Οι εξελίξεις στο Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος (II)Αν και στο πρώτο άρθρο, του έτους που διανύουμε, θα έπρεπε να πηγάζει αισιοδοξία, οι εξελίξεις στο Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος[1] δεν μας επιτρέπουν να μοιράζουμε αισιοφροσύνη.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με τα τρέχοντα θλιβερά γεγονότα της Μεσοποταμίας και της Συρίας, για τους Δυτικούς το δεύτερο σημαντικότερο στρατηγικό σημείο του Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος μετά την Κολχίδα.

Σύντομη Ιστορική Αναδρομή

Τα τεχνολογικά μέσα που διέθεταν οι Ευρωπαίοι για φτηνή εξόρυξη πετρελαίου στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν κατάλληλα για τα πετρέλαια της Κασπίας και της Μοσούλης. Τα μεν πρώτα τα εκμεταλλεύονταν η Ρωσία με κοινοπραξία σουηδικών εταιριών, τα δε δεύτερα παρέμεναν στην δικαιοδοσία του Οθωμανικού κράτους. Αν και τα εδάφη αυτά είχαν μοιραστεί από τους συμμάχους με την Σύμβαση Syces – Picot (1916) και το σχέδιο Berenger – Long (1919) [2], η Γερμανία, που είχε αφεθεί έξω από την μοιρασιά με την Συνθήκη Βερολίνου (1878), προσπαθούσε να αλώσει τις εν λόγω πετρελαϊκές πηγές έσωθεν. Έτσι συμμαχεί με το Οθωμανικό κράτος και προσπαθεί να εδραιωθεί οικονομικά κατά των Βυζαντινών λαών, που είχαν αγαθές σχέσεις με Ρωσία, Αγγλία και Γαλλία. Η «weltpolitik» των Γερμανών καταγράφεται ιστορικά ως η «διένεξη σιδηροδρομικής γραμμής Μοσούλη – Βερολίνο» και καταλήγει στις γενοκτόνες πράξεις κατά Ελλήνων και Αρμενίων (1913 – 1919).

Μετά την ήττα Γερμανών και Οθωμανών και ως επακόλουθο της Οκτωβριανής Επανάστασης, η αγγλική πλευρά θεωρεί άκυρες τις ήδη υπογραφόμενες συμβάσεις και μία μέρα πριν υπογραφεί η Συνθήκη Μούδρου (30/10/1918), καταλαμβάνει την περιοχή της Μοσούλης και δεν την παραχωρεί στην Γαλλία. Η εν λόγω πράξη δημιουργεί έντονα προβλήματα στους κόλπους των Συμμάχων. Η Γαλλία συνθηκολογεί με την κυβέρνηση της Άγκυρας (1921) και αποχωρεί από τις θέσεις που διατηρούσε στην Άνω Μεσοποταμία (Έδεσα, Μαρδίνη, Μελετήνη κ.λ.π.) καταλαμβάνοντας μόνο τη Συρία. Ο χριστιανικός πληθυσμός αφήνεται στο έλεος των τοπικών μουσουλμανικών πληθυσμών. Επακολουθεί άλλο ένα κύμα γενοκτόνων πράξεων κατά του χριστιανικού πληθυσμού.

Η Γάλλο – Αγγλική διένεξη είχε αρνητικές επιπτώσεις και στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως:
• Η Γαλλική Διοίκηση της Συρίας να μείνει πειστεί στη Γαλλία του Βισύ κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
• Το λιμάνι της Αλεξανδρέττας (εν γένει η περιοχή της Αντιόχειας) να παραχωρηθεί στην τουρκική κυριαρχία[3].
• Η ανοργάνωτη απελευθέρωση της Συρίας (Απρίλιο 1946) με πληθυσμιακό μωσαϊκό [4] να επιφέρει συνεχόμενες αναταραχές.

