Μια διοικητική παρέμβαση στο ελληνικό κυβερνητικό managementΖούμε την ώρα, που το παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα κλυδωνίζεται από αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουμε deficit attention disorder, και την απομόχλευση που αυτή μοιραία επιφέρει στον ιδιωτικό τομέα, με δραματικές-επώδυνες επιπτώσεις στην απασχόληση, την ανάπτυξη άρα, εν τέλει, την ανθρώπινη ευημερία.

Ζούμε την ώρα, που υπάρχει μια παγκόσμια διαμάχη για τον «άριστο» τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου, αν δηλαδή θα έπρεπε να κινηθούμε με μέτρα λιτότητας (ευρωπαϊκή σχολή) η με επεκτατικά προγράμματα σταθεροποίησης(αμερικανική σχολή).

Ζούμε την ώρα, που  η κα C. Lagarde εισηγείται συντονισμένες μακροοικονομικές πολιτικές για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των κεφαλαίων των ευρωπαϊκών τραπεζών, και ο κ.T. Geithner προσπαθεί να «δείξει» στους Ευρωπαίους την επαπειλούμενη κατάρρευση  του ευρώ και της ευρωζώνης (αν δεν αναλάβουν δράση), ενώ  εκείνοι του απαντούν, ότι «βρίσκονται στα όρια της δυνατότητας και της επιθυμίας τους και ότι αντιλαμβάνονται την έκδοση ευρωομολόγου ως κολεκτιβοποίηση χρεών…»

Ζούμε την ώρα, μιας δομικής κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού, όπου το σύστημα δεν παράγει θέσεις απασχόλησης και εισόδημα για τους λαούς και, τίθεται πράγματι μέγα το ερώτημα για το «άριστο» της παγκοσμιοποίησης, ενώ τα BRICS (Βrazil,Russia,India &China) δείχνουν να απέχουν από τέτοιου είδους προβληματισμούς…

Ενώ λοιπόν η παγκόσμια κοινότητα ασχολείται με το πως θα επιτευχθεί το bungee jump από τα τραύματα της κρίσης, της αβύσσου του 2009 και πως θα αμβλυνθούν οι επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και την αποκατάσταση της τραπεζικής και νομισματικής πίστης, η Ελλάδα από το 2010 απασχολεί τον παγκόσμιο Τύπο και τις συνεδριάσεις των ηγετών της ευρωζώνης ως ένα ιδιότυπο πειραματόζωο, έχοντας καταστεί ο οικονομικός «Βέγγος» της Ευρώπης!

Στην Ελλάδα έχουμε μια  κυβέρνηση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια κρίση χρέους,  μια κρίση αξιοπιστίας, που γρήγορα μετατράπηκε σε κρίση ρευστότητας (αν, δεν ξεκίνησε ως τέτοια).
 
Η ελληνική κρίση είχε και έχει  2 γενεσιουργούς λόγους:

Αφενός το σκληρό νόμισμα, το ευρώ, εξ ου και το γνωστό ως πρόβλημα της περιφέρειας PIIGS η αλλιώς club Mediterranean, και αφετέρου το ότι η Ελλάδα τουλάχιστον μετά την ένταξη της στην ΕΕ και ειδικότερα την ευρωζώνη, δεν εναρμονίστηκε φορολογικά, ασφαλιστικά και εργασιακά, με τα κρατούντα στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα δεν απέκτησε ποτέ έναν συγκεκριμένο παραγωγικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αρένα.

Παράλληλα υπήρξε, από την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση,  πρωταθλητής στις παραβάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας, κατασπατάλησε όλα τα εοκικά προγράμματα σύγκλισης, ενώ ταυτόχρονα συστηματικά δανείστηκε  για δαπάνες αμφίβολης σημασίας - σκοπού και εν τέλει αποτελέσματος- όπως η φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων η και  οι αυξήσεις των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων- αντί να χρησιμοποιήσει τους πόρους αυτούς σε έργα υποδομών και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του κράτους προς όφελος των πολιτών.

Να θυμηθούμε βέβαια το μεταπολιτευτικό μοντέλο που  δημιουργήθηκε και συντηρήθηκε, με υποτιμήσεις του εθνικού τότε νομίσματος, ένα μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής λειτουργίας, στο οποίο το όνειρο του Έλληνα «φτωχού» ήταν να διορίσει το παιδί του στην ΔΕΗ και το όνειρο του Έλληνα μεγαλοεπιχειρηματία να εξασφαλίσει μια «καλή» σύμβαση με την ΔΕΗ.

