Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΝΤΑΝΤΙΝΑΚΗ«Τουρκοκρητικοί στην Αλικαρνασσό» Αν θέλετε να βρείτε αυθεντικές χορτόπιτες και γνήσια κρητική κουζίνα μπορείτε να πάτε στο Μπόντρουμ, την άλλοτε ελληνική Αλικαρνασσό που βρίσκεται στα Μικρασιατικά παράλια, απέναντι απο την Κώ, μια ώρα με το καϊκι.

Εκεί, σε μια περιοχή είναι εγκατεστημένοι οι Τουρκοκρητικοί, οι εξισλαμισμένοι χριστιανοί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ζούσαν ειρηνικά με τους χριστιανούς στο νησί τους, στην Κρήτη.

Πολλοί έφυγαν από παλιά αλλά οι περισσότεροι με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922.

Τότε έφυγαν όλοι και όπως και οι δικοί μας άφησαν τη γειτονική χώρα τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους κι αυτοί άφησαν χωράφια τους, τα σπίτια τους... ξεσπιτώθηκαν.

Στη νέα τους πατρίδα τους παραχώρησαν μια περιοχή με παλιά σπίτια κι έδωσαν ένα σπίτι κι ένα χωραφάκι στην κάθε οικογένεια.

Αυτοί διατηρήσαν τα έθιμά τους, τα φαγητά τους, τις μαντινάδες τους και τη γλώσσα τους, με την ατόφια κρητική διάλεκτο.

Όταν τους ρωτάς τι γλώσσα μιλάνε, λένε «κρητικά».

Άλλαξαν μόνο τα ονόματά τους και η κατάληξη «ακης» έγινε «ογλου».

Ο σκηνοθέτης Κώστας Νταντινάκης πήγε και τους βρήκε.

Του τραγουδήσανε μαντινάδες.

«Αγάπα με να σ αγαπώ, θέλε με να σε θέλω, γιατί θε να ‘ρθει ένας καιρός να θες και να μη θέλω».

Άτομα της πρώτης, της δεύτερης και της τρίτης γενιάς μιλάνε κρητικά.

Το παράπονο των μεγάλων είναι ότι από την τρίτη γενιά είναι όλο και λιγότεροι είναι αυτοί που τα μιλούν.

Και το προσωπικό τους παράπονο είναι ότι πολύ λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να επισκεφθούν την Κρήτη.

Η φτώχεια δεν τους αφήνει. Οι περισσότεροι είναι φτωχοί...

Η ταινία παίζεται στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

xmouhimoglou@gmail.com