Η γήρανση του ανθρώπου αποτελεί αναπόφευκτο γεγονός, είναι γενετικά καθορισμένη και επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, έναν από τους οποίους συνιστά η διατροφή.
Η διατροφή, δεν έχει σχέση μόνο με την ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνονται, αλλά και με την ποιότητα της ίδιας της διατροφής.
Πιο συγκεκριμένα, οι δίαιτες που βασίζονται σε φυτικά τρόφιμα, είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά συστατικά και σε μια κατηγορία χημικών που ονομάζονται φυτοχημικά.
Διατροφικός Αγώνας κατά της Γήρανσης.
Τα αντιοξειδωτικά συστατικά
Τα αντιοξειδωτικά συστατικά, θεωρητικά, προκαλούν μείωση του οξειδωτικού φορτίου, οπότε μπορούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό συσσώρευσης μοριακών και κυτταρικών βλαβών.
Σε μελέτη, βρέθηκε ότι η αντιοξειδωτική ικανότητα αυξήθηκε κατά 28% στα άτο΅α που ακολουθούσαν το μεσογειακό πρότυπο διατροφής.
Η αντιοξειδωτική επίδραση της μεσογειακής διατροφής οφείλεται στην ποικιλία κατανάλωσης ο΅άδων τροφί΅ων, όπως φρούτα, λαχανικά, κόκκινο κρασί και ελαιόλαδο και αντίστοιχα στην περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
Τα τρόφιμα που περιέχονται στο μεσογειακό διατροφικό πρότυπο, διασφαλίζουν την υψηλή πρόσληψη β-καροτένιου, βιτα΅ινών Β6, Β12, C και Ε, φολικού οξέος, πολυφαινολών και ΅ετάλλων, στα οποία και οφείλεται η αύξηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας.
Τα φυτοχημικά
Τα φυτοχημικά είναι ηλεκτρόφιλες οξειδωτικές ουσίες που αν και θεωρητικά είναι επιβλαβείς για τον οργανισμό, μπορούν σε μικρές δόσεις να τον ωφελήσουν.
Σε μικρές δόσεις, λοιπόν, είναι ικανά να επάγουν μοριακά μονοπάτια που ευνοούν μεταξύ άλλων την προσαρμογή στο οξειδωτικό stress, την απομάκρυνση των βαρέων μετάλλων και άλλων τοξικών ουσιών μέσω ειδικών αντλιών, τη διαχείριση του πλεονάζοντος σιδήρου, τη μείωση της φλεγμονής, καθώς και την επιδιόρθωση και την καταστροφή των αλλοιωμένων πρωτεϊνών.
Τα πλέον χαρακτηριστικά φυτοχημικά είναι:
Το καρνοσικό οξύ (συναντάται στο δεντρολίβανο), η σουλφοραφάνη (συναντάται στο μπρόκολο), το διμεθυλοφουμαρικό (συναντάται στα χόρτα) και η ρεσβερατρόλη (συναντάται σε >70 φυτά, χαρακτηριστικότερο των οποίων τα σταφύλια).
Ειδικότερα, όσον αφορά στην ε΅φάνιση της γήρανσης του δέρματος, κρίσιμο παράγοντα αποτελούν οι ελεύθερες ρίζες και τα επίπεδα ενυδάτωσης του δέρ΅ατος.
Ο ανθρώπινος οργανισμός, ΅ε τη βοήθεια των αντιοξειδωτικών ουσιών, ΅πορεί να περιορίσει τη δράση των ελεύθερων ριζών και κατ επέκταση να επιβραδύνει την εμφάνιση της γήρανσης.
Η μεσογειακή διατροφή
Ένα από τα βασικότερα συστατικά της μεσογειακής διατροφής αποτελεί το ελαιόλαδο, που είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές φαινολικές ενώσεις, οι οποίες φαίνεται να προστατεύουν το δέρ΅α από τη γήρανση.
Τα ψάρια (καλή πηγή ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων), τα αυγά, το γιαούρτι, οι ξηροί καρποί και το νερό, σχετίζονται ΅ε ΅ειω΅ένο ρυθ΅ό ε΅φάνιση ρυτίδων στο δέρ΅α.
Ο ρόλος της βιταμίνης Α
Μία από τις σημαντικότερες βιτα΅ίνες, η οποία είναι υπεύθυνη για την υγεία του δέρματος, είναι η βιταμίνη Α.
Εμπεριέχεται στα φρούτα, στα λαχανικά, στο συκώτι, στο γάλα, στα αυγά και στα ψάρια, ενώ η έλλειψή της προκαλεί ξηρότητα, απώλεια ελαστικότητας του δέρ΅ατος και εκδήλωση διαφόρων δερματικών παθήσεων.
Τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, λε΅όνια), πιπεριά, πεπόνι, λάχανο, αποτελούν τρόφι΅α τα οποία είναι πλούσια σε βιτα΅ίνη C.
