Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

       Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μεριμνά συστηματικά για την ποιότητα του αέρα, την καταπολέμηση του θορύβου και την εν γένει προστασία των δασών και του εδάφους. Καταρχήν, όσον αφορά τον αέρα, είναι γεγονός ότι τα τελευταία 20 χρόνια, η Ένωση έχει καταφέρει να επιτύχει την ελάττωση του επιπέδου συγκεκριμένων ρύπων και ευελπιστούμε ότι η ελάττωση τούτη θα συνεχίσει να λαμβάνει χώρα, τόσο στο εγγύς, όσο και στο απώτερο μέλλον (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Επί παραδείγματι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΕ του 2014, οι εκπομπές μολύβδου μειώθηκαν κατά περίπου 90%, γεγονός πράγματι αξιοσημείωτο. Το 2013, η Επιτροπή παρουσίασε την κομβικής σημασίας δέσμη μέτρων πολιτικής «Καθαρός Αέρας». Στόχοι της συγκεκριμένης δέσμης ήταν α) η επικαιροποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, β) η μέγιστη δυνατή βελτίωση της ποιότητας του αέρα και γ) η ελάττωση των επιβλαβών εκπομπών των μεταφορών, της βιομηχανίας, της γεωργίας και των σταθμών παραγωγής ενέργειας (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Όσον αφορά το θόρυβο, είναι γνωστό ότι η πάσης φύσεως ηχορρύπανση δημιουργεί πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα υγείας. Παράλληλα, βλάπτει (πολλές φορές ανεπανόρθωτα) την άγρια χλωρίδα και πανίδα. Ναι μεν έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα, αλλά ακόμα το συγκεκριμένο πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Πάντως, είναι γεγονός αναντίρρητο ότι μέσω της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ο θόρυβος που προέρχεται από συγκεκριμένες πηγές, όπως λόγου χάριν τα αυτοκίνητα, τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους και τα τρένα, πράγματι ρυθμίζεται καταλλήλως (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Σημειώνουμε ακόμα ότι βάσει οδηγίας της Ένωσης αναφορικά με τον περιβαλλοντικό θόρυβο, η οποία έλαβε έγκριση το 2002, τα κράτη-μέλη επιβάλλεται να προβούν στην λεπτομερή κατάρτιση ειδικών χαρτών των ακριβών επιπέδων θορύβου α) στους κυριότερους οδικούς άξονες και σιδηροδρόμους, όπως επίσης και στα πολιτικά αεροδρόμια και β) στις μεγαλύτερες πόλεις και κωμοπόλεις. Εν συνεχεία, τα κράτη-μέλη οφείλουν να επιδοθούν στην κατάρτιση ειδικών σχεδίων προς την κατεύθυνση της αμεσότερης και αποτελεσματικότερης δυνατής αντιμετώπισης του φλέγοντος αυτού προβλήματος (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Η αποψίλωση των δασών αποτελεί άλλο ένα καυτό ζήτημα, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕ έχει ήδη ζητήσει την κατά το ήμισυ ελάττωση της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών μέχρι το 2020 και την οριστική παύση της έως το 2030. Ο στόχος αυτός είναι ιδιαιτέρως φιλόδοξος, αλλά συνάμα εξαιρετικά δύσκολος για πολλούς και διάφορους λόγους (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Είναι αλήθεια πάντως ότι η Ένωση προβαίνει σε στενή και συστηματική συνεργασία με κράτη που εξάγουν ξυλεία, με θεμελιώδη επιδίωξη την ουσιαστικότερη και αμεσότερη δυνατή βελτίωση της εν γένει διαχείρισης των δασών. Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι επί του παρόντος, χάρη στην Ενωσιακή νομοθεσία έχει ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος πώλησης στην Ένωση παράνομα υλοτομημένης ξυλείας. Τούτη η διαπίστωση αναμφίβολα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ πραγματοποιεί τιτάνια βήματα στα πλαίσια ιδιαιτέρως ευαίσθητων ζητημάτων (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Αναφορικά με το έδαφος, τέλος, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΕ του 2014, δεν υφίσταται ειδική Ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά πολλά και σημαντικά προβλήματα που επηρεάζουν τα εδάφη στην ουσία αποτελούν αντικείμενο ειδικών μέτρων για τα απόβλητα, τα φυτοφάρμακα, τα ύδατα, τη βιομηχανική ρύπανση, τα χημικά προϊόντα και την προστασία της φύσης (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Τονίζουμε ότι η Ένωση διαθέτει συγκεκριμένη στρατηγική αντιμετώπισης όλων των απειλών για το έδαφος, ιδιαίτερα από τις βιομηχανικές διεργασίες και τις γεωργικές πρακτικές. Το 2012, η Επιτροπή προέβη στην κατάρτιση ειδικών κατευθυντήριων γραμμών, οι οποίες εστιάζουν στους ιδιαιτέρως σοβαρούς κινδύνους κάλυψης του εδάφους με στεγανά υλικά, όπως λόγου χάριν το σκυρόδεμα και προτείνουν περισσότερο βιώσιμες και αποδοτικές εναλλακτικές λύσεις (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

