσία, το Σύστημα και την κρατική Βία, και γνωρίζουν ότι είναι στο βάθος… Φιλελεύθεροι! Είναι εξαιρετικά επίκαιρο το άρθρο του Γ. Παγιασλή, «Η συγκυρία μιας νέας συνάντησης Αριστεράς-Φιλελευθερισμού» (
http://www.rednotebook.gr/details.php?id=5739 )
Σήμερα, εποχή του άγχους για τα χρέη (των δόσεων, των εισφορών, των φόρων), εποχή του παγκόσμιου σοκ υπερχρέωσης χωρών και κοινωνιών, είναι αστείο να μιλάμε για πολίτες που επιλέγουν ασυνείδητα την οπισθοδρόμηση και ενσυνείδητα την πρόοδο, έννοιες μυθεύματα που δεν ορίζονται, δεν υπακούουν σε συγκεκριμένες συνθήκες της ατομικής και συλλογικής μας ιστορίας.
Όσοι λοιπόν προβάλλουν ψεύτικα τείχη (Ευρώπη, Ευρώ, Σταθερότητα, Αστική Δημοκρατία) πίσω από τους οποίους καλούν τον κόσμο να οχυρωθεί, καλό είναι να γνωρίζουν ότι αυτά τα τείχη δεν συγκινούν πολλούς. Όσοι επίσης ανεύθυνα μιλάνε για Ανατροπή, Κατάργηση της υφιστάμενης δουλείας στους πιστωτές, Αλλαγή, καλό είναι και αυτοί να γνωρίζουν τα όρια του Εφικτού στην σημερινή δύσκολη πραγματικότητα. Στις κάλπες, το παλιό θα φανεί ξεκάθαρα ότι όσο και αν προφασίζεται κινδύνους, δεν πείθει. Το δε καινούργιο, όσο και αν επιθυμεί ή νομίζει ότι επιθυμεί, εθνική οχύρωση και προστατευτισμό, επίσης θα ηττηθεί, διότι σχεδόν όλοι οι ψηφοφόροι έχουν τηλεοράσεις στο σπίτι τους και γνωρίζουν ότι πολλά δεινά οφείλονται και στην λαίλαπα της παγκόσμιας κρίσης χρέους, και αυτή δεν ανατρέπεται μόνο με τις ελληνικές αντιδράσεις.
Ένα είναι σίγουρο: Εντός κάλπης, το μίγμα των ψήφων θα έχει εκτός της οργής, και την ελπίδα, την λογική, την πίστη. Ούτε… σφυροδρέπανα και αναρχο-κομμουνιστικοί κίνδυνοι υπάρχουν, ούτε –από την άλλη πλευρά- τόσο εύκολα ανατρέπεται ο καπιταλισμός και τα πιστωτικά καρτέλ που επιβάλλουν θηλιές στις κοινωνίες.
Χωρίς όμως το ηχηρό χαστούκι, τα κονκλάβια των ισχυρών δικτύων πολιτικών- τραπεζών, απλά θα συνεχίσουν να μας σφίγγουν το ζωνάρι.
Απλά, κάποιοι έχουν γερά στομάχια, οπότε και δεν τους ενδιαφέρει, αλλά κάποιοι άλλοι, οι περισσότεροι πλέον, δεν αντέχουν…