Γράφει ο
Νίκος Γ. Σύκας

Μεταρρύθμιση σημαίνει καινοτομία: καλύτερα αποτελέσματα με λιγότερο κόστος. Μέσα από τη συμπλεγματοποίηση υπηρεσιών, οι Δήμοι και οι Κοινότητες έχουν τη δυνατότητα να επιτυγχάνουν αποτελεσματικότερη διαχείριση των υποδομών, καλύτερες υπηρεσιακές δομές και νέες κοινωνικές υπηρεσίες.

Η δημιουργία συμπλεγμάτων με αυξημένη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και επιστημονική και τεχνική επάρκεια θα διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα στη παροχή των υπηρεσιών και της αποδοτικότητας στη χρήση των πόρων προς όφελος του πολίτη. Παράλληλα θα δώσει τη δυνατότητα στις τοπικές αρχές να υλοποιήσουν έργα υπερτοπικής σημασίας και να αξιοποιήσουν τις αναπτυξιακές ευκαιρίες που υπάρχουν.

Η κρίσιμη μάζα, οι οικονομίες κλίμακας και οι συνέργειες που επιτυγχάνονται μέσα από τις διαδημοτικές και διακοινοτικές συνεργασίες, επιτρέπουν την ύπαρξη ειδικού προσωπικού που θα αναλάβει τα ευρωπαϊκά προγράμματα και θα διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά την καινοτομία.

Για να δημιουργηθεί ένα φιλικό για τις επιχειρήσεις περιβάλλον πρέπει να αρθούν τα εμπόδια για την ανάπτυξη μιας καινοτομίας και να δοθούν ισχυρά κίνητρα τόσο από την κεντρική κυβέρνηση και τις Τοπικές Αρχές όσο και από ιδιώτες επενδυτές.

Μια μεγαλύτερη, ενοποιημένη αγορά επιτρέπει την αξιοποίηση σύγχρονων μεθοδολογιών όπως είναι το crowd funding και το crowd sourcing. Το crowd funding είναι ένας σημαντικός τρόπος εύρεσης οικονομικών πόρων χρηματοδότησης. Αποτελεί το αντίπαλο δέος στη συνήθη πρακτική της συγκέντρωσης πολλών (χρημάτων) από λίγους (επενδυτές) και βασίζεται στη λογική «λίγα από πολλούς», για να επιτύχει ανάλογο αποτέλεσμα. Το crowd sourcing είναι η προσφορά ιδεών και εθελοντικής εργασίας από το πλήθος ώστε να αξιοποιείται η συλλογική γνώση και δύναμη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο αρμόδιος κρατικός φορέας για θέματα καινοτομίας έχει καταρτίσει ένα πρόγραμμα το οποίο βοηθά τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης να μάθουν τις μεθόδους και τις δεξιότητες της καινοτομίας. Είναι σημαντικό όπως τα στελέχη που διαμορφώνουν τις πολιτικές και στρατηγικές, κατανοούν τις διάφορες μορφές και τα επίπεδα της καινοτομίας, καθώς και τους διάφορους μοχλούς και κίνητρα που δίνουν ώθηση στην καινοτομία.

Οι συγχωνεύσεις ή/και τα Συμπλέγματα Δήμων και Κοινοτήτων:

1. Μειώνουν τον κατακερματισμό στην έρευνα και την καινοτομία. Φέρνουν μαζί όλα τα στοιχεία και όλους τους εταίρους της καινοτομίας: πόρους, μέσα, δεξιότητες, πρωτοβουλίες, δίκτυα, δημόσιους οργανισμούς, ιδιωτικές επιχειρήσεις, επενδυτές, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, κοινωνία των πολιτών. Η συστημική αυτή προσέγγιση μεγιστοποιεί τον αντίκτυπο και τα οφέλη της καινοτομίας.

2. Ευνοούν τη δημιουργία νέων εταιρικών σχέσεων και την υλοποίηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων και δημιουργικών προγραμμάτων.

3. Παρέχουν ιδιαίτερα κατάλληλη κλίμακα για πειραματισμό και πιλοτική εφαρμογή, καθιστώντας δυνατό τον εντοπισμό νέων πρακτικών και ελπιδοφόρων πρωτοβουλιών, που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε μεγαλύτερη κλίμακα ή σε άλλα πλαίσια.

4. Επιταχύνουν τη διάχυση των καλών πρακτικών και των καινοτομικών αποτελεσμάτων.

Στο πιο πάνω πλαίσιο, οι Δήμοι της Μείζονος Λευκωσίας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μια ενιαία «περιοχή συνανάπτυξης» με κύριους άξονες τον Πολιτισμό και την Οικονομία της Γνώσης.

Η συμπλεγματοποίηση αναφέρεται σε νέους τρόπους τοπικής αυτοδιαχείρισης και συνεργασίας, με κύρια χαρακτηριστικά την ενθάρρυνση των τοπικών συντελεστών να επιλύουν κοινά προβλήματα ή να θέτουν κοινούς στόχους. Για παράδειγμα, η κοινωνική καινοτομία είναι ένα σημαντικό νέο πεδίο που πρέπει να τροφοδοτηθεί. Πρόκειται για την αξιοποίηση της ευρηματικότητας που έχουν φιλανθρωπικές οργανώσεις, ενώσεις και κοινωνικοί επιχειρηματίες για να βρίσκουν νέους τρόπους κάλυψης εκείνων των κοινωνικών αναγκών που δεν ικανοποιούνται από την αγορά ή από τον δημόσιο τομέα.

