Η ΚΟΜΙΣΙΟΝ ΑΛΛΑΞΕ ΤΡΟΠΑΡΙΑπαντήσεις καρμπόν για την πυρηνική Τουρκία Κατόπιν εορτής αποφάσισε να… ανησυχήσει η Κομισιόν για τα πυρηνικά σχέδια της Τουρκίας.

Άλλαξε… κασέτα η ΕΕ σχετικά με την πυρηνική ενέργεια. Μέχρι σήμερα, η στάση της ήταν στάση ανοχής, καθώς επίσημα είχε υποστηρίξει πως  «η εθνική απόφαση για χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας ως πηγής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να βασίζεται στην ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας, προστασίας και διασφαλίσεων σε όλη τη διάρκεια ζωής της πυρηνικής εγκατάστασης, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και βέλτιστες πρακτικές».

Τα γεγονότα στην Ιαπωνία, χώρα που πληρούσε τις παραπάνω προϋποθέσεις οδήγησε σε αναθεώρηση της παραπάνω άποψης. Και όχι μόνο. Αλλάζει τώρα στάση η Κομισιόν και όσον αφορά στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας που ετοιμάζει η Τουρκία στην σεισμογενή περιοχή του Ακούγιου.

Μόλις στις 15 Ιουνίου του 2010, σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή είχε απαντήσει τα ακόλουθα:

«Στις 12 Μαΐου 2010, η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας για την εγκατάσταση και τη λειτουργία πυρηνικής μονάδας στο Ακούγιου. Κατά την άποψη της Επιτροπής, η εθνική απόφαση για χρησιμοποίηση της πυρηνικής ενέργειας ως πηγής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να βασίζεται στην ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας, προστασίας και διασφαλίσεων σε όλη τη διάρκεια ζωής της πυρηνικής εγκατάστασης, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και βέλτιστες πρακτικές.

Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εξέλιξη της νομοθεσίας, τις πρακτικές και τις διοικητικές ικανότητες της Τουρκίας στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας.

Η Τουρκία έχει εισέλθει στη διαδικασία ευθυγράμμισης της νομοθεσίας της με το κεκτημένο: συγκεκριμένα, ενέκρινε νόμο-πλαίσιο για την εγκατάσταση και τη λειτουργία πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και διανομής ενέργειας, καθώς και κανονισμούς εφαρμογής, λόγου χάριν όσον αφορά τους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και τις ειδικές αρχές και τις αρχές σχεδίασης για την ασφάλεια των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.

 Έχει μεταφερθεί η νομοθεσία που αποσκοπεί στη μεταφορά του κεκτημένου για τον έλεγχο των σφραγισμένων πηγών υψηλής ραδιενέργειας και των εγκαταλελειμμένων πηγών. Ωστόσο, ο Τουρκικός Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (TAEK) εξακολουθεί να επιτελεί  συγχρόνως ρυθμιστικά και επιχειρησιακά καθήκοντα. Η Τουρκία δεν συμμετέχει στο κοινοτικό πρόγραμμα πυρηνικής ασφάλειας και ακτινοπροστασίας. Εξάλλου, η Τουρκία δεν έχει προσχωρήσει στην κοινή σύμβαση για την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωμένου καυσίμου και την ασφάλεια της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων. Το θέμα αυτό υπογραμμίζεται τακτικά στις εκθέσεις προόδου που συντάσσει η Επιτροπή.

Κατά τη διάρκεια όλων των σχετικών επαφών με την Τουρκία, η Επιτροπή ζητεί να λάβει  λεπτομερείς πληροφορίες όσον αφορά τα σχέδια της χώρας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή τονίζει επίσης, ότι κάθε πρωτοβουλία πρέπει να πληροί το επίπεδο της πυρηνικής ασφάλειας που απαιτείται από μια υποψήφια χώρα. Επιπλέον, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι είναι πρόθυμη να παράσχει συμβουλές και βοήθεια, ιδίως στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθεια».

Με λίγα, λόγια, «η Τουρκία ευθυγραμμίζεται» κλπ. Τώρα, όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Μαζί και το τροπάρι. Το μαρτυρούν οι (πανομοιότυπες) απαντήσεις που δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έδωσαν χθες σε δύο Έλληνες ευρωβουλευτές. Στην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Μαριλένα Κοππά, που είχε καταθέσει επείγουσα ερώτηση, απάντησε ο αρμόδιος Επίτροπος Στέφαν Φούλε, εκφράζοντας τις ανησυχίες του:
 
«Η απόφαση των τουρκικών αρχών να κατασκευάσουν πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, στο Ακουγιού, σε μια περιοχή που είναι γνωστή για τη σεισμική δραστηριότητα είναι ένα θέμα που προκαλεί ανησυχίες». Αναφέρει επίσης ότι η Κομισιόν πιέζει την Τουρκία να θεσπίσει νόμο πλαίσιο για τα πυρηνικά που να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο προστασίας σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ. Τονίζει επίσης ότι ως υποψήφια χώρα, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να εναρμονίσει προοδευτικά τη νομοθεσία της με όλο το κεκτημένο για την πυρηνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια η οποία πρέπει να μεταφερθεί στο δίκαιο των κρατών μελών ως τις 22 Ιουλίου 2011.