Η έννοια «Γενοκτονία»

Στην πραγματικότητα η λέξη «Γενοκτονία» εκτός από ένα απλό ουσιαστικό (που στις ημέρες μας χρησιμοποιείται ασύστολα) είναι ένας νομικός όρος, που θεσπίστηκε από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ στις 9/12/1048 και επέφερε την ίδρυση του Διαρκούς Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου με το Καταστατικό της Ρώμης το 1998. Άσχετα με το τι νοεί ο κάθε συνάνθρωπός μας, οι έννοιες «Γενοκτονία» και «Αδικήματα κατά της Ανθρωπότητας», έχουν αναλυθεί εκτενέστερα από τα όργανα του ΟΗΕ και δεν χρίζουν άλλες μη νομικές επεξηγήσεις ή υπεκφυγές, όπως Πογκρόμ, Καταστροφή κ.ά.

Αν και δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμα ο τρόπος επούλωσης τραυμάτων για τα θύματα των γενοκτόνων πράξεων, έχει ξεκαθαρίσει στις συνειδήσεις όλων των ενασχολούμενων με το αντικείμενο, ότι η απόσειση ευθυνών, η άρνηση της ενοχής των εκτελεστών ή ηθικών αυτουργών, προκαλεί έναν συνεχόμενο πόνο και στα θύματα αλλά και στις επόμενες γενιές των παθόντων. Άρα η αναγνώριση εκτέλεσης των εν λόγω αδικημάτων επιφέρει πρωτίστως ένα ήρεμο περιβάλλον κατάλληλο προς συζήτηση επούλωσης των τραυμάτων.

Βάσει των προαναφερόμενων, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν θεσμοθετήσει την τιμωρία της δημόσιας άρνησης αποδεδειγμένων γενοκτόνων πράξεων, εκτός ακαδημαϊκών χώρων.

Η Γαλλική Απόφαση της 22 Δεκεμβρίου 2011

Η Γαλλία από το 2001 είχε αναγνωρίσει ότι είχε τελεστεί γενοκτονία κατά των Αρμενίων της Ανατολίας. Μετά από τετράωρη συζήτηση στη Γαλλική Βουλή, οι 70 παρευρισκόμενοι (από τους 577) βουλευτές, στις 22 Δεκεμβρίου ψήφισαν και την ποινικοποίηση[5] της άρνησης των γενοκτόνων πράξεων, που υπέστησαν οι Αρμένιοι στην περίοδο 1915 – 1919.

Η Τουρκία (ακόμα) δεν χρησιμοποιεί το επιχείρημα, «οι εν λόγω πράξεις τελέστηκαν από το Οθωμανικό κράτος, το οποίο σήμερα δεν υφίσταται και η Τουρκική Δημοκρατία ιδρύθηκε με την Συνθήκη της Λοζάννης το 1924». Έτσι ο Πρωθυπουργός R. T. Erdoğan, αμέσως απέσυρε τον πρέσβη Tahsin Burcuoğlu (σ’ άλλες εποχές η πράξη αυτή νοούνταν αίτιο πολέμου) και κάλεσε την Γαλλία να αναλάβει τις ευθύνες της σ’ ότι αφορά την Αλγερία. Ο αντιπρόσωπος του Υπ. Εξ. της Γαλλίας δήλωσε κατηγορηματικά ότι με την Τουρκία οι οικονομικές σχέσεις[6], οι από κοινού αντιμετώπιση του αφγανικού προβλήματος και οι συζητήσεις του G20 δεν θα διαταραχτούν.

Οι τεταμένες σχέσεις σ’ ότι αφορά την ψήφιση ποινικοποίησης «άρνηση γενοκτόνων πράξεων κατά των Αρμενίων την περίοδο 1915 – 1919», θα ήταν μόνο κινήσεις εντυπωσιασμού[7], εάν δεν ήταν στην επικαιρότητα Αδικήματα κατά της Ανθρωπότητας, που τελούνται στην Συρία από τις 18 Μαρτίου του 2011. Στην περιοχή διατηρούν ανοικτούς λογαριασμούς και οι δύο πλευρές.

Συρία και εμπλοκή της Τουρκίας

Στις 18/3/2011 στην Daraa της Συρίας, που βρίσκεται πλησίον των συνόρων της Ιορδανίας, μαθητές κατεβαίνουν σε διαδηλώσεις, ως ακμή της «Αραβικής Άνοιξης». Η αστυνομία «κτυπά» την διαδήλωση και συλλαμβάνει 15 μαθητές. Την επομένη οργανώνεται μεγαλύτερη διαδήλωση διαμαρτυρίας για τις συλλήψεις. Τότε με εντολή αξιωματούχου οι δυνάμεις ασφαλείας ανοίγουν πυρ κατά των διαδηλωτών με αποτέλεσμα να πέσουν νεκροί τέσσερις άοπλοι πολίτες.

