Λίγα λόγια για τα μάτιαΑπό τα παλιά χρόνια τα μάτια του ανθρώπου και κυρίως της γυναίκας είχαν ένα «μυστηριακό υπόστρωμα» που απέπνεε υποσχέσεις συναισθήματος, οργής, κατακτητικής γοητείας αλλά και φόβου γιατί πολλές φορές έστελναν μηνύματα επιβολής συναισθημάτων, γοητευτικής απώθησης, άρνησης, υπνωτισμού.

Η ικανότητά τους να προκαλούν «σαν μάτιασμα» καταστροφές στην συγκομιδή αγαθών, στη εξέλιξη κοινωνικών σχέσεων, στην πορεία των ερωτικών σχέσεων, έχει αναγνωρισθεί παγκόσμια σαν πρόληψη και δεισιδαιμονία, η οποία γίνεται αποδεκτή από όλες τις φυλές του κόσμου.

Έτσι, οι Ιταλοί εκφράζουν τα παραπάνω σαν mall ochio, οι Ισπανοί σαν mal de ojo, οι εβραίοι ayin ha’ra.

Ψάχνοντας στα βάθη των αιώνων θα βρούμε θρησκευτικές δοξασίες, που αναφέρονται στα μάτια. Έτσι, οι αρχαίοι αιγύπτιοι, απέδιδαν στους οφθαλμούς δύναμη και θρησκευτικό προσανατολισμό. Ο δεξιός οφθαλμός, συμβόλιζε τον ήλιο («μάτι» του Ra ή Re) ενώ το αριστερό μάτι, συμβόλιζε το φεγγάρι.

Ανεξάρτητα αν η σημερινή επιστήμη (Ψυχίατροι – Νευρολόγοι) εκφράζονται θετικά ή αρνητικά για το «μάτιασμα» δηλαδή άλλοι το απορρίπτουν, άλλοι το ερμηνεύουν σαν ψυχολογική «προσέγγιση επηρεασμού» των ατόμων των κατωτέρων οικονομικοκοινωνικών τάξεων, και αναφέρουν σαν επακόλουθο του «ματιάσματος» συμπτώματα (εμετούς, ανησυχία, αϋπνία, πτώση συναισθηματικής διάθεσης).

Το «μάτιασμα» υπάρχει στην καθημερινή ζωή μας.

Το αντίδοτο του είναι το «ξεμάτιασμα» που γίνεται από «ειδικούς» στους οποίους μεταβιβάζεται αυτό.

Ανεξάρτητα από τις παραπάνω δοξασίες, ο κόσμος θεωρεί τα μάτια σαν «ΚΑΘΡΕΠΤΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ» ή «ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΨΥΧΗΣ» και αυτό γιατί εκφράζουν άμεσα τα συναισθήματα και χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου. Έτσι, τα μάτια κάθε ανθρώπου μπορεί να «γελάνε» ή να κλαίνε, να γίνονται ευτυχισμένα, λυπημένα, θυμωμένα, ζηλιάρικα.

Επίσης, παρέχουν βασικές πληροφορίες για την γενική κατάσταση της υγείας και φυσικής κατάστασης του ανθρωπίνου οργανισμού από πλευράς ιατρικής προσέγγισης.

ΜΑΥΡΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ

Θεωρούνται σαν επακόλουθο – μέθης – αϋπνίας – κύησης – παρατεταμένης ηλιοθεραπείας.

ΠΡΟΣΟΧΗ : Η παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία προδιαθέτει σε ανάπτυξη καρκίνου δέρματος (κυρίως στα άτομα με ανοικτό χρώμα δέρματος), και εμφάνιση καταρράκτου οφθαλμών.

ΟΙΔΗΜΑ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ

Ο ιστός που περιβάλλει τους οφθαλμούς και κυρίως το κατώτερο μέρος από την κατασκευή του, είναι πολύ χαλαρός.

Έτσι, οποιαδήποτε μεταβολή ομοιόστασης μεταξύ του ενδοκυττάριου και έξω-κυττάριου υγρού θα έχει άμεση επίπτωση, δηλαδή, δημιουργία οιδήματος «σακούλας» κάτω από τα μάτια.

Έτσι, :

•  Κύηση.
•  Εμμηνορρυσία.
•  Περίσσεια λήψεως άλατος.
•  Κατά τη διάρκεια ύπνου («φουσκωμένα» μάτια κατά την αφύπνιση).
•  Φάρμακα (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη – οιστρογόνα – ανταγωνιστές ιόντων Ca – αγγειοδιασταλτικά).

Επίσης, οίδημα βλεφάρων – ματιών, συνοδεύει γενικά νοσήματα που χαρακτηρίζονται από γενικευμένο οίδημα όπως – συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια – κίρρωση ήπατος – νεφρωσικό σύνδρομο – Μυξοίδημα).

Η γήρανση του ανθρώπινου οργανισμού προκαλεί οίδημα – σχηματισμό θυλάκων «σακκούλες» κάτω από τα μάτια.

Η πρακτική αντιμετώπισή τους, περιλαμβάνει την τοποθέτηση κρύου τσαγιού ή λεπτών τεμαχίων αγγουριού τοπικά για 5΄-10΄.