Τέλος, ο κ. Φούλε αναφέρει ότι στο πλαίσιο της τουρκικής εθνικής νομοθεσίας, πρέπει να εκπονείται αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα δημόσια και ιδιωτικά έργα τα οποία είναι πιθανόν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και δηλώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί την υπόθεση με προσοχή.

Ίδια κι’ απαράλλαχτη και η απάντηση που ο Επίτροπος Ενέργειας Έτινγκερ έδωσε στον ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, καθηγητή Ι. Τσουκαλά: «Η απόφαση των τουρκικών αρχών για την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού σε περιοχή γνωστής σεισμογένειας προκαλεί ανησυχία». Και: «Η εθνική απόφαση σχετικά με τη χρήση πυρηνικής ενέργειας ως πηγής για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να βασίζεται στην ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας, προστασίας και διασφαλίσεων καθ’ όλον τον κύκλο ζωής του πυρηνικού σταθμού, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και τις βέλτιστες πρακτικές».

Και επίσης: «Αυτό (σ.σ. η ικανότητα της χώρας να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ασφάλειας) ήταν πάντα μια σημαντική παράμετρος της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεύρυνσή της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ενήμερη για τις φιλοδοξίες της Τουρκίας, όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια και έχει παροτρύνει την Τουρκία να υιοθετήσει αντίστοιχο νόμο πλαίσιο που να εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο πυρηνικής ασφάλειας με βάση τα πρότυπα της ΕΕ, μεταξύ άλλων, με την προσχώρησή της στην κοινή σύμβαση για την ασφάλεια διαχείρισης αναλωμένου καυσίμου και την ασφάλεια διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων».

Ο Γερμανός Επίτροπος έδωσε νεότερα στοιχεία και για το θέμα των δοκιμών ασφαλείας των 146 λειτουργούντων πυρηνικών σταθμών της ΕΕ, που έθεσε με την ερώτησή του ο κος Τσουκαλάς. Σύμφωνα με τον κ.  Έτινγκερ, «στις 25 Μαρτίου 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ασφάλεια όλων των πυρηνικών σταθμών θα πρέπει να επανεξετασθεί, στο πλαίσιο πλήρους και διαφανούς αξιολόγησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ομάδα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας (ENSREG) θα διαμορφώσει το πεδίο εφαρμογής και τις πρακτικές διαδικασίες για τις εν λόγω δοκιμές. Οι αξιολογήσεις θα εκτελεσθούν από ανεξάρτητες εθνικές αρχές και μέσω αξιολογήσεων από ομοτίμους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα έως τα τέλη του 2011, με βάση έκθεση της Επιτροπής. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απηύθυνε έκκληση για διενέργεια αναλόγων αξιολογήσεων στις γειτονικές χώρες και σε όλον τον κόσμο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέθεσε ακόμη στην Επιτροπή να επανεξετάσει το υφιστάμενο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων μέχρι το τέλος του 2011».

Την ίδια ώρα, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Ναότο Καν έκανε λόγο ενώπιον του ιαπωνικού κοινοβουλίου για ενδεχόμενο πάγωμα των σχεδίων για την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών, δηλώνοντας πως «δεν θα προχωρήσουμε με τα σχέδια που έχουν προωθηθεί ως τώρα, έως ότου η κυβέρνηση ολοκληρώσει μια πλήρη έρευνα για το ατύχημα και καταστήσει σαφές ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι ασφαλείς».

Σημειώνεται ότι η Ιαπωνία είχε θέσει στόχο να κατασκευάσει ως το 2030 τουλάχιστον άλλους 14 πυρηνικούς σταθμούς. Αλλά ήδη οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν δυσαρέσκεια του κόσμου για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση της Φουκουσίμα.

Χθες, η ιαπωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως δύο ρομπότ που χρησιμοποιούνται για να ερευνηθεί ο πυρηνικός σταθμός στη Φουκουσίμα εντόπισαν υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μέσα στα κτίρια των αντιδραστήρων του.