Χρειαζόμαστε μια στρατηγική για όλα τα παιδιά, χωρίς αποκλεισμούς, που θα υποστηρίζει τα παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις — μια στρατηγική που θα προωθεί και θα υποστηρίζει το δικαίωμά μας να συμμετέχουμε στη λήψη αποφάσεων που μας επηρεάζουν. Γιατί καμία απόφαση που αφορά τα παιδιά δεν θα πρέπει να λαμβάνεται χωρίς τα παιδιά. Έχει έρθει η ώρα η συμμετοχή των παιδιών να γίνει κανόνας. 

(Συμπεράσματα για τα παιδιά, 13ο ευρωπαϊκό φόρουμ για τα δικαιώματα του παιδιού, 2020).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανακοινωσή της για τη Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, εμφανίζεται αποφασισμένη να βοηθήσει με κάθε τρόπο, ώστε να τα παιδιά να προστατεύονται, να εκπαιδεύονται, να απολαμβάνουν τα αναγκαία και να συμμετέχουν στις κοινωνικές διαδικασίες, συνδιαμορφώνοντας σε ανάλογο βαθμό το μέλλον τους.

Τονίζει, ότι δεσμεύεται πλήρως να στηρίζει τα παιδιά ώστε να αναπτύσσουν τις δυνατότητές τους ως δραστήριοι και υπεύθυνοι πολίτες. Για να συμβεί αυτό, προσθέτει, η συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία. Όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους για θέματα που τα αφορούν, καθώς και να λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις τους. Για να καταστεί δυνατή η ενεργός συμμετοχή των παιδιών, πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια, τις ανισότητες και τις διακρίσεις, ώστε να σπάσει ο διαγενεακός κύκλος της μειονεξίας.

 Μεταξύ άλλων, στο σχετικό κείμενο αναφέρει, πως η Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού είναι συμπεριληπτική από τον σχεδιασμό της και δεν θα εισαγάγει αποκλεισμούς κατά την εφαρμογή της. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την εφαρμογή της στρατηγικής σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, και θα υποβάλλει εκθέσεις προόδου στο ετήσιο ευρωπαϊκό φόρουμ για τα δικαιώματα του παιδιού. Τα παιδιά θα συμμετέχουν στην παρακολούθηση και την αξιολόγηση, ιδίως μέσω της μελλοντικής πλατφόρμας για τη συμμετοχή των παιδιών. Οι δράσεις της στρατηγικής θα προσαρμόζονται όπου χρειάζεται.

Καλεί, δε. το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν τη στρατηγική και να συνεργαστούν για την εφαρμογή της, και  την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να προωθήσουν τον διάλογο με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και την κοινωνία των πολιτών.

Έχουμε όλοι την ευθύνη να ακούσουμε τα παιδιά και να δράσουμε τώρα. Και για να επαναλάβουμε τα λόγια ενός μέλους του Συμβουλίου Παιδιών της Eurochild: «Τα λόγια είναι καλά αλλά οι πράξεις καλύτερες». 

Παιδί: Οποιοδήποτε πρόσωπο κάτω των 18 ετών

Τα δικαιώματα του παιδιού είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Κάθε παιδί στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο θα πρέπει να απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα και να μπορεί να ζει χωρίς διακρίσεις, χωρίς φόβο αντιποίνων και χωρίς εκφοβισμό κανενός είδους.

Πρόκειται για κοινωνική, ηθική και ανθρώπινη επιταγή από την οποία εξαρτώνται τόσο τα παιδιά —που είναι σχεδόν το ένα πέμπτο του πληθυσμού σε επίπεδο ΕΕ  και το ένα τρίτο σε παγκόσμιο επίπεδο  — αλλά και η ευρύτερη κοινότητα. Στόχος είναι όλα τα παιδιά να μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στην κοινωνία — είτε πρόκειται για τον αγώνα υπέρ της δικαιοσύνης και της ισότητας, είτε για την ενίσχυση της δημοκρατίας ή την προώθηση της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η προστασία και η προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού αποτελεί βασικό στόχο των εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ο στόχος αυτός κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ  , ο οποίος εγγυάται την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης. Διατρέχει οριζόντια όλους τους τομείς πολιτικής και συγκαταλέγεται στις βασικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ορίζονται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της προέδρου κ. von der Leyen  .

Μια νέα προσέγγιση

Η ΕΕ. Επισημαίνει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή,  χρειάζεται μια νέα, ολοκληρωμένη προσέγγιση που να αντικατοπτρίζει τις νέες πραγματικότητες και τις διαρκείς προκλήσεις. Η Επιτροπή, εγκρίνοντας αυτή την πρώτη ολοκληρωμένη στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού, δεσμεύεται να θέσει τα παιδιά και τα συμφέροντά τους στο επίκεντρο των πολιτικών της ΕΕ, μέσω των εσωτερικών και εξωτερικών της δράσεων και σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η στρατηγική αυτή έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όλα τα νέα και τα υφιστάμενα νομοθετικά μέσα, μέσα πολιτικής, και χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο.

