Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Οι Πετέχειες είναι δερματικές αλλοιώσεις, μεγέθους καρφίτσας, σε συρρέουσα στρογγυλή μορφή, οι οποίες εμφανίζονται στο δέρμα σαν αποτέλεσμα αιμορραγίας που συμβαίνει κάτω από αυτό.

Οι πετέχειες (αυτές οι στικτές αιμορραγικές κηλίδες) αλλάζουν χρώμα (αρχικά κόκκινης – καφέ κόκκινης – μώβ απόχρωσης) η οποία οφείλεται στην αποδόμηση της αιμοσφαιρίνης η οποία περιέχεται στο ερυθρό αιμοσφαίριο).

Οι πετέχειες εμφανίζονται σε πολλά νοσήματα (βλ. πίνακα).

Αίτια πετεχειών

Τα μικρότερα αγγεία τα οποία περιέχουν αίμα (τα τριχοειδή : το όνομα τους προέρχεται από την μικρή διαμετρό τους – μεγέθους τρίχας) ενώνουν τις μικρότερες διαμετρικά αρτηρίες (αρτηριολία) με τα μικρότερα σε διάμετρο αγγεία τις φλέβες (φλεβιολία).

Οι πετέχειες προκαλούνται όταν τα τριχοειδή υποστούν δομικές βλάβες με διαφυγή αίματος στην επιδερμίδα.

Οι πετέχειες είναι ένας τύπος πορφύρας.

Η πορφύρα, η οποία χαρακτηρίζεται από εξαγγείωση αίματος στην επιδερμίδα, εκδηλώνεται σαν μωβ απόχρωσης κηλίδες οι οποίες έχουν μέγεθος από κεφαλής καρφίτσας έως και μεγάλα αιματώματα (εκχυμώσεις).

Πολλές φορές εμφανίζονται αιμορραγίες από τους βλεννογόνους (μύτης, γαστρεντερικού σωλήνα, μήτρας).

Η πορφύρα οφείλεται στην βλάβη από αντισώματα τα οποία προκαλούν αυξημένη διαπερατότητα του τοιχώματος των τριχοειδών αγγείων (αλλεργική πορφύρα), είτε στην ελάττωση του αριθμού των αιμοπεταλίων (θρομβοπενία**), η οποία είναι γνωστό ότι προκαλεί αιμορραγικές εκδηλώσεις (ρινορραγίες, ουλοραγίες, επιστάξεις).

Επίσης, τοξίνες μικροβίων, μεταβολικές τοξίνες (ουραιμία, μικροβιακή ενδοκαρδίτιδα), έλλειψη βιταμίνης C, προκαλούν πορφυρικά εξανθήματα.

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για την γεροντική πορφύρα, η οποία εμφανίζεται σε μεγάλες ηλικίες ανδρών και γυναικών. Η πορφύρα αυτή εντοπίζεται στα αντιβράχια ή στην άκρα χείρα και οφείλεται σε ρήξη τριχοειδών αγγείων (γήρανση και έλλειψη ελαστικότητας της επιδερμίδας), οι ίδιες δερματικές αλλοιώσεις προκαλούνται από τη χρόνια χορήγηση κορτικοστεροειδών φαρμάκων.

** Θρομβοπενία: προέρχεται ετυμολογικά από δύο λέξεις.
α) Θρομβοκύτταρο: παλιά ονομασία του αιμοπεταλίου.
β) Πενία: σημαίνει έλλειψη, επομένως θρομβοπενια = έλλειψη αιμοπεταλίων.

Η ελάττωση των αιμοπεταλίων όπως και αναφέρθηκε προκαλεί ΠΟΡΦΥΡΑ η οποία ονομάζεται ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ (Θ.Π.).

Η Θ.Π. μπορεί να είναι:

1. Πρωτοπαθής (ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα) που αποδίδεται σε ανάπτυξη αντισωμάτων τα οποία κυκλοφορούν στο αίμα και προκαλούν καταστροφή των αιμοπεταλίων.
2. Δευτεροπαθής, από ελάττωση της παραγωγής αιμοπεταλίων από το μυελό των οστών (κακοήθης αναιμία – οξεία χρόνια λευχαιμία). Επίσης χορήγηση ορισμένων φαρμάκων – φάρμακα χημειοθεραπείας – αντιδιαβητικά δισκία – προκαλεί θρομβοπενία (μείωση των αιμοπεταλίων και εμφάνιση πορφύρας)

ΑΙΤΙΑ ΠΟΡΦΥΡΑΣ - ΠΕΤΕΧΕΙΩΝ  

-ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΟ ΟΥΡΑΙΜΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ : βλάβη νεφρών = ουραιμία (ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ) T.T.P. Αιμόλυση: καταστροφή ερυθρών.  
-ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ή I.T.P.  
-ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ. 
-ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΗΣ ΛΥΚΟΣ. 
-ΙΛΑΡΑ.  
-ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΜΟΝΟΠΥΡΗΝΩΣΗ.  
-ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ.

Στα παιδιά, η παιδική μορφή Σκορβούτου (ανεπάρκεια Βιτ. C) όπως και η ανεπάρκεια Βιτ. Κ, προκαλούν θρομβοπενία.