Τα αέρια του θερμοκηπίου ίσως δεν είναι η μόνη αιτία πίσω από την αλλαγή του κλίματος.

Μια νέα έρευνα επιστημόνων του αμερικανικού πανεπιστημίου Rutgers δείχνει ότι η ψύξη της Γης και η δημιουργία των αχανών παγωμένων εκτάσεων στους πόλους του πλανήτη που έλαβαν χώρα πριν από 2,7 εκατομμύρια χρόνια συνέβησαν παράλληλα με μια μεταβολή στην κυκλοφορία των ωκεανίων ρευμάτων.

Πριν παγώσει η Γη, τα ωκεάνια ρεύματα απορροφούσαν θερμότητα και διοξείδιο του άνθρακα από τον Ατλαντικό Ωκεανό για να τα μεταφέρουν μέσω του βαθέως ωκεανού προς το βορρά και το νότο και να τα απελευθερώσουν στον Ειρηνικό. 

Οι επιστήμονες που δημοσιεύουν την έρευνά τους στην επιθεώρηση Science εκτιμούν ότι το σύστημα ανταλλαγής θερμότητας στους ωκεανούς μεταλλάχθηκε παράλληλα με την επέκταση των παγετώνων στο βόρειο ημισφαίριο και τη σημαντική πτώση της στάθμης των θαλασσών.

Αναφέρουν ακόμα ότι ήταν οι πάγοι της Ανταρκτικής αυτοί που διέκοψαν την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ των ωκεανών και την πίεσαν σε μεγαλύτερα βάθη, προκαλώντας έτσι μια σημαντική αλλαγή των κλιματικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε στον πλανήτη: όχι μια διαφοροποίηση στις συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. 

Η επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, Στέλλα Γούνταρντ, επιστήμονας του Τμήματος Θαλάσσιων Επιστημών του Rutgers αναφέρει ότι η αποθήκευση θερμότητας σε μεγάλα βάθη μπορεί να είναι όσο σημαντική όσο και άλλες υποθέσεις εργασίας για την εξήγηση της κλιματικής αλλαγής κατά την περίοδο εκείνη, όπως η ηφαιστειακή δραστηριότητα και η απότομη πτώση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα.

Ίσως έχουμε υποεκτιμήσει την αποδοτικότητα των ωκεανών ως αποθηκών θερμότητας και ενέργειας, αλλά το βέβαιο είναι ότι και αυτοί δέχονται σημαντικά πλήγματα από την υπερθέρμανση του πλανήτη. 

Η οξίνιση των ωκεανών νεκρώνει τα θαλάσσια οικοσυστήματα

Η εκτόξευση των συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα στη γήινη ατμόσφαιρα στα επίπεδα ρεκόρ των 36 δισεκατομμυρίων τόνων το 2013 έχει ως συνέπεια την αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια των ωκεανών, την ώρα που μειώνεται η ικανότητά τους να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και η οξύτητά τους έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα.. 

Τα θερμότερα επιφανειακά ύδατα είναι ελαφρύτερα, με συνέπεια να υπάρχει μικρότερος βαθμός ανταλλαγής υδάτων με το βαθύτερο ωκεανό, γεγονός που επίσης μειώνει την ικανότητα απορρόφησης. 

Τα παραπάνω είχε αποδείξει έρευνα του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία που δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο.

Προς επίρρωση των συμπερασμάτων αυτής της έρευνας ήρθε μια ακόμα από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Έξετερ που διαπιστώνει ότι οι θαλάσσιοι οργανισμοί επηρεάζονται από την άνοδο της οξύτητας των ωκεανών περισσότερο από αυτό που εκτιμούσαμε. 

Η οξίνιση των ωκεανών συνιστά σημαντική απειλή για αρκετούς θαλάσσιους οργανισμούς, καθώς διαμορφώνει ευνοϊκότερες συνθήκες για την απορρόφηση περισσοτέρων παράκτιων ρύπων, όπως ο χαλκός. 

Μελετώντας  το κοινό θαλάσσιο σκουλήκι Arenicola marina που αποτελεί και δημοφιλές δόλωμα για το ψάρεμα, διαπίστωσαν ότι το ζώο έχει υποστεί αλλοίωση στο γονιδιώμά του, ως συνέπεια της υπερβολικής έκθεσής του στο χαλκό από τα μολυσμένα ιζήματα.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση  Environmental Science and Technology ο χαλκός επηρεάζει αρνητικά το σπέρμα τους και αρκετά από τα νεογνά τους βγαίνουν παραμορφωμένα και ζουν μόνο λίγες μέρες. 

«Πρόκειται ειλικρινά για σοκαριστική ανακάλυψη. Αυτό σημαίνει ότι οι επιπτώσεις της ανόδου της οξύτητας των ωκεανών μπορεί να είναι ακόμη πιο σοβαρές από ό,τι νομίζαμε προηγουμένως. Οφείλουμε να δούμε με νέα κριτήρια όλους τους οργανισμούς που πιστεύαμε ότι δεν ήταν ευάλωτοι», δήλωσε η Σίρι Λιούις, μέλος της επιστημονικής ομάδας.

Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί εδώ και καιρό πως οι ωκεανοί αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό και αυξανόμενο κίνδυνο από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.

Εκτιμάται πως το διοξείδιο του άνθρακα από τα αυτοκίνητα, τις κατοικίες και τις βιομηχανικές μονάδες έχει καταστήσει το θαλασσινό νερό 25 τοις εκατό πιο όξινο σε σχέση με πριν λίγες δεκαετίες.

Οι αλλαγές αυτές αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό κίνδυνο για αρκετά πολύπλοκα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Οι ωκεανοί είχαν παρουσιάσει ξανά στην προϊστορία του πλανήτη μας υψηλά επίπεδα οξύτητας, αλλά ποτέ δεν εμφάνισαν τέτοια αύξηση σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα τα τελευταία 65 εκατομμύρια χρόνια.

Το πιο ανησυχητικό είναι, όπως προειδοποίησε και η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα ότι η αποκατάσταση της θαλάσσιας ζωής από τις επιπτώσεις της οξίνισης  μπορεί να απαιτήσει χιλιάδες χρόνια.

Πηγή: econews