Μοιραία μεγαλούργησε ένα τεράστιο, σπάταλο και αναποτελεσματικό δημόσιο, σε μια επικράτεια, με εργαζόμενους 2 ταχυτήτων, τους «έξυπνους» (δημόσιοι υπάλληλοι) και τους «χαζούς» (ιδιωτικοί υπάλληλοι).
[«έξυπνος»: Δουλεύω λίγες ώρες, ενίοτε τα παίρνω-ύπαρξη «πάγκων», βγαίνω γρήγορα σε σύνταξη ή μετατάσσομαι, δεν αξιολογούμαι και δεν απολύομαι ποτέ, ενίοτε εκλέγομαι βουλευτής ή και αποσπώμαι σε βουλευτικό γραφείο-ιδίως αν έχει αλλάξει η κυβέρνηση και δεν μου αρέσει- μετά την σύνταξη, εργάζομαι κιόλας στον ιδιωτικό τομέα- αυτό άλλαξε πρόσφατα με μεταβατική διάταξη του ασφαλιστικού].
 
Χωρίς ουσιαστικές παραγωγικές υποδομές, χωρίς συγκρότηση στην οικονομία και τη δημόσια διοίκηση , με  παντελή έλλειψη στρατηγικής αλλά και  διαπραγματευτικής δεινότητας βρεθήκαμε  να διαχειριζόμαστε μια πολύ δύσκολη, «πτωχευτικού» χαρακτήρα διαδικασία, ενώ ήδη οι Ευρωπαίοι έχουν πια την «πολυτέλεια» να συζητούν αν το κόστος της διάσωσης μας είναι μεγαλύτερο, η όχι, από το κόστος αποπομπής μας.

Άνευ σχολίου είναι επίσης και η ικανότητα μας στην κρατική διαχείριση (κυβερνητικό management) την ώρα που διαχειριζόμαστε το πιο δύσκολο –με παγκόσμιους όρους- οικονομικό  πρόβλημα.

Μια εσωτερική υποτίμηση και ταχύτατες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να διορθώσουμε την ανταγωνιστικότητα της χώρας(στην Γερμανία χρειάστηκαν 10 χρόνια….) και να αποπληρωθούν τα δάνεια, ώστε να μείνουμε στο ευρώ («καλό κουράγιο» είχε πει τότε ο Olli Rehn)!

Το μεγάλο λάθος του μνημονίου – αποτέλεσμα απειρίας και  ερασιτεχνισμού ή  πολιτικής ατολμίας  και βλακείας; - υπήρξε ότι δεχθήκαμε την επιβολή μέτρων πού δεν απαντώνται στην κεντρική Ευρώπη, στις χώρες με τις οποίες πρέπει να συγκλίνουμε.

Δεχτήκαμε μέτρα χωρίς «σημεία αναφοράς» (benchmarks), σε μια κοινωνία καχύποπτη και κουρασμένη από προηγούμενες μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις  και εκσυγχρονισμούς προγενέστερων «σωτήρων».

Μέτρα που, όπως όλα πια δείχνουν, ήταν «επεξεργασμένα» από τους έλληνες πολιτικούς και  το γνωστό σε όλους μας  «ελληνικό πολιτικό κόστος…»

Είναι πολύ  σοβαρές οι  ευθύνες της Τρόικα που  επέτρεψε στην Κυβέρνηση την «ελευθερία κίνησης», με τα περίφημα μέτρα  «ισοδύναμου δημοσιονομικού αποτελέσματος».

Σε όλα τα σοβαρά διαρθρωτικά θέματα κινηθήκαμε με τις γνωστές «μεταβατικές διατάξεις» της μεταπολιτευτικής πρακτικής,  ενώ σπεύσαμε να  πρωτοτυπήσουμε  με υψηλότατους φορολογικούς συντελεστές και υψηλούς ειδικούς και έμμεσους φόρους με αποτέλεσμα να «σταματήσει» η αγορά. Αυτό σε συνδυασμό με τις «κλειστές τράπεζες» γρήγορα οδήγησε  σε απόλυτη απόκλιση των δημοσιονομικών στόχων, επομένως, σε σπιράλ θανάτου.

