Γράφει ο
Γιώργος Λεκάκης

Μια από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις του κόσμου, αν όχι η σημαντικότερη, η Σπάρτη, κινδυνεύει να μείνει χωρίς... Αρχαιολογικό Μουσείο! Το υπάρχον μικρό σήμερα  πια - χωρίς θέρμανση και τουαλέττες! - μουσείο της, δεν μπορεί να θεωρείται ένα κτήριο που αντιπροσωπεύει το μεγαλείο μιας πόλεως, που για 250 χρόνια ήταν παγκόσμιος αυτοκράτορας! Ο επισκέπτης που φθάνει να προσκυνήσει στην Σπάρτη, από τις άκρες του κόσμου, στέκεται έκπληκτος όταν του δείχνουν το μικρό σπιτάκι στο παρκάκι της πόλεως και του λένε ότι αυτό στεγάζει όλες τις αρχαιότητες της ενδόξου Λακεδαίμονος!

Ακόμη λείπουν τα ευρήματα της Πελλάνας... Του Αμυκλαίου... Του Κουφόβουνου  (που έδωσε κατοίκηση από την 6η χιλιετία π.Χ., παρ' ότι το είχαν συλήσει οι Γερμανοί επί Κατοχής - βλ. σχ. Γ. Λεκάκη «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής», εκδ. Κάδμος, σελ. 85-86)... Σαν να μην έφθανε δηλαδή η καταστροφή που προξένησε ο Γάλλος παππάς Michel Fourmont, το 1729 στην Σπάρτη (και ευρύτερα στην Πελοπόννησο)... Η Βασιλικη Βιβλιοθηκη της «πόλεως του (κλεμμένου) Φωτός», των Παροίκων (Παρισίων), βρίθει από την καταληστευμένη Σπάρτη... Και κάποτε πρέπει να τα επιστρέψει πίσω, αν θέλει να λέγεται πνευματικό ίδρυμα και η Γαλλία πολιτισμένη χώρα (βλ. σχ. Γ. Λεκάκη  «Κατεστραμμένες πόλεις και χωριά στην Ελλάδα επί Κατοχής», εκδ. Κάδμος, σελ. 121-124)...

Αλλά ας επιστρέψουμε πίσω στα δικά μας... To Σωματείο Εργαζομένων Υπουργείου Πολιτισμού στην Λακωνία με αφορμή την μεταφορά των θησαυρών του υπάρχοντος Μουσείου Σπάρτης από την μισθωμένη αποθήκη στο στρατόπεδο του Κ.Ε.Ε.Μ. ενημερώνει, αντιδρά, ερωτά:

«Η εν λόγω αποθήκη άρχισε να χρησιμοποιείται το 2007, όταν ο Δήμος Σπάρτης ανέλαβε να καλύψει τα μίσθια, με σκοπό την απεμπλοκή του κτηρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου και την ριζική ανακαίνισή του, εφ' όσον επρόκειτο να ενταχθεί στο Γ΄ ΚΠΣ.

Έκτοτε, και αφού διενεργήθησαν οι απαραίτητες εργασίες υποδομής, σύμφωνα με τα προαπαιτούμενα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, μεταφέρθηκαν εκεί χιλιάδες αντικείμενα που για πρώτη φορά ταξινομήθηκαν ηλεκτρονικά (αρχιτεκτονικά μέλη, επιγραφές, γλυπτά). Προβλέφθηκε χώρος για την αποθήκευση των πρόσφατων ευρημάτων ανασκαφών (για παράδειγμα από την ανασκαφή της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής στο Κουφόβουνο, καθώς και από το ερευνητικό πρόγραμμα στο Αμύκλαιο), όπως και χώρος μελέτης για τους ερευνητές, ενώ ετέθησαν οι προδιαγραφές για την συνέχιση της αποθηκεύσεως πλήθους ευρημάτων με το ίδιο σύστημα.

Η πρόσφατα αναγγελθείσα μεταφορά των αρχαιοτήτων σε τολς στο στρατόπεδο Κ.Ε.Ε.Μ, μόνο απογοήτευση μπορεί να επιφέρει σε όλους εμάς που εργασθήκαμε τα τελευταία χρόνια για την απογραφή, τεκμηρίωση, μεταφορά και αποθήκευση των ευρημάτων»...