Προτείνει μια σειρά στοχευμένων δράσεων σε έξι θεματικούς τομείς, καθένας από τους οποίους καθορίζει τις προτεραιότητες για τη δράση της ΕΕ τα επόμενα χρόνια. Αυτό θα υποστηριχθεί με την ενίσχυση της ενσωμάτωσης των δικαιωμάτων του παιδιού σε όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ. Λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ειδικές ανάγκες ορισμένων ομάδων παιδιών, όπως τα παιδιά που βρίσκονται σε καταστάσεις πολλαπλής ευπάθειας και αντιμετωπίζουν διασταυρούμενες μορφές διακρίσεων.

Η στρατηγική αυτή βασίζεται σε προηγούμενες ανακοινώσεις της Επιτροπής σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού  και στο υφιστάμενο νομικό και πολιτικό πλαίσιο  .

Η στρατηγική αυτή έχει αναπτυχθεί για τα παιδιά και μαζί με τα παιδιά. 

Για την κατάρτιση αυτής της στρατηγικής ελήφθησαν υπόψη οι απόψεις και οι προτάσεις πάνω από 10 000 παιδιών . Τα παιδιά συμμετείχαν επίσης και στην προετοιμασία της φιλικής προς τα παιδιά έκδοσης της στρατηγικής  . Αυτό σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο και ένα σημαντικό βήμα για την ΕΕ στην κατεύθυνση της πραγματικής συμμετοχής των παιδιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. 

Συμμετοχή στον πολιτικό και δημοκρατικό βίο: μια ΕΕ που δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να είναι ενεργοί πολίτες και μέλη δημοκρατικών κοινωνιών

«Αν όχι εμείς, ποιος;» (Δεκαεξάχρονος, 13o Ευρωπαϊκό φόρουμ για τα δικαιώματα του παιδιού, 2020)

Η εικόνα των νέων που γεμίζουν τους δρόμους σε όλο τον κόσμο ζητώντας να υπάρξει δράση για το κλίμα ή υπερασπιζόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα του παιδιού, μας δείχνει ότι τα παιδιά είναι ενεργοί πολίτες και παράγοντες αλλαγής. Μολονότι στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν δικαίωμα ψήφου μέχρι την ηλικία των 18 ετών, τα παιδιά δικαιούνται να είναι ενεργά μέλη δημοκρατικών κοινωνιών και μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση, την εφαρμογή και την αξιολόγηση πολιτικών προτεραιοτήτων.

Φτώχεια

Παρά τη μείωση που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, το 2019 το 22,2 % των παιδιών στην ΕΕ αντιμετώπισαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. 

Ανάλογα με το κράτος μέλος, ο κίνδυνος φτώχειας για τα παιδιά που ανατρέφονται από έναν μόνο γονέα ή σε οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά, που ζουν σε αγροτικές και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της ΕΕ, ή που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών ή Ρομά, είναι έως και τρεις φορές υψηλότερος από τον κίνδυνο φτώχειας των άλλων παιδιών 

 Έως και 20 % των παιδιών παγκοσμίως αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, τα οποία, όταν δεν αντιμετωπίζονται, επηρεάζουν σοβαρά την ανάπτυξή τους, το μορφωτικό τους επίπεδο και τις δυνατότητές τους να ζήσουν μια καλή ζωή. Το σχολείο αναγνωρίζεται ως ένας από τους θεμελιώδεις παράγοντες που καθορίζουν την ψυχική υγεία των παιδιών Ο ευρωπαϊκός χώρος εκπαίδευσης θα ασχοληθεί και με την ψυχική υγεία και την ευημερία στην εκπαίδευση. Η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες, η επαφή με τη φύση και η σωματική άσκηση μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των παιδιών  , βελτιώνοντας την αυτοεκτίμηση, την αυτοαποδοχή, την αυτοπεποίθηση και τον αυτοσεβασμό τους.

Τα παιδιά-μετανάστες συχνά πάσχουν από προβλήματα ψυχικής υγείας εξαιτίας καταστάσεων που βίωσαν στη χώρα καταγωγής, κατά τη μεταναστευτική τους διαδρομή, ή από την αβεβαιότητα ή την ταπεινωτική μεταχείριση που αντιμετώπισαν στη χώρα άφιξης. Οι τρέχουσες εργασίες του δικτύου εμπειρογνωμόνων σε θέματα ευαλωτότητας (VEN) της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) επικεντρώνονται, μεταξύ άλλων, στην ψυχική υγεία των αιτούντων άσυλο. Ορισμένες άλλες ομάδες παιδιών, όπως τα παιδιά με αναπηρίες και τα παιδιά ΛΟΑΤΚΙ, ενδέχεται να έχουν ειδικές ανάγκες όσον αφορά την ψυχική και σωματική τους υγεία, που πρέπει να αντιμετωπιστούν με κατάλληλο τρόπο.

διαβίωσης 

 Βία

Η Επιτροπή θα αντιμετωπίσει το ζήτημα της βίας κατά όλων των παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της έμφυλης βίας, και θα στηρίξει τα κράτη μέλη με σκοπό την καταπολέμησή της. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να στηρίζει τα κράτη μέλη και να παρακολουθεί την εφαρμογή των δράσεων που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση του 2017 για την προστασία των παιδιών-μεταναστών .