Η βίαιη εσωτερική υποτίμηση, πού επιχειρείται, είναι πνιγμός αφού όλοι έχουν δανειστεί σε υψηλά επίπεδα τιμών, άρα σήμερα δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.

Η Ελλάδα ολισθαίνει σταθερά σε ένα κύκλο ολοένα βαθύτερης ύφεσης, με ένα χρέος που οδεύει στο 200% και βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με  έννοιες όπως η ελεγχόμενη χρεοκοπία ή και η επιστροφή σε «εθνικό νόμισμα».

Ο παραγωγικός ιστός της χώρας είναι «αλλού», αφού με δεδομένο ότι θέλουμε να παραμείνουμε στο ευρώ και την ευρωζώνη, ο μόνος επιτυχής μας ρόλος θα ήταν το να καταστούμε η «Φλόριντα της Ευρώπης»- με ότι αυτό σημαίνει για επαγγέλματα και δραστηριότητες.

Πόσο βίαια όμως μπορεί να αλλάξει δουλειά η κόρη του πολιτικού, πού μόλις διορίστηκε στην Βουλή; Είναι έτοιμη να «γίνει γκαρσόν»;

Χρειάζεται μεταστροφή επαγγελματικού προσανατολισμού για τους πολλούς και απολύσεις στον Δημόσιο Τομέα.

Όλα αυτά ασφαλώς, στα πλαίσια  ευρωπαϊκών προδιαγραφών και κανόνων, και όχι ως πρωτότυπα νομοσχέδια κάποιου ακόμη ανεύθυνου-ερασιτέχνη Έλληνα υπουργού.

Ομοίως στο φορολογικό αντιγραφή των φορολογικών συντελεστών  που ισχύουν σε Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία, ως επίσης και αντιγραφή του αριθμού, του τρόπου λειτουργίας  και γιατί όχι, των ονομάτων των Υπουργείων (μόνο στην Ελλάδα αλλάζουν διαρκώς όνομα).
Ανάλογα θα ίσχυαν για το εργασιακό η και το ασφαλιστικό, πού ήδη με την τελευταία ελληνική παρέμβαση το οδηγήσαμε σε νέα εκτροπή..

Τα στατιστικά και η δομή των επί μέρους κλάδων και τομέων στην Ευρώπη θα μπορούσαν να αποτελέσουν «οδηγό» για την δημιουργία ενός νέου σύγχρονου και αποτελεσματικού ελληνικού κράτους ακόμη και σε απλά θέματα όπως το ποια θα είναι τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα,  ή πώς θα μεταβιβάζονται τα φαρμακεία και τα ταξί ή πως θα βγουν 300 Αφγανοί από την Νομική (θέματα που στην χώρα μας απασχολούν ακριβές ανθρωποώρες  του Υπουργικού Συμβουλίου).

Ο χρόνος για πρωτότυπες ιδέες των ελλήνων πολιτικών έχει παρέλθει. Είχαν 30 χρόνια μετά το 1974 να σώσουν και να εκσυγχρονίσουν την Ελλάδα.

Αφού  την πτώχευσαν, ας αντιγράψουν από το σοβαρό club των χωρών στις οποίες θέλουμε να ανήκουμε.

Αν βεβαίως υπάρχει  χρόνος!

Άλλως ή θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να μας χαρίσουν τα χρέη (άποψη D.S.Kahn) ή εμείς να αποχωρήσουμε από το Ευρώ (N.Rubini).

ΥΓ1. Τελευταία μας φταίνε τα ΜΜΕ και οι αναλυτές. Είναι πολύ «λίγα» τα ελληνικά ΜΜΕ για να «σκεπάσουν» τις ειδήσεις του διεθνούς τύπου.

ΥΓ. 2. Οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να αντιλαμβάνονται τις καρέκλες τους ως «νομαρχιακές» και όχι ως «πρωθυπουργικές» στα πλαίσια της ευρωζώνης..
ΥΓ.3. Να μην ξεχνάμε ότι ζούμε στην χώρα που οι νέοι φόροι θα εισπραχθούν από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και τα μέλη της ΕΛΣΤΑΤ βρίσκονται, αλληλοκατηγορούμενα για υποκλοπές, στον εισαγγελέα…

Αυτό δεν είναι Ευρώπη!

-Ο οικονομολόγος ΜΑ –Φοροτέχνης Δημήτρης Τσαγκάρης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της FAO Economics AE

(Από το περιοδικό «Λογιστής»)