Το γεγονός πυροδοτεί αντιδράσεις στις πόλεις Daraa, Homs, Hama, Idlib, Tartous, Deir Al Zor και σε μικρότερες πόλεις. Σημειώνονται ένοπλες συμπλοκές και οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβολούν εν ψυχρώ. Μέχρι 3/12 ο απολογισμός ανέρχεται σε 3.934 νεκρούς πολίτες εκ των οποίων οι 197 πέθαναν υπό κράτηση και περίπου οι 300 είναι ανήλικοι κάτω τον 18 ετών. Σημειώθηκαν επίσημα 15.500 συλλήψεις, αν και ο πραγματικός αριθμός είναι υπερδιπλάσιος. Από την άλλη οι δυνάμεις ασφαλείας μετρούν 1.100 νεκρούς[8].

Από τις 63 συνεντεύξεις, που πήραν οι αντιπρόσωποι του ΟΗΕ διαπιστώθηκε ότι:
• Οι εντολές πυροβολισμού κατά άμαχου πληθυσμού προήλθαν από υψηλόβαθμους αξιωματικούς[9].
• Οι χαμηλόβαθμοι και οι φαντάροι που δεν υπάκουαν εκτελούνταν επιτόπου.
• Υπήρχε σαφής σύγχυση μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών της Συρίας[10].
• Υπήρξε ανοιχτή ένοπλη ανάμιξη της παρακρατικής οργάνωσης Shabeeha[11].

Η θέση των Συριακών αρχών ήταν ότι μεταξύ των πολιτών έχουν παρεισφρήσει τρομοκράτες, που το αρχηγείο τους βρίσκεται στην τουρκική επικράτεια. Συγκεκριμένα στις 7/10 ο Υπ. Εξ. της Συρίας Mikdat al Faisal στις ομιλίες που είχε με αξιωματούχους του ΟΗΕ στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δηλώνει ότι η χώρα του δέχεται «ασύμμετρη απειλή» και μερικά κέντρα των τρομοκρατών βρίσκονται στην Τουρκία.

Αρχές Σεπτεμβρίου οι ένοπλες ομάδες των Τουρκομάνων της Συρίας έρχονται σ’ ανοιχτή ρήξη με τα συριακά στρατεύματα. Το Νοέμβριο στην Τουρκία διεξάγονται μυστικές συναντήσεις μεταξύ αρχηγών ένοπλων ομάδων, συριακών αξιωματούχων και αξιωματούχων του Υπ. Εξ. της Τουρκίας. Στις 28/11 οι τουρκομανικές ένοπλες ομάδες δηλώνουν ότι θα περιοριστούν στην άμυνα του άμαχου πληθυσμού!

Ο Υπ. Εξ. της Τουρκίας Ahmet Davutoğlu στις 30/11 ανακοινώνει τα εννέα σημεία επιβολής μέτρων στη Συρία, τα οποία περιλαμβάνουν: την παρεμπόδιση κάθε είδους μεταφοράς όπλων στην Συρία, το πάγωμα κάθε περιουσιακού στοιχείου της Συρίας και των Συρίων υπηκόων στην Τουρκία, το πάγωμα κάθε στρατηγικής σύμβασης με την Συρία, και την αναστολή κάθε πράξης με την Κεντρική Τράπεζα της Συρίας κ.ά. Αρχές Δεκεμβρίου οι συρράξεις στην Συρία μεταλλάσσονται σε θρησκευτικές αντιπαραθέσεις.