Ας θυμηθούμε ορισμένα ανατομικά στοιχεία του οφθαλμού του ανθρώπου, που θα βοηθήσουν την κατανόηση των διαφόρων παθήσεων και ιατρικών σχολίων για τις παθήσεις αυτές.

ΕΠΙΠΕΦΥΚΩΣ : Η βλεννογονική μεμβράνη που καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια όλου του ματιού.
ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΗΣ : καλύπτει το πρόσθιο μέρος του οφθαλμού.
ΣΚΛΗΡΟΣ ΧΙΤΩΝ : Το «ασπράδι» του ματιού.
ΙΡΙΔΑ : Το χρωματιστό μέρος του ματιού που ρυθμίζει την ένταση φωτός που μπαίνει στο μάτι.
ΚΟΡΗ : Σκοτεινή οπή στο κέντρο της ίριδος.
ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗΣ : Ο «υποδοχέας» του φωτός στο πίσω μέρος του ματιού.
ΦΑΚΟΣ : Διαυγής δισκοειδούς σχήματος, όπισθεν της κόρης που μαζί με τον κερατοειδή εστιάζει το φώς πάνω στον αμφιβληστροειδή.

ΠΤΩΣΗ ΒΛΕΦΑΡΩΝ (Π.Β.)

Η Π.Β., προκαλείται κατά την μεγάλη ηλικία, προσβάλλει και τα δύο μάτια.

Η Π.Β. προκαλείται επίσης από υποθυρεοειδισμό, myasthenia gravis (M.G.) : νόσος με αυτοάνοσο υπόστρωμα. Προκαλεί μυϊκή αδυναμία διότι μπλοκάρει την λειτουργία των υποδοχέων της ακετυλχολίνης στις νευρομυϊκές συνάψεις. Η M.G. εμφανίζεται περισσότερο σε γυναίκες μεταξύ 20-40 ετών και άνδρες πάνω από 60, προκαλεί επίσης διπλωπία (διπλή όραση) – δυσκολία κατάποσης.

Η πτώση των βλεφάρων του ματιού αποτελεί επίσης σύμπτωμα της παράλυσης του Bell (Bell’s palsy) που οφείλεται σε βλάβη του 7ου κρανιακού νεύρου (προσωπικό νεύρο).

Επίσης, η παράλυση αυτή προκαλεί αδυναμία σύγκλεισης των βλεφάρων με αποτέλεσμα ξηρότητα-οφθαλμών, δακρύρροια, επιμολύνσεις.

Η παράλυση του Bell συνήθως εξαλείφεται σε 2-3 εβδομάδες, ποσοστό 10% υποτροπιάζει και εμφανίζουν μερικές φορές πάρεση της αντίθετης πλευράς του προσώπου.

Επίσης, διαταραχή κίνησης βλεφάρων εμφανίζεται στο σύνδρομο Horner (σ.Η.).

Το σ.Η., προσβάλλει την μία πλευρά του προσώπου. Η πάσχουσα πλευρά εμφναίζει, μύση οφθαλμού, ίριδα που αλλάζει χρώμα, ανιδρωσία.

Το σ.Η. προκαλείται από βλάβη Σ.Σ. αυχένος ή λαιμού (A8 – Τ2 σπόνδυλοι, όγκο εγκεφάλου, καρκίνο πνευμόνων.

Υπάρχουν συγγενείς περιπτώσεις σ.Η., όπου χαρακτηριστικά ή ίριδα του ματιού δεν εμφανίζει χρωστική αλλά παραμένει μπλέ-γκρί.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Αν ξαφνικά σημειώνεται πτώση βλεφάρου πρέπει να ζητηθεί ιατρική γνώμη και βοήθεια.

Αυτό μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα, α) εγκεφαλικού επεισοδίου, β) κυρίως όταν συνοδεύεται από δυσκολία ομιλίας – πονοκέφαλο – δυσκολία κατάποσης, γ) αν συνοδεύεται η πτώση βλεφάρου με διπλωπία, δ) απώλεια αντίδρασης μυών προσώπου, υπάρχει πιθανότητα όγκου εγκέφαλου.

Αίτια άλλα : Σακχαρώδης Διαβήτης, ρήξη ανευρύσματος του εγκεφάλου.

ΕΞΩΦΘΑΛΜΟΣ

Όταν τα μάτια εμφανίζουν πρόπτωση (μεγαλώνουν προς τα έξω), αυτό μπορεί να σημαίνει εξώφθαλμο από υπερλειτουργία θυρεοειδούς αδένα.
Η εμφάνιση εξώφθαλμου είναι 8 φορές περισσότερο σε γυναίκες.

Ο εξώφθαλμος προσβάλλει και τα δύο μάτια. Σπάνια εξώφθαλμος εμφανίζεται μόνο στο ένα μάτι και αυτό προκαλείται από μεγάλη φλεγμονή του αντίστοιχου ματιού ή αντίστοιχου κόλπου του εγκεφάλου.

Επίσης, όγκοι του οφθαλμού, προξενούν εξώφθαλμο. Χαρακτηριστικός και «αλησμόνητος» εξώφθαλμος ήταν του ηθοποιού Marty Feldman στο κινηματογραφικό έργο «Frankenstein Junior».