Αυτά λένε οι εργαζόμενοι.

Η σημερινή τριτοκοσμική και παράνομη κατάσταση

Αλλά υπάρχουν και άλλα πολλά, που λένε οι επισκέπτες και δη οι Έλληνες, οι οποίοι είναι εν τέλει οι ιδιοκτήτες αυτού του πολιτισμού και αυτών των ευρημάτων:

Σε νέα πρόσφατη επίσκεψή μου στο μουσείο αυτό, λοιπόν, ξαναείδα ότι λείπουν κάποια ψηφιδωτά! Ερώτησα γιατί και πόσο καιρό λείπουν... Δεν μου απάντησαν, παρά μόνον ότι ευρίσκονται στην Αμερική!... Έγιναν μετανάστες κι αυτά, σκέφτηκα...

Αλλά μετά μου απηγορεύθη η λήψις φωτογραφιών των ψηφιδωτών, τα οποία ευρίσκονται - εδώ και χρόνια! - στην πρώτη εκ δεξιών αίθουσα του μουσείου, με την αιτιολογία ότι δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί... από τον αρχαιολόγο!.. Μάλιστα, η φύλακας έβαζε «φασιστικά» το χέρι της ενώπιον του φωτογραφικού μου φακού!..

Επίσης, μου απηγορεύθη η πρόσβασις στα ευρήματα των μυκηναϊκών τάφων της Πελλάνας,, τους οποίους είχα προηγουμένως επισκεφθεί και διεπίστωσα την πλήρη εγκατάλειψή τους και την μετατροπή τους σε «πισίνες», αφού τα νερά της βροχής τους κατακλύζουν, με όποια καταστροφή αυτό συνεπάγεται! Τα ευρήματα, παρ' ότι ανευρέθησαν το... 1997 από τον αρχαιολόγο κ. Θ. Σπυρόπουλο, πληροφορήθηκα ότι ευρίσκονται σε μη προσβάσιμη για το κοινό αίθουσα του Μουσείου – και όχι σε κάποιο... στρατόπεδο - η
οποία «θ' ανοίξει» κάποτε!..

Εγώ και οι φίλοι μου ενοχληθήκαμε πολύ απ' όλην αυτήν την συμπεριφορά και το «στρίμωγμα» της αρχαίας Ιστορίας της Λακωνίας ουσιαστικά σε δυο αίθουσες, γι' αυτό και επισημαίνω ότι:

- Το άρ. 24 το Συντάγματος ορίζει ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί υποχρέωση του κράτους και δικαίωμα του καθ' ενός.

- Βάσει των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας, λαμβάνεται πρόνοια και για τα πολιτιστικά αγαθά που ευρίσκονται εντός των ορίων της ελληνικής επικράτειας, ορίζεται δε ότι το ελληνικό κράτος μεριμνά για την προστασία τους (άρ. 1 παρ. 2 και 3 αρχαιολογικού νόμου 3028/2002), με «σκοπό την διατήρηση της ιστορικής μνήμης χάριν της παρούσας και των μελλοντικών γενεών και την αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος» (άρ. 1 παρ. 1. Ν. 3028/2002).

- Βάσει των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας

«3. Ο διευθύνων συστηματική ανασκαφή υποχρεούται να καταθέτει αρχική παρουσίαση προς δημοσίευση σε διάστημα έως 2 ετών από την έναρξη της ανασκαφής,. και τελική δημοσίευση σε διάστημα έως 5 ετών μετά την περάτωση της ανασκαφής..

4. Ο διενεργών σωστική ανασκαφή υποχρεούται να καταθέτει τελική έκθεση, κατάλογο ευρημάτων, φωτογραφίες και σχέδια εντός 9 μηνών από την περάτωσή της. Εάν δεν επιθυμεί να αναλάβει την τελική δημοσίευση των αποτελεσμάτων της ανασκαφής, το δηλώνει εγγράφως, οπότε η Υπηρεσία μεριμνά για την ανάθεση της δημοσίευσης. Στην αντίθετη περίπτωση, αυτός που διενήργησε την ανασκαφή έχει την  υποχρέωση να καταθέσει εντός 6 ετών από την περάτωσή της την τελική δημοσίευση με τις επώνυμες συμβολές των μελών της ερευνητικής ομάδας...

