Γράφει ο
Κώστας Παδουβάς

Πλήθος από τις πνευματικές αξίες  που θεωρούνται  αυτονόητες-αυθύπαρκτες  στην οικουμένη (δια­χρονικά), έχουν αναμφίβολα Ελληνική προέλευση. Έχει τεκμηριωθεί ιστορικά ότι το  Ελ­ληνικό πνεύμα των Ελλήνων φιλοσόφων διαδόθηκε με «εργαλείο» την πλούσια και ευέλι­κτη ( εύπλαστη) Ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες.

Οι επεξεργασίες, αντιγραφές και διατυπώσεις των έργων των Ελλήνων φιλοσόφων στις λοιπές γλώσσες του κόσμου, από  νεότερους είτε σύγχρονους ξένους φιλοσόφους (συγγραφείς, ποιητές, ιστορικούς , λοιπούς επιστήμο­νες και μη), επιβεβαιώνουν την αξία και τις δυνατότητες κατανόησης των ιδεών-ερμηνειών  των Στωικών (ανθρωπι­στών με την ευρύτερη έννοια) και λοιπών Ελλήνων φιλοσόφων .

Μεταξύ των νεότερων ξένων φιλοσόφων, που στήριξαν το φιλοσοφικό πρωτογενές έργο των Ελ­λήνων φιλοσόφων,  είναι  ο Λατίνος κλασσικός  Κικέρων  (Marcus Tullius Cicero 106-43 π.Χ.), ο Ρωμαίος λυρικός ποιη­τής Οράτιος (Quintus Horatius Flaccus, 65-8 π.Χ.), ο Γερμανός συγγραφέας Γκαίτε ( Johann Wolfgang von Goethe, 1749-1832 μ. X), ο Αμερικανός ρομαντικός ποιητής Μπριγιάν (William Cullen Bryant, 1794-1878  μ. X.) και πλήθη άλλων, εκφράζοντας με παρρησία  και με ποικίλους τρόπους τον απεριόριστο θαυμασμό τους για την Αρχαία Ελλάδα και τον Ελληνισμό.  

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκ των εκφράσεων θαυμασμού των ξένων προς το Ελληνικό Πνεύμα,  αποτελεί το καταπίστευμα του Άρα­βα λόγιου, Ιστορικού, Θεολόγου και Πολιτικού Καλντούν (Ibn  Khaldun, 1332-1406 μ. X.) ότι: «Εκτός των τυφλών δυνάμεων της φύσεως, τίποτα δεν κινείται σε αυτόν τον κόσμο που να μην είναι Ελληνικό στις κατα­βολές του» (Except the blind forces of nature, nothing moves in this world which is not Greek in its origin).

Οι ποικίλες επεξεργασίες  από επιφανείς ξένους φιλοσόφους  των πρωτογενών ελληνικών ιδεών-ερμηνειών, εί­χαν και τη βαθύτερη ευεργετική  σημασία τους, διότι δια μέσου αυτών διασώθηκαν (έστω και επεξεργασμένες σε ξένα πονήματα), πάμπολλες Ελληνικές ερμηνείες και ιδέες, οι οποίες για διαφόρους λόγους είχαν χαθεί στο διάβα των αιώνων (πυρκαγιές βιβλιοθηκών, πολεμι­κές καταστροφές, σκόπιμες εχθρικές ενέργειες βαρβάρων εναντίον του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος, για θρησκευτικούς λόγους  κ. ά.).

Μερικοί ξένοι φιλόσοφοι, μάλιστα, που υπήρξαν μαθητές είτε σύγχρονοι  ηλικιακά με τους Έλληνες φιλοσόφους, διέσωσαν με μεγαλύτερη πιστότητα (σχεδόν αυθεντικά) τα δημιουργήματα αυτά, όπως ήταν ο  Κικέρων, ο οποίος υπήρξε νεαρός  (20-30 ετών) μαθητής του Στωικού πολυμαθέστατου φιλόσοφου Ρόδιου Ποσειδώνιου (135-51 π.Χ.) σε σχολή της Ρόδου. Έχοντας πραγματικές παραστάσεις από τα μαθήματα του ( ως αστρονόμου, γεωγράφου, πολιτικού, ιστορικού), διατύπωσε με ευκρίνεια και πληρότητα πολλές από τις ιδέες-ερμηνείες και τις συναφείς ικανότητες του διάσημου δασκάλου του.