Η μεγαλύτερη ευκαιρία για τις μεταρρυθμίσεις είναι ότι το μέγεθος –η κρίσιμη μάζα– μετράει, μεγαλύτεροι δήμοι είναι ισχυρότεροι προγραμματικά αλλά και ικανότεροι να εκφράσουν μια σύνθετη πραγματικότητα, διευρύνοντας τα θεματικά όρια των αρμοδιοτήτων τους: καθαρό περιβάλλον, υγεία, ασφάλεια, πολιτισμό, ευκαιρίες εργασίας, οικονομική ανάπτυξη και καλύτερη ποιότητα ζωής στους πολίτες.

Μετά από πολύχρονη έρευνα έχω αναπτύξει ένα νέο Μοντέλο Καινοτομίας το οποίο βοηθά τις δημόσιες υπηρεσίες, τις Τοπικές Αρχές και τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν και βελτιώσουν τις στρατηγικές καινοτομίας τους, συμπεριλαμβανομένου και των καινοτομικών ικανοτήτων των στελεχών τους. Με την εφαρμογή της πρωτοποριακής αυτής μεθόδου –παρουσιάζεται αναλυτικά σε ένα Πρακτικό Οδηγό ο οποίος θα εκδοθεί σύντομα– οι Οργανισμοί μπορούν να παράγουν περισσότερες και καλύτερες καινοτομίες. Πιο κάτω παρουσιάζεται πολύ επιγραμματικά η εφαρμογή του εν λόγω Συστήματος Καινοτομίας στην περίπτωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Οι δημιουργικές πόλεις και οι έξυπνες αγροτικές περιοχές συνιστούν μια καινοτομία. Όλες οι καινοτομίες μπορούν να ταξινομηθούν με βάση τους τέσσερεις βασικούς τύπους καινοτομίας: καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασιών, οργανωσιακή καινοτομία και καινοτομία μάρκετινγκ. Η αειφόρος ανάπτυξη είναι συνάρτηση πολλών αλληλοεξαρτώμενων συντελεστών και συνδυασμός παραγόντων και από τους τέσσερεις βασικούς τύπους καινοτομίας. Αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένοι παράγοντες για κάθε ένα από τα κύρια είδη καινοτομίας:

1. Καινοτομία προϊόντος: Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής. Μια πράσινη πόλη που να μπορείς να ζήσεις τον παλμό της, να την περπατήσεις. Κινητικότητα και μεταφορές. Ενοποίηση χώρων. Ανάπτυξη και εγκατάσταση των αναγκαίων υποδομών, εφαρμογών και υπηρεσιών των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ). Έξυπνη πρόληψη εγκληματικότητας – νέες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην προσπάθεια πρόληψης του εγκλήματος.

2. Καινοτομία διαδικασιών: Βέλτιστες πρακτικές μείωσης κόστους και βελτίωσης της αποδοτικότητας. Καλύτερος συντονισμός και μείωση της γραφειοκρατίας. Μέτρηση των επιδόσεων. Λογοδοσία και διαφάνεια. Ολοκληρωμένη συμμετοχή πολιτών, επιχειρήσεων και φορέων της τοπικής οικονομίας στις τοπικές, κοινωνικές και άλλες δημοκρατικές διεργασίες στο πλαίσιο μίας σύγχρονης διακυβέρνησης. Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (Private–Public Partnership).

3. Οργανωσιακή καινοτομία: Καλλιέργεια μιας ανοιχτής, δημιουργικής κουλτούρας. Ενθάρρυνση της ποικιλομορφίας «diversity». Δικτύωση και συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων εμπλεκόμενων μερών. Διάχυση των καινοτομικών αποτελεσμάτων και μεταφορά και πολλαπλασιασμό της νέας αξίας με τρόπο που να επωφελούνται όλοι οι πολίτες.

4. Καινοτομία μάρκετινγκ: Ισχυρή πολιτιστική και τουριστική ταυτότητα «branding». Οι δημιουργικές πόλεις κτίζουν τη μοναδική τους ταυτότητα και προβάλλουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα με στόχο την προσέλκυση ταλέντων και επενδύσεων. Ενίσχυση του βαθμού ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας για τα οφέλη που προκύπτουν από την αξιοποίηση και χρήση των ΤΠΕ.

Οι πιο πάνω παράγοντες, οι οποίοι περιλαμβάνουν κάθε διάσταση ενός Έξυπνου Οικισμού πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους με τρόπο που να παράγουν συνεργιστικά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αξία.

Συμπερασματικά: Οι μεγάλοι και ισχυροί Δήμοι και οι διαδημοτικές και διακοινοτικές συνεργασίες μπορούν να επιταχύνουν την καινοτομία και την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

http://www.aftodioikisi.com.cy/%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%83/