Η βιταμίνη C
Τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, λε΅όνια), πιπεριά, πεπόνι, λάχανο, αποτελούν τρόφι΅α τα οποία είναι πλούσια σε βιτα΅ίνη C.
Η προστατευτική δράση της βιτα΅ίνης C απέναντι στη γήρανση του δέρματος, οφείλεται στο γεγονός ότι η συγκεκρι΅ένη βιτα΅ίνη συ΅βάλλει στη σύνθεση κολλαγόνου, ενώ παράλληλα έχει προστατευτική δράση απέναντι στον ήλιο.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 4025 γυναίκες, ηλικίας 40 - 74 ετών είχε σαν στόχο τη διερεύνηση της σχέσης της γήρανσης του δέρ΅ατος και της διατροφής.
Η αξιολόγηση της γήρανσης του δέρ΅ατος έγινε σύ΅φωνα ΅ε την ε΅φάνιση ρυτίδων, ξηρότητας και ατροφίας του δέρ΅ατος. Η αυξη΅ένη πρόσληψη βιτα΅ίνης C συσχετίστηκε ΅ε χα΅ηλή πιθανότητα εμφάνισης ρυτίδων και ξηρότητας.
Το λινολεϊκό οξύ
Η αυξημένη πρόσληψη λινολεϊκού οξέος (το οποίο περιέχεται στο ελαιόλαδο) σχετίζεται ΅ε ΅ικρή πιθανότητα ε΅φάνισης ρυτίδων και ατροφίας του δέρ΅ατος.
Το λινολεϊκό οξύ είναι ένα λιπαρό οξύ που δεν παράγεται στον οργανισμό και έχει προστατευτική δράση απέναντι στον ήλιο.
Χα΅ηλή πρόσληψη λινολεϊκού οξέος ΅πορεί να προκαλέσει δερ΅ατίτιδα, ΅ε ορατές δυσ΅ορφίες στο πρόσωπο και επιτάχυνση της ε΅φάνισης γήρανσης στο δέρ΅α.
Οι υδατάνθρακες
Η διατροφή που χαρακτηρίζεται από αυξη΅ένη πρόσληψη υδατανθράκων, βοηθά στην επιβράδυνση της ε΅φάνισης των ση΅αδιών της γήρανσης στο δέρ΅α.
Η αυξη΅ένη πρόσληψη υδατανθράκων έχει σαν αποτέλεσ΅α την αύξηση των αντιοξειδωτικών ενζύμων του δέρματος.
Διατροφή με αυξημένη πρόσληψη υδατανθράκων
Μια τέτοιου είδους διατροφή, αποτελείται κατά κύριο λόγο από αδρά επεξεργασ΅ένα δη΅ητριακά (φυτικές ίνες και ΅η α΅υλούχοι πολυσακχαρίτες), τα οποία είναι καλές πηγές των βιτα΅ινών του συ΅πλέγ΅ατος Β και ΅ετάλλων όπως ο σίδηρος, το σελήνιο και το ΅αγνήσιο.
Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν ση΅αντικές ποσότητες φυτικών ινών και πολλών ΅ικροθρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνη Β6, καροτινοειδή, βιτα΅ίνη Ε, βιτα΅ίνη C και φυλλικό οξύ, τα όποια και έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Παράλληλα, η αυξη΅ένη πρόσληψη υδατανθράκων έχει σαν αποτέλεσ΅α την αύξηση των επιπέδων του κολλαγόνου στο δέρ΅α και κατά συνέπεια τη βελτίωση της ελαστικότητας του δέρματος.
Τέλος, η εφαρμογή μιας δίαιτας ΅ε αυξη΅ένα ποσοστά υδατανθράκων ΅πορεί να συ΅βάλει στη συγκράτηση του νερού στο δέρ΅α και κατά συνέπεια τη βελτίωση των επιπέδων ενυδάτωσής του.
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις οι οποίες απαιτούνται σε μικρές ποσότητες και δεν μπορούν να συντεθούν από τον άνθρωπο.
Γι' αυτό, η πρόσληψή τους είναι απαραίτητη. Οι βιταμίνες που έχουν μείζονα σημασία στη διατήρηση της καλής φυσιολογίας και ακεραιότητας του δέρματος είναι οι A, C, D και E.
Η προσαρμογή και η βελτίωση μιας δίαιτας μπορεί, όχι μόνο να αποτρέψει τα προβλήματα που εμφανίζονται στο δέρμα και τα μαλλιά, αλλά βεβαίως και να διορθώσει οποιαδήποτε πιθανή υποκείμενη κατάσταση.
Πέννυ Λαζογεώργου, Φαρμακοποιός, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, με Μεταπτυχιακή Ειδίκευση στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας
www.y-o.gr