Γράφει ο
Νίκος Καλλιακμάνης

Στο πρόσωπο του ανθρώπου υπάρχουν φυσιολογικά κοιλότητες (κόλποι) που περιέχουν αέρα και βρίσκονται παράπλευρα στην άνω γνάθο (γναθιαίοι), μεταξύ των οφθαλμών στο μέτωπο (μετωπιαίοι) όπως και ο σφηνοειδής κόλπος.

Η Ο.Ι. συνήθως προσβάλλει περισσότερο του ενός κόλπου προσώπου, και είναι στατιστικά οι άνω γναθιαίοι κόλποι. Κάθε κόλπος εσωτερικά περιβάλλεται από ειδικό επιθήλιο (το ίδιο με το επιθήλιο των αναπνευστικών οδών).

Στον κόλπο παράγεται βλέννα που κυκλοφορεί στην ρινική κοιλότητα, μέσω ειδικών κροσσωτών σχηματισμών

Φυσιολογικά η βλέννα που παράγεται δεν αθροίζεται μέσα στους κόλπους του προσώπου, οι οποίοι παραμένουν στείροι (χωρίς μικρόβια) παρά την στενή γειτονιά τους με τις ρινικές κοιλότητες που είναι μικροβιακές.

Όταν το στόμιο που φυσιολογικά επικοινωνεί ο κόλπος αποφραχτεί, οι βλεννώδεις εκκρίσεις κατακρατούνται, μολύνονται από ιούς – μικρόβια – μύκητες και προκαλούν φλεγμονές (ιγμορίτιδα – παραρινοκολπίτιδα).

Η Ο.Ι. είναι οξεία φλεγμονή κόλπων προσώπου. Είναι κλινική διάγνωση και χαρακτηρίζεται, από:

1. Οξύ πόνο από τη μία πλευρά του προσώπου που θυμίζει πόνο σαν από φλεγμονή δοντιού.
2. Συμπτώματα διαρκούν 1 εβδομάδα περίπου, αλλά λιγότερο από 4 εβδομάδες.
3. Αποβολή ρινικών εκκριμάτων βλεννοπυώδους σύστασης, χρώματος κίτρινου ή πράσινου.
4. Οίδημα ή ελαφρά ερυθρότητα του πάσχοντος ιγμορίου.
5. Πονοκέφαλος – βήχας με απόχρεμψη που επιτείνονται κατά την θέσιν κάμψης της κεφαλής προς τα εμπρός και κατά την βραδινή κατάκλιση του ατόμου.
6. Αλλεργική ρινίτιδα, ιογενής ρινίτιδα και το αρχικό αίτιο της Ο.Ι.
7. Πόνος που εκλύεται με την δακτυλική πίεση επί τους πάσχοντος ιγμορίου.

Η Ο.Ι. προσβάλλει πάνω από 14% του γενικού πληθυσμού και αποτελεί την 5η αιτιολογία χορήγησης αντιβιοτικών. Συνήθως «ακολουθεί» οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος και για αυτό πολλές φορές ο όρος «ιγμορίτιδα» και «ρινίτιδα» συγχέεται ακόμα και από γιατρούς.

Τα μικρόβια που προκαλούν την Ο.Ι. είναι τα ίδια με εκείνα που προκαλούν την μέση ωτίτιδα (φλεγμονή μέσου ωτός) και είναι :
• Strept. Pneumoniae και άλλοι στρεπτόκοκκοι.
• M. catarrhalis.

Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι και υγιείς ασυμπτωματικοί άνθρωποι εμφανίζουν τα παραπάνω μικρόβια σε καλλιέργειες ρινικών επιχρισμάτων.

Η διάγνωση της Ο.Ι. συνήθως γίνεται επί κλινικού επιπέδου ενώ το C.T. scanning (αξονική εγκεφάλου) και η MRI (μαγνητική εγκεφάλου) βοηθούν σε περιπτώσεις εξακρίβωσης φλεγμονής ή όγκου.

Θεραπεία Ο.Ι.

Τα 2/3 των ασθενών βελτιώνονται συστηματικά μέσα σε 2 εβδομάδες. Τα αντιβιοτικά θα δοθούν όταν τα συμπτώματα της Ο.Ι. (πυρετός, πόνος προσώπου, περιοφθαλμικό οίδημα) διαρκέσουν 10 – 14 ημέρες και πάνω.

Συνήθη αντιβιοτικά που χορηγούνται στην Ο.Ι.:

• Amoxycyllin with clavulanate (125mg x 3).
• Trimethoprime – sulfamethoxazole (1 x 2 tabl.).
• Cephalexin 250 – 500mgr x 4 ημέρ.
• Cefuzoxine 250mgr x 2 ημερ.
• Cefactor 400mgr ημερ.
• Cefixime 400mgr ημερ.
• Quinolones (Ciprofloxacin 500mgr x 2, Levofroxacin 500mgr x 1, moxifloxanic 400mgr x 1, spafloxacin 200 x 1 μετά από 400 x 1).
• Macrolides (aziromycin 500mgr x 3, clarithromycin 500mgr x 2).

Χρόνια ιγμορίτιδα – παραρινοκολπίτιδα (Χ.Ι.)

Εξέλιξη, μη καλή έγκαιρη θεραπεία της οξείας μορφής. Τα αίτια της Χ.Ι. είναι τα ίδια με εκείνα της οξείας. Ο πάσχων αναφέρει ρινική συμφόρηση – απόφραξη ρινός – σύστοιχο πονοκέφαλο.