Γράφει ο φιλίστωρ

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920) και την δημιουργία της "Ελλάδας των 2 Ηπείρων και 5 θαλασσών" ο Βενιζέλος αποφάσισε να στραφεί στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Πίστευε πως ο Ελληνικός λαός θα τον στήριζε μετά τις μεγάλες διπλωματικές του επιτυχίες. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές με πλειοψηφικό σύστημα και ήρε τον στρατιωτικό νόμο και την προληπτική λογοκρισία των εφημερίδων. Αναμφίβολα μέρος της προεκλογικής περιόδου ήταν και οι επίσημοι πανηγυρισμοί στο Παναθηναϊκό στάδιο για την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, ώστε οι πολιτικές εξελίξεις να γίνουν καλύτερα αντιληπτές από την κοινή γνώμη, πιθανά να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις από τις ακρότητες της τριετίας 1917-1920 και να δοθεί μια ώθηση στους πολίτες να στηρίξουν τους Βενιζελικούς συνδυασμούς στις ερχόμενες εκλογές της 1ης Νοεμβρίου.

Προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε ήδη είχαν γίνει πολλές διεργασίες από τους Βενιζελικούς ιθύνοντες. Έτσι, κατά την άφιξη του Ελευθερίου Βενιζέλου στις 17 Αυγούστου με το θωρηκτό «Αβέρωφ» στον Πειραιά, του είχε επιφυλαχθεί μια αποθεωτική υποδοχή από τους οπαδούς των "Φιλελευθέρων". Σε ειδική συνεδρίαση της στις 25 Αυγούστου, η Βουλή («Βουλή των Λαζάρων») τον είχε ανακηρύξει με ψήφισμά της σε «Ευεργέτη και Σωτήρα της Πατρίδος» μέσα σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο συγκινησιακά κλίμα όπου ο Βενιζέλος είχε παρουσιάσει επισήμως τα αποτελέσματα της πολιτικής του. Σε εκείνη την μνημειώδη συνεδρίαση, ο Βενιζέλος ανακοίνωσε και επισήμως την προσφυγή στις κάλπες, δημιουργώντας έναν αδιόρατο φόβο σε κάποιους πολιτευτές του που γνώριζαν καλύτερα ότι στο εσωτερικό της Ελλάδας σοβούσε σοβαρή αντίδραση κατά των Βενιζελικών.


 
Βενιζέλος - Κουντουριώτης στο Παναθηναϊκό στάδιο

Οι λαμπροί εορτασμοί για την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών ξεκίνησαν το πρωινό της 14ης/27ης Σεπτεμβρίου 1920 με μια λαμπρή δοξολογία στην μητρόπολη Αθηνών στην οποία εκτός του Αρχιεπισκόπου Αθηνών συμμετείχαν άλλοι 12 μητροπολίτες. Αφού ψάλθηκε η ακολουθία με μεγαλοπρέπεια, ο Αρχιεπίσκοπος στο ημερήσιο κήρυγμα του παρομοίασε τις Ελληνικής επιτυχίες στην Μικρά Ασία με τις βυζαντινές νίκες του Ηράκλειου θεωρώντας ότι και οι δύο εκτός από αγώνες υπέρ της αποκατάστασης της Ελληνικής φυλής, ήταν και αγώνες υπέρ της επικράτησης του χριστιανισμού στα μικρασιατικά εδάφη. Ακολούθησε εκδήλωση στο Δημαρχείο Αθηναίων όπου ο δήμαρχος Σπύρος Πάτσης δεξιώθηκε αντιπροσωπείες των δήμων και των κοινοτήτων από την Αττική και την υπόλοιπη Ελλάδα. Στο αμφιθέατρο του δημαρχείου ο Πάτσης μίλησε για την πραγματοποίηση της μεγάλης Ελλάδας και ζήτησε από όλους να πιουν στην υγεία του "νέου Ολυμπιονίκη" Ελευθέριου Βενιζέλου.

Η μπάντα του δήμου παιάνισε τον Θούριο του Βενιζέλου και ακολούθως τον Εθνικό ύμνο. Στην συνέχεια όλοι οι παρόντες εν πομπή κατευθύνθηκαν στο σπίτι του Βενιζέλου για να του ευχηθούν από κοντά. Η κορύφωση όμως των εορτασμών ήταν η απογευματινή εκδήλωση του Παναθηναϊκού σταδίου που θύμιζε Ρωμαϊκό θρίαμβο. Ήδη από τις πρώτες μεσημεριανές ώρες μια κοσμοπλημμύρα κατευθυνόταν υπομονετικά από κάθε γωνιά της Αττικής προς το Στάδιο. Χωροφύλακες και στρατιώτες προσπαθούσαν να τηρήσουν την τάξη και να διευκολύνουν την χρήση του τραμ για τους Αθηναίους αλλά αυτό δεν ήταν εύκολο, καθώς σημειώθηκαν ακόμη και επεισόδια μεταξύ επιβατών


 
λόγω του συνωστισμού. Ένας κονιορτός σηκωνόταν από τους χωματόδρομους της Αθήνας, ενώ σταδιακά οι κερκίδες του σταδίου γέμιζαν ασφυκτικά από το πολύχρωμο πλήθος που με την παραμικρή αφορμή εκδηλωνόταν:

Ζήτω ο νέος ολυμπιονίκης! ζήτω ο Βενιζέλος!