8. Μετά την παρέλευση άπρακτων των προθεσμιών για την κατάθεση της τελικής δημοσίευσης των παραγράφων 3, 4, 5 και 7 παύει να υφίσταται αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της ανασκαφής. Ο διενεργών σωστική ανασκαφή οφείλει να καταθέτει στην Υπηρεσία το σύνολο του υλικού τεκμηρίωσης που διαθέτει, ο δε διευθύνων συστηματική ανασκαφή και άλλη αρχαιολογική έρευνα αντίγραφο του συνόλου.

Η Υπηρεσία υποχρεούται να διευκολύνει την πρόσβαση των ενδιαφερόμενων μελετητών στα ευρήματα και στο υλικό τεκμηρίωσης που διαθέτει εφ' όσον δεν υπάρχει κίνδυνος να υποστούν φθορά.
Την ίδια υποχρέωση έχουν και οι φορείς που διεξάγουν ανασκαφή ή άλλη αρχαιολογική έρευνα, ως προς το υλικό που διαθέτουν για το οποίο δεν υφίσταται πλέον αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης» (άρ. 39 Ν.3028/2002).

Για όλα τα παραπάνω ζητώ από τα αρμόδια επίσημα όργανα, τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, το υπ. Πολιτισμού, τους εισαγγελείς, να προβούν στις δέουσες ενέργειες της αρμοδιότητός τους, δεδομένου του ικανού χρόνου που έχει παρέλθει από την ανασκαφή και ανεύρεση των ανωτέρω αρχαιολογικών θησαυρών, για την προστασία, διαφύλαξή και ανάδειξή τους, και για την προστασία του δικαιώματός μου για πρόσβαση στην πολιτιστική μου κληρονομιά, όπως το Σύνταγμα και ο Νόμος ορίζει.

Επιφυλάσσομαι παντός νομίμου δικαιώματός μου και θα επανέλθω...

Ένα ντοκυμανταίρ που δεν είδαν τα  Σπαρτιατόπουλα...

Το ότι το υπ. Παιδείας δεν δρα προς την κατεύθυνση που έχει ορισθεί να λειτουργεί, δηλ. προς την παιδεία των Ελληνοπαίδων, και την γνώση του πολιτισμού τους και την αξία του, είναι πασιφανές, δεκάδες χρόνια τώρα... Τα σχολιαρόπαιδα κάθε τόπου της Ελλάδος δεν διδάσκονται καθόλου την ιδιαίτερη τοπική τους ιστορία... Έτσι δεν γίνονται υπερήφανα για τον τόπο τους, παρά τον βλέπουν ως μίζερο κομμάτι, επαρχία της ελληνικής επικράτειας... Και δεν τον εκτιμούν, δεν τον αγαπούν... Κι έτσι δεν θα παλέψουν ποτέ γι' αυτόν...

Έτσι και τα Σπαρτιατόπουλα... Δεν έχουν δει λ.χ. στα σχολεία τους το ντοκυμανταίρ της Μπέτανι Χιουγκς,
το οποίο έχει παρουσιάσει η βρετανική τηλεόραση - αλλά όχι η ελληνική! - για την αρχαία Σπάρτη, τον βασιλιά Μενέλαο και την Ωραία Ελένη! Η Χιουγκς κάνει επιτυχημένο αγώνα στην Βρετανία για την διάδοση και διδασκαλία της... αρχαίας ελληνικής γλώσσης, την οποία οι Έλληνες (;) πολιτικοί την θεωρούν ψόφια... Ο σοφός παππούς μου, ο καπτάν-Γιώργης έλεγε «ο ψόφιος, όλα ψόφια τα βλέπει»...
Πόσο δίκιο είχε...

Την μεγαλύτερη καταστροφή στην Σπάρτη την προξένησε ένας Γάλλος παππάς,
ο Φουρμόν... Έπειτα οι Γερμανοί και τελευταίοι οι Έλληνες...

http://www.lekakis.com/Spartismuseum.pdf