Ο Ποσειδώνιος ήταν εκείνος που εφάρμοσε τεκμηριωμένη μέθοδο  μέτρησης του μεγέθους του πλανήτη Γη και της απόστασης του Ήλιου από τη Γη, εισάγοντας τη θεωρία του στρογγυλού σχήματος αμφοτέρων. Παράλληλα είχε επιδοκιμαστεί ως  λογοτέχνης με υφολογικές ικανότητες. Διάσημοι σύγχρονοί του  συγγραφείς (Πλούταρχος, Πτολεμαίος, Στράβων κ.ά.) ήταν εντυπωσια­σμένοι από τη σοφία και τις καινοτόμους μεθόδους  του. Τον ενίσχυσαν ουσιαστικά διαδίδοντας τη  στωική φιλοσοφία του στην τότε σύγχρονη γνώση ( αμύθητης αξίας για την  ανθρώπινη φύση), αυξάνοντας τη φήμη και τις επιδράσεις των νέων (καινοτόμων) ιδεών-ερμηνειών  του και διευκολύνοντας τις κινήσεις του,  ως “πρεσβευτή της Ρόδου”, στα ανώτερα  κοινωνικά στρώματα σε όλο τον ελληνορωμαϊκό και στον τότε γνωστό γήινο λοιπό κόσμο, 

Παρά τις δυσχέρειες μετάδοσης παγκοσμίως αυτούσιων των αυστηρά περιεκτικών περιεχομένων  ιδεών-ερμηνειών του Ελληνικού Πνεύματος, στα έργα που άφησαν και διασώθηκαν νεότεροι ξένοι φιλόσοφοι υπάρχουν  ολοκληρωμένες οι πρωτογενείς έννοιες των πρωτογενών ανθρώπινων πνευματικών αξιών, γίνονται κατανοητές με την ανάγνωση των γραπτών κειμένων, αλλά διαφεύγουν πολλά από τα υπονοούμενα και μηνύματα που προκύπτουν από τις μη επεξεργασμένες γνήσιες διατυπώσεις στην Ελληνική γλώσσα. Τούτο οφείλεται στο ότι  ο πλούτος και η ευελιξία της Ελληνικής γλώσσας είναι ανεπανάληπτα μοναδικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με άλλες γλώσσες.

Κατά κανόνα δεν υπάρχουν στις ξένες γλώσσες δυνατότητες εκφράσεων  με λίγα αλλά ουσιώδη  λόγια (λακωνικά – περιεκτικά ), που  ταυτόχρονα να δημιουργούν φιλοσοφικές ευκολίες  σε αντιστοιχία, κατά το λεγόμενο “το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν”, δίδοντας  απευθείας την ουσία  της καθημερινότητας και των πραγμάτων και εμβαθύνοντας στα

νοήματα και στα μηνύματά που εκπέμπουν.

Για παράδειγμα, από τον ορισμό  της  πνευματικής - σωματικής  Αρετής στην Ελληνική γλώσσα, υπονοούνται χρήσεις και δράσεις  “αριστείας” και επέκεινα ηρωικής δράσης, ενώ ταυτόχρονα τα ενάρετα άτομα  (οποιουδήποτε γένους) θεωρούνται απαλλαγμένα από τα  ανθρώπινα πάθη που  απαξιώνουν ή διαφοροποιούν τις αρετές. Το περιεχόμενο και τα υπονοούμενα αυτά για να ερμηνευτούν στις ξένες γλώσσες θα πρέπει να γίνει ευρύτατη επεξεργασία και χρήση ευάριθμων ηχηρών λέξεων ή με περίφραση και συνοδεία  κινήσεων των χειρών και άλλων μερών του σώματος.