Στα μέσα Δεκεμβρίου οι επιθεωρητές του ΟΗΕ και του Human Rights Watch ανακοινώνουν την έκθεση για την Συρία, όπου κατηγορούν τις Συριακές αρχές για γενοκτόνες πράξεις και καταπάτηση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ακριβώς την ίδια ημερομηνία, λιβανική εφημερίδα ανακοινώνει ότι στη Συρία έχουν συλληφθεί 49 Τούρκοι πράκτορες της ΜΙΤ. Στις 19/12 βουλευτής της εθνικής παράταξης MHP, ο Lütfü Türkkan υποβάλει επερώτηση στην Τουρκική Βουλή, για την σύλληψη των 49 Τούρκων πρακτόρων. Να θυμηθούμε ότι στις 21-22/12 ψηφίζεται στη Γαλλική Βουλή ο προαναφερόμενος νόμος και αποχωρεί ο Τούρκος πρέσβης από την Γαλλία.

Στις 28 Δεκεμβρίου στα Τούρκο-Ιρακινά Σύνορα δολοφονούνται από την τουρκική αεροπορία 35 Τούρκοι πολίτες κουρδικής καταγωγής (στην πλειονότητα ανήλικοι έφηβοι), που εργάζονταν για λογαριασμό μεγάλων λαθρέμπορων. Στις 29/12 το τουρκικό ΓΕΕΘΑ υπ. αριθ. ΒΑ-33/11 ανακοίνωση, επίσημα ανακοινώνει ότι κατόπιν καταγγελιών (αρθ.3) με χρήση μη επανδρωμένου αεροσκάφους (αρθ.5) διαπιστώθηκε ανθρώπινη πομπή σε περάσματα που χρησιμοποιούσαν οι αντάρτες του ΡΚΚ, η οποία και εξολοθρεύεται (αρθ.6). Τρεις μέρες μετά διαρρέει στον τουρκικό τύπο η μυστική έκθεση της ΜΙΤ, σ’ ότι αφορά την Συρία και το ΡΚΚ.

Ως προς την έκθεση, η Συρία από τον Ιούλιο του 2011 ξεκίνησε να περιθάλπει ομάδες κρούσης του ΡΚΚ. Επισημάνεται ότι από τους 3.800 αντάρτες που στεγάζονται στα υψώματα Kandil, οι 1.500 έχουν συριακή υπηκοότητα. Στις επιχειρήσεις που εκτέλεσαν οι Συριακές δυνάμεις έχουν συλλάβει 264 μαχητές του ΡΚΚ και κανένας εξ αυτών δεν έχει παραδοθεί στην Τουρκία, όπως όριζε η αναμεταξύ τους συνθήκη του 1999.

Στις 5/1 ο Davutoğlu προβαίνει σε κοινή ανακοίνωση με τον ομόλογό του από το Ιράν. Στην κοινή ανακοίνωση για τα γεγονότα της Συρίας χρησιμοποιείται ο όρος «Ισλαμικό ξύπνημα». Στις 11/1 στη Homs της Συρίας ομάδα Δυτικών δημοσιογράφων δέχεται επίθεση. Δολοφονείται ο Γάλλος δημοσιογράφος Gilles Jacquier!

Ο ξεχασμένος Ιρακινός

Από ανακοινώσεις του Ιράν αλλά και της Τουρκίας διαπιστώνουμε ότι οι δύο χώρες από κοινού αλλά και ξεχωριστά αναλαμβάνουν επιχειρήσεις στα εδάφη του Ιράκ κατά των Κούρδων ανταρτών. Ενώ το Ιράν απειλεί να κλείσει τα στενά του Hormuz, όλοι έχουν ξεχάσει ότι στην περίοδο 2003 – 2011 έχουν πεθάνει 162.000 Ιρακινοί πολίτες, από τους οποίους οι 114.434 άμαχος πληθυσμός[12] και οι 45.779 εξ αυτών κάτω των 18 ετών. Το τρομακτικό είναι ότι το 2011 ο αριθμός των νεκρών αμάχων ανέρχεται στις 4,087 έναντι των 4.045 του 2010.

Εδώ και 8 χρόνια διαπιστώνεται σταθερή μείωση Ιρακινών και όλοι αποφεύγουν να χαρακτηρίσουν την εν λόγω πράξη.