Πολύ σύντομα το στάδιο ήταν ασφυκτικά γεμάτο, ενώ στις κερκίδες του προσέρχονταν πολιτικοί και αξιωματικοί, όπως ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, οι στρατηγοί Νίδερ, Οθωναίος και Τσιμίκαλης. Επίσης παρέστησαν όλοι οι ανώτατοι αξιωματικοί των συμμαχικών αποστολών στην Ελλάδα. Η κορύφωση ακολουθεί όταν αναγγέλλεται ότι στο στάδιο εισήλθε ο Πρωθυπουργός Βενιζέλος με όλο το υπουργικό συμβούλιο και τον Θεμιστοκλή Σοφούλη που ήταν πρόεδρος της Βουλής. Ο κόσμος ξεσπάει σε πανηγυρισμούς ενώ όλοι φωνάζουν:

Ζήτω ο νέος Ολυμπιονίκης! Ζήτω ο Βενιζέλος!

Ο Βενιζέλος ιδιαίτερα συγκινημένος χαιρετάει το πλήθος αποκαλυπτόμενος, ενώ τον συνοδεύει ο ανθός των Βενιζελικών αξιωματούχων και υπουργών. Λίγο μετά, ακολουθούμενος από αξιωματούχους του Θρόνου, θα έρθει και ο Βασιλιάς Αλέξανδρος ο οποίος θα χαιρετίσει τον Βενιζέλο και θα κάτσει στο πλάι του για να παρακολουθήσει την εκδήλωση. Είναι η περίοδος κατά την οποία οι σχέσεις των δύο ανδρών έχουν ομαλοποιηθεί.  

Οι παρελάσεις ευθύς αμέσως ξεκίνησαν με τους εκπροσώπους Δήμων και κοινοτήτων από όλη την Ελλάδα. Σχεδόν τρεις χιλιάδες άτομα ντυμένα με τοπικές φορεσιές η με επίσημο ένδυμα παρέλασαν ενώπιον του πλήθους και καταχειροκροτήθηκαν. Ακολούθως η μπάντα του δήμου και οι σαλπιγκτές ανήγγειλαν την έλευση των σημαιών των Συνταγμάτων. Οι τιμημένες Ελληνικές στρατιωτικές σημαίες, τρύπιες από τις εχθρικές σφαίρες αλλά υπερήφανες, με πρώτη του 8ου συντάγματος Κρητών μπαίνουν στο στάδιο και όλοι σηκώνονται όρθιοι και όσοι φορούν καπέλο αποκαλύπτονται, ενώ ο Βασιλιάς και οι αξιωματικοί χαιρετούν στρατιωτικά. Ακολουθεί μια αντιπροσωπεία τραυματιών των απελευθερωτικών πολέμων που γίνεται δεκτή με σεβασμό.

Στην συνέχεια εισέρχονται στο στάδιο μέλη της θρησκευτικής ιεραρχίας που φέρουν τα ιερά λάβαρα της Αγίας Λαύρας και της μονής Αρκαδίου. Τα ιερά αυτά σύμβολα εξάπτουν τον ενθουσιασμό του πλήθους που τα κοιτάζει εκστατικά. Τελευταίος στο στάδιο εισέρχεται ο μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος ο οποίος ξεκινάει την ευχαριστήρια δέηση που ακούγεται μελωδικά και μεγαλόπρεπα από όλους τους ιεράρχες. Ψάλλουν το "σώσον κύριε τον λαόν σου" και "την υπερμάχω στρατηγώ". Μετά το πέρας της δοξολογίας ο Μελέτιος ευλογεί τους επισήμους και το πλήθος ενώ ανακρούεται ο Εθνικός ύμνος. Το πλήθος ξεσπάει σε ζητωκραυγές:

-Ζήτω η Ελληνική σημαία!
-Ζήτω ο στρατός!
Ζήτω ο μέγας της φυλής Βενιζέλος!

Γράφει η εφημερίδα "Πατρίς": "Υπό την γαλανόλευκον ουρανίαν των πολεμικών μας σημαιών, ενδόξων από τόσων στρατιωτικών θριάμβων, υπό την ιεράν λάμψιν των αγιωτέρων εθνικών κειμιλίων, του Αρκαδίου και της Λαύρας, με τας ευλογίας των ημιθεϊκών συντρόφων του Γερμανού και του Γαβριήλ, η Ελλάς στήνει το ψυχικόν τρόπαιόν της, τινάσσει προς τα υψηλά το υπερήφανον μέτωπον της, λάμπει με της ελευθερίας το φως".

Τώρα η παρέλαση αποχωρεί από το στάδιο με το ίδιο περίπου τελετουργικό που είχε εισέλθει. Κανονιοβολισμοί από τον Λυκαβηττό σημαίνουν την λήξη της εκδήλωσης. Η αποχώρηση των επισήμων συνοδεύτηκε από συνθήματα υπέρ του Βενιζέλου. Η Αθήνα όλη είχε φωταγωγηθεί, ενώ η στρατιωτική μπάντα παιάνιζε στην Ομόνοια και το Σύνταγμα Εθνικά εμβατήρια. Η κίνηση στο κέντρο ήταν χαοτική σε μια υπέροχη ζεστή βραδιά από αυτές που η Αθήνα μπορεί να χαρίζει μέχρι και σήμερα, αλλά μετά τις 11.00 σημειώθηκαν μικρά επεισόδια σε διάφορα σημεία της πόλης μεταξύ Βενιζελικών και Αντιβενιζελικών που αντιδρούσαν. Ακολούθως η Χωροφυλακή προέβη στην διάλυση του πλήθους για να αποφευχθεί τυχόν αναζωπύρωση των πολιτικών παθών....

Πηγές

Εφημερίδες "ΕΜΠΡΟΣ", "ΠΑΤΡΙΣ"

http://www.istorikathemata.com/2014/12/the-triumph-of-Venizelos-15-9-1920.html