Γράφει ο
Δρ Στυλιανός Πολίτης

Η κυριαρχία του παράκτιου κράτους στη χωρική θάλασσα (δηλαδή την αιγιαλίτιδα ζώνη) δεν αφορά μόνο το υδάτινο στοιχείο αλλά και τον εναέριο χώρο πάνω από αυτή καθώς και το βυθό και το υπέδαφος του[1]. Ο κανόνας των δώδεκα μιλίων που βρίσκεται κωδικοποιημένος στη νέα Σύμβαση, αποτελεί σήμερα μέρος του εθιμικού διεθνούς δικαίου. Κάθε κράτος είτε είναι μέρος στη Σύμβαση είτε όχι, μπορεί να καθορίζει το εύρος της χωρικής του θάλασσας μέχρι αυτού του ορίου. Το εξωτερικό όριο της χωρικής θάλασσας είναι η γραμμή της οποίας το κάθε σημείο βρίσκεται σε τόση απόσταση από το πλησιέστερο σημείο της γραμμής βάσης όσο είναι και το εύρος της χωρικής θάλασσας[2]. Αν ένα κράτος στον καθορισμό του εύρους της χωρικής του θάλασσας δεν εξαντλεί το όριο των δώδεκα μιλίων κάνει μερική χρήση δικαιώματος. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που διαφοροποιεί το εύρος της χωρικής θάλασσας σε σχέση με τη ναυσιπλοΐα και την αεροπλοΐα χωρίς να υπερβαίνει ούτε τη μια ούτε την άλλη φορά το όριο των δώδεκα μιλίων. Ο καθορισμός της Ελληνικής χωρικής θάλασσας αποτελεί ένα χαρακτηριστικότατο παράδειγμα μερικής χρήσης δικαιώματος. Η Χώρα μας έχει ορίσει χωρική θάλασσα έξι ναυτικών μιλίων. Ειδικά όμως για την αεροπλοΐα έχει ορίσει χωρική θάλασσα δέκα ναυτικών μιλίων[3].

Ο Νόμος «περί καθορισμού πλάτους χωρικών υδάτων όσον αφορά τα ζητήματα της αεροπορίας και της αστυνομίας αυτής» δίνοντας εύρος χωρικής θάλασσας δέκα ναυτικά μίλια αποκλειστικά και μόνο για τον υπερκείμενο εναέριο χώρο είναι προγενέστερος του Νόμου «περί καθορισμού αιγιαλίτιδος ζώνης της Ελλάδος» που ορίζει εύρος χωρικής θάλασσας έξι ναυτικά μίλια για όλες τις χρήσεις. Ρητά όμως και κατηγορηματικά ο τελευταίος διατηρεί σε ισχύ το προγενέστερο για τον εναέριο χώρο Προεδρικό Διάταγμα ορίζοντας σαφέστατα ότι: «Η έκτασις της αιγιαλίτιδας ζώνης (δηλαδή των χωρικών υδάτων) καθορίζεται εις έξ ναυτικά μίλλια από της ακτής μη θιγομένων των εν ισχύϊ διατάξεων των αφορωσών εις ειδικάς περιπτώσεις, καθ’ ας η αιγιαλίτις ζώνη ορίζεται μείζον ή ελάσσων των έξ ναυτικών μιλλίων».

Δυστυχώς όμως η κακή διατύπωση της μερικής χρήσεως δικαιώματος που ήδη αναφέραμε προκαλεί δικαιολογημένα σοβαρές παρεξηγήσεις. Είναι μεγάλο και ανεπίτρεπτο λάθος να λέμε ότι η χωρική μας θάλασσα είναι έξι ναυτικά μίλια αλλά ο εθνικός εναέριος χώρος μας είναι δέκα μίλια. Ο εθνικός εναέριος χώρος είναι ο υπερκείμενος της χωρικής θάλασσας και όχι κάτι περισσότερο. Ποιο είναι το σωστό; Είναι αυτό ακριβώς που λέει και το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, δηλαδή ότι το πλάτος των χωρικών υδάτων όσον αφορά τα ζητήματα της αεροπορίας και της αστυνομίας αυτής είναι τα δέκα ναυτικά μίλια από τις ακτές. Αυτός είναι ο Εθνικός Εναέριος Χώρος και είναι απόλυτα νόμιμος σύμφωνα με το σύγχρονο διεθνές δίκαιο, αφού δεν υπερβαίνει το εύρος των δώδεκα ναυτικών μιλίων. Θα μπορούσε κάτι ανάλογο να ισχύσει και για άλλες χρήσεις όπως π.χ. για θέματα αλιείας.

Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν αναφερόμαστε σε νομικά κείμενα. Κάθε λέξη και κάθε φράση έχει τη σημασία της και η πιο ασήμαντη παρανόηση μπορεί να οδηγήσει σε τεραστίων διαστάσεων παρερμηνείες με απρόβλεπτα αποτελέσματα.