Κλείνοντας

Οι εξελίξεις στο Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος μας επιβεβαιώνουν ξανά ότι η ανθρώπινη οντότητα έχει μετατραπεί σε διαπραγματευτικό μέσο. Το «Δυτικό Εκπαιδευτικό Σύστημα» δημιουργεί πολλά «εγώ», έτοιμα να αναλωθούν από ένα παραγωγικό σύστημα που δίνει μεγαλύτερη αξία στα άψυχα από τα έμψυχα, όπου και αν ανήκουν. Ακριβώς αυτό δημιουργεί την μεγαλύτερη απαισιοδοξία.

Σημειώσεις

[1]Το «Ανατολικό ζήτημα» είναι ουσιαστικά ο εδαφικός ή ο οικονομικός έλεγχος των εδαφών που εκτείνονται δυτικά από τη Βαλκανική Χερσόνησο μέχρι την Αίγυπτο και Ανατολικά από την Κασπία μέχρι τον Περσικό κόλπο. Η επίτευξη του σχεδίου βασίζεται σε στρατιωτικές και σε πολιτιστικές επεμβάσεις. Την περιοχή αυτή που έχει γεωμετρικό σχήμα τραπεζίου, την αποκαλούμε «Τραπέζιο Ανατολικού Ζητήματος». Οι τέσσερις κορυφές του «Τραπεζίου Ανατολικού Ζητήματος» είναι οι ιστορικές πόλεις Τεργέστη, Αστραχάν, Σιράζ και Σίβα.

[2] Ως προς τις μυστικές συμβάσεις την περιοχή Βασόρα θα την έπαιρναν οι Άγγλοι, ενώ οι Γάλλοι θα έπαιρναν Συρία και Μοσούλη.

[3] Κοίτα Frank G. Weber, The Evasive Neutral, University of the Missouri, 1979, υποκεφαλίδα Υπόθεση της Αλεξανδρέττας.

[4] Η σημερινή κατάσταση είναι: α) Από θρησκευτικής άποψης, 89% Μουσουλμάνοι (εκ τον οποίων 74% Σουνίτες, 12% Αλεβίτες, 3% Δρούζοι) 10% Χριστιανοί (Ορθόδοξοι, Καθολικοί, Μαρωνίτες και Μονοφυσίτες). Β) Από εθνοτική κατανομή, 70% Άραβες, 9% Κούρδοι, και οι υπόλοιποι Ασσύριοι, Αρμένιοι, Συρακούσιοι, Τουρκομάνοι και Λεβαντίνοι.

[5] Η ποινή στους αρνητές ορίστηκε σε μονοετή κάθειρξη και 45.000 Ευρώ πρόστιμο.

[6] Το οικονομικό ισοζύγιο Γαλλίας Τουρκίας για το 2010 ανέρχεται σε 6,264 δις. Ε. εξαγωγές της Γαλλίας έναντι 5,402 δις. Ε. εισαγωγών.

[7] Για τους Σοσιαλιστές της Γαλλίας προκειμένου να κερδίσουν τις ψήφους των Αρμενίων, που ζουν στην Γαλλία στις επικείμενες γαλλικές εκλογές. Για τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας ένα επιπλέον βήμα για να συσπειρώσει τους Μουσουλμάνους κάτω από την τουρκική ομπρέλα.

[8] Στοιχεία από την έκθεση του Human Rights Watch 15/12/2011.

[9] 15/4 Συνταγματάρχης Sukei Hasan, 25/4 Ταξίαρχος Ramadan Mahmud Ramadan, όπως και Ταξίαρχός Jawdat Ibrahim, υποστράτηγος Ali Durgham (στη Δαμασκό) κ.ά.

[10] Στην Συρία υπάρχουν 4 Μυστικές Υπηρεσίες που δεν συντονίζονται από μία αρχή και νομικά δεν έχει καθοριστεί το πεδίο δράσης κάθε υπηρεσίας. Οι υπηρεσίες είναι: α)Στρατού, β)Πολιτικής Ασφάλειας, γ)Γενικής Διεύθυνσης Πληροφοριών, δ)Αεροπορίας.

[11] Η ομάδα αποσκοπούσε να αποτελεί τον πυρήνα της πολιτοφυλακής.

[12]Στοιχεία της οργάνωσης Iraq Body Count (IRC) συγκεντρωμένα από το WikiLeaks.