Επίσης,  η ελληνική μοναδική λέξη “καθήκον”  περιλαμβάνει  αυτονόητα την τρισυπόστατη  ερμηνεία ως λειτουργία, λειτούργημα και λειτουργία σε λειτούργημα, που σε άλλες γλώσσες θα πρέπει να αναλυθούν και περαιτέρω να επεξηγηθούν οι χωριστές ακολουθίες των γραπτών και άγραφων ρυθμιστικών κανόνων για κάθε μια  από τις τρεις αποδόσεις της ελληνικής λέξης “καθήκον”, προκειμένου να διατυπωθούν ολοκληρωμένες οι έννοιες των ιδεών -ερμηνειών των στις οποίες έχει ουσιώδη παρουσία η  λέξη (καθήκον). 

Ύστερα από τις παραπάνω αποσαφηνίσεις γίνεται αβίαστα κατανοητή η αξία της μελέτης των έργων των Ελλήνων φιλοσόφων στη γλώσσα που αρχικά γράφτηκαν (είτε σε επιλεγμένη πιστή μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα), για να καλλιεργούνται η πνευματική εγρήγορση, η κριτική και η γόνιμη αμφιβολία σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο.

Ταυτόχρονα και έμμεσα να αποτάσσονται οι κάθε είδους ωφελιμιστικές ερμηνείες και φυγοπονίες, όπως οι λεγόμενες : “Ψευτοκουλτούρες”,“καταναλωτισμοί”, “αβουλίες”, “ρηχές ιδεοληψίες”, “ξενόφερτα ήθη και έθιμα”, αθεΐα” κ.ά., με στόχο να  ενισχύεται η παραμονή με σεβασμό στον πολιτισμό των προγόνων μας.

Αυτός είναι ένας από τους σοβαρότερους λόγους παγκοσμιοποίησης της Ελληνικής γλώσσας, ενισχυόμενος και από το πρακτικό μέρος της προοδευτικής διάδοσης και εδραίωσης του Ελληνικού Πνεύματος και επέκεινα του Ελληνικού πολιτισμού από  Έλληνες ή εξελληνισμένους κατοίκους. Οι  Έλληνες απόδημοι που εγκαταστάθηκαν ως άποικοι σε διάφορες χώρες της Δύσης, της Μέσης Ανατολής (Συρίας, Παλαιστίνης, Αιγύπτου) και βόρεια προς Ρουμανία, μαζί με τους εξελληνισμένους σε διάφορα μέρη του κόσμου ήσαν οι πρωτοπόροι διάδοσης του Ελληνικού πνεύματος. Ακολούθησε  η κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους (146 π. Χ.), οπότε με την αφομοίωση των λαών και τη δημιουργία του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού συνεχίστηκε η διάδοση αυτή. Σημαντική διάδοση σε έκταση και πληθυσμό Ελλήνων εκτός Ελλάδας έγινε με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή και βόρεια Αφρική, όπου εγκαταστάθηκαν ολόκληροι πληθυσμοί και αναπτύχθηκαν πολλές πόλεις και μεγάλα πνευματικά κέντρα. Με άλλους λόγους, οι πρωτεργάτες  Έλληνες της διασποράς προσδιόρισαν  πιο εύκολα τους ελληνικούς τρόπους  κατά κατηγορία, διευκόλυναν τις εφαρμογές των έργων των Ελλήνων φιλοσόφων στην καθημερινότητα και στην ανάπτυξη νεότερων πολιτισμών που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα, εφαρμόζοντας την επιστημονική μετά τη φιλοσοφική σκέψη.

Χωρίς αμφιβολία ο παλαιότερος και ο σύγχρονος κόσμος οφείλουν πάρα πολλά στους Έλληνες.