       Δίχως να παραγνωρίζουμε τις αντικειμενικές δυσκολίες, οι οποίες είναι ομολογουμένως πολλές, διαπιστώνουμε ότι η Ένωση βρίσκεται σε καλό δρόμο αναφορικά με την καταπολέμηση του θορύβου και την προστασία του αέρα, των δασών και του εδάφους. Αναμένουμε με αγωνία τις μελλοντικές εξελίξεις, αλλά παράλληλα επιβραβεύουμε την Ένωση για τον συνεχή και τίμιο αγώνα της (Βασιλείου, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β και 2017γ· Dybas, 2006· Ευρωπαϊκή Ένωση, 2014 και 2018· Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2018· Oxtoby, 2008· Travis, 2003).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2014α), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014β), Το Παρόν και το Μέλλον της Γεωργικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Ευρωπαϊκή Ένωση και Ενέργεια-Η Πορεία προς το 2050-Σκέψεις, Ιδέες και Συμπεράσματα (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Κλιματική Αλλαγή: Διαχειρίσιμο Πρόβλημα ή Αργός Θάνατος του Πλανήτη-Ρόλος και Δράσεις της Ε.Ε. έως το 2050-Οι Επιπτώσεις στην Ελλάδα (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017γ), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Dybas, Cheryl Lyn (2006), “On a Collision Course: Ocean Plankton and Climate Change”, BioScience, 56 (8), σελ. 642-646.

Ευρωπαϊκή Ένωση (2014), «Η Ευρωπαϊκή Ένωση με Απλά Λόγια-Περιβάλλον», διαθέσιμο σε https://publications.europa.eu/el/publication-detail/-/publication/3456359b-4cb4-4a6e-9586-6b9846931463 (πρόσβαση στις 21/8/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση (2018), «Περιβάλλον», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/topics/environment_el (πρόσβαση στις 17/8/18).

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018), «Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου-8^η κοινοβουλευτική περίοδος-Ιούλιος 2018-Παράρτημα V: Αρμοδιότητες των Μονίμων Κοινοβουλευτικών Επιτροπών-VIII. Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφαλείας των Τροφίμων», διαθέσιμο σε http://www.europarl.europa.eu/sides/getLastRules.do?language=el&reference=RESP-ENVI (πρόσβαση στις 18/8/18).

Oxtoby, David W. (2008), “Biologists and Carbon Neutrality”, BioScience, 58 (5), σελ. 382-383.

Travis, J. M. J. (2003), “Climate Change and Habitat Destruction: A Deadly Anthropogenic Cocktail”, Proceedings: Biological Sciences, 270 (1514), σελ. 467-473.