Η Επιτροπή θα συνεργαστεί επίσης με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για την ευαισθητοποίηση σχετικά με όλες τις μορφές βίας, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική και φιλική προς τα παιδιά πρόληψη, προστασία και στήριξη των παιδιών θυμάτων και μαρτύρων βίας. Το πρόγραμμα «Ιθαγένεια, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» (CERV)  θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί έργα για την προστασία των παιδιών.

 Σε διεθνές επίπεδο δημοσιεύθηκαν μόλις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ερμηνεία των δικαιωμάτων του παιδιού στο ψηφιακό περιβάλλον  .

Όσον αφορά τους κανόνες για την προστασία των δεδομένων και για την ιδιωτική ζωή, τα παιδιά τάσσονται υπέρ της πρακτικής των εταιρειών να αναπτύσσουν κατανοητές πολιτικές προστασίας της ιδιωτικής ζωής για τις ψηφιακές υπηρεσίες και εφαρμογές, και ζητούν να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων ψηφιακών προϊόντων που θα χρησιμοποιούν. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει τις προσπάθειες αυτές, ιδίως μέσω των πρωτοβουλιών Youth Pledge for a Better Internet (Δέσμευση για ένα καλύτερο διαδίκτυο για τη νεολαία)  και Youth Call for Action (Έκκληση από τη νεολαία για ανάληψη δράσης)

Συνεισφορά των κονδυλίων της ΕΕ στην υλοποίηση της στρατηγικής

Η χρηματοδότηση της ΕΕ είναι καθοριστική για τη στήριξη της υλοποίησης των πολιτικών της ΕΕ στα κράτη μέλη. Με τη στρατηγική αυτή, η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κονδύλια της ΕΕ στις πρωτοβουλίες τους για την προστασία και την πραγμάτωση των δικαιωμάτων του παιδιού. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνει την κατάρτιση προϋπολογισμού για τα δικαιώματα του παιδιού και να διερευνήσει τρόπους για την παρακολούθηση των δαπανών του προϋπολογισμού της ΕΕ στον τομέα αυτόν, ώστε τα κονδύλια να διοχετεύονται στις πλέον πιεστικές ανάγκες. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση για τα δικαιώματα του παιδιού στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ, σύμφωνα με τις ανάγκες που έχουν εντοπιστεί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Βάσει του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027,

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) στηρίζουν επενδύσεις στην ανάπτυξη ανθρώπινων ικανοτήτων και υποδομών, τον εξοπλισμό και την πρόσβαση σε υπηρεσίες στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της στέγασης, της κοινωνικής πρόνοιας, της υγειονομικής περίθαλψης και της παιδικής φροντίδας, καθώς και τη μετάβαση από τις ιδρυματικές υπηρεσίες στην παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο οικογένειας και τοπικής κοινότητας.

Τα κράτη μέλη με ποσοστό παιδιών που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (την περίοδο 2017-2019) θα πρέπει να διαθέσουν το 5 % του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -ΕΚΤ+ για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, ενώ άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να διαθέσουν κατάλληλο ποσό. Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027, τα κράτη μέλη θα πρέπει να πληρούν διάφορους αναγκαίους πρόσφορους όρους, οι οποίοι ενδέχεται να συνδέονται στενά με τα μέτρα για τα δικαιώματα του παιδιού. Στους όρους αυτούς περιλαμβάνονται πλαίσια πολιτικής στον τομέα της μείωσης της φτώχειας, της ένταξης των Ρομά και της συμμόρφωσης με την UNCRPD και τον Χάρτη. Το νέο ΤΑΜΕ θα ενισχύσει την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών-μεταναστών μέσω της αναγνώρισης και της παροχής οικονομικής στήριξης και κινήτρων για την ιδιαίτερη υποδοχή, στέγαση και άλλες ειδικές ανάγκες τους, με ποσοστό συγχρηματοδότησης έως 75 %, το οποίο μπορεί να αυξηθεί σε 90 % για έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο ειδικών δράσεων.

Άλλα ταμεία και προγράμματα της ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως το πρόγραμμα «Δικαιοσύνη», το πρόγραμμα CERV, το Erasmus+, το πρόγραμμα «Ορίζων 2020», το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το REACT-EU και το InvestEU. Επιπλέον, το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης είναι σε θέση, κατόπιν αιτήματος, να παρέχει τεχνική υποστήριξη στα κράτη μέλη για την εκπόνηση δράσεων ανάπτυξης ικανοτήτων.

Τα κράτη μέλη καλούνται να διασφαλίσουν μια συντονισμένη προσέγγιση σε εθνικό, μακροπεριφερειακό , περιφερειακό και τοπικό επίπεδο κατά τον προγραμματισμό και την εκτέλεση των κονδυλίων της ΕΕ, καθώς και να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων που εργάζονται με παιδιά και για τα παιδιά, και των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων στην προετοιμασία, την αναθεώρηση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των προγραμμάτων για τα ταμεία της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.

Δημοσιεύτηκε στο:pelazkarabo,blogspot.com