20-21 Απριλίου 2024
1. Δίαιτα Άτκινς
Που στηρίζεται: Tο συσσωρευμένο λίπος οφείλεται στην υπερέκκριση ινσουλίνης, η οποία προκαλείται από την κατανάλωση υδατανθράκων. Η έλλειψή τους οδηγεί τον οργανισμό στο να «κάψει» το συσσωρευμένο λίπος που υπάρχει. Σύμφωνα με τον Atkins οι πρωτεΐνες ικανοποιούν καλύτερα το αίσθημα της πείνας.
Τι επιτρέπει: Την κατανάλωση κυρίως ζωικών τροφών (όπως κρέας, αβγά, τυριά, πουλερικά, ψάρια), κάποιων λαχανικών (όπως μαρούλι, σπανάκι) και λιπαρών (όπως βούτυρο, λάδι, κρέμα γάλακτος). Οι παραπάνω τροφές μπορούν να καταναλωθούν σε απεριόριστες ποσότητες.
Τι απαγορεύει: Την κατανάλωση υδατανθράκων (όπως ψωμί, ρύζι, πατάτες), φρούτων, κάποιων λαχανικών (όπως παντζάρια και αρακάς) και γαλακτοκομικών.
Τα πλεονεκτήματα: Το βασικότερο πλεονέκτημά της είναι ότι μπορεί κάποιος να χάσει βάρος μέσα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.
Τα μειονεκτήματα: Εξαιρεί τους υδατάνθρακες και είναι ανεπαρκής σε βιταμίνες και μέταλλα, όπως βιταμίνες C και D, φυλλικό οξύ και ασβέστιο. Είναι πιθανό η υπερβολική πρόσληψη πρωτεϊνών και λίπους να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, αφυδάτωση, ακόμη και μείωση της πνευματικής απόδοσης. Επίσης μπορεί να προκληθούν πονοκέφαλοι, εκνευρισμός, πόνοι στις αρθρώσεις και είναι απαγορευτική για όσους πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια. Ακόμη, μετά το τέλος της δίαιτας το άτομο μπορεί εύκολα να ξαναπάρει τα κιλά που έχασε και πολλές φορές και περισσότερα.
ΣΧΟΛΙΟ: Το βασικό χαρακτηριστικό της δίαιτας Atkins είναι ότι αποκλείει τα τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες, με αποτέλεσμα να στερεί το βασικό καύσιμο (γλυκόζη) από τον οργανισμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προάγεται η διαδικασία της κέτωσης, που είναι άκρως επικίνδυνη για τον οργανισμό. Επιπλέον, αποκλείει από την καθημερινή διατροφή βασικές κατηγορίες τροφίμων (γαλακτοκομικά, φρούτα, αμυλούχα) με άμεση συνέπεια την εκδήλωση διατροφικών ελλείψεων.
Αντίθετα, η υπερβολική πρόσληψη πρωτεϊνών και λιπιδίων δημιουργεί επιπλοκές, όπως η αφυδάτωση, η δυσκοιλιότητα και η μείωση της πνευματικής απόδοσης. Η αυξημένη πρωτεΐνη επιβαρύνει τα νεφρά με την αποβολή ουρικού οξέος, επιδεινώνοντας μια ήδη υπάρχουσα αρθρίτιδα, ενώ προκαλεί σχηματισμό πέτρας. Σύμφωνα με μελέτες είναι πολύ πιθανό να συσχετίζεται με την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων, παθήσεων των νεφρών, καρκίνου και οστεοπόρωσης.
Επίσης, η Δίαιτα Atkins είναι πολύ χαμηλή σε θερμίδες και οδηγεί σε γρήγορη επαναπρόσληψη βάρους, αφού ο οργανισμός έχοντας προσαρμόσει τις λειτουργίες του στην «καύση» λιπιδίων είναι πολύ φυσιολογικό τους πρώτους υδατάνθρακες που θα καταναλώσει να τους αποθηκεύει άμεσα. Τέλος, η θεαματική μείωση στη ζυγαριά οφείλεται σε απώλεια νερού και μυϊκού ιστού και όχι λίπους.
2. Η δίαιτα Μπέβερλι Χιλς
Που στηρίζεται: Στην πρόσληψη περίπου 900-1.000 θερμίδων ημερησίως, οι οποίες προέρχονται κατά 90-95% από την κατανάλωση υδατανθράκων και φρούτων και κατά 5% από πρωτεΐνες.
Τι επιτρέπει: Την κατανάλωση πολλών φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, και ελάχιστο άπαχο κρέας.
Τι απαγορεύεται: Το αλάτι (παρά μόνο σε ελάχιστες ποσότητες), τη ζάχαρη, τα λίπη και τις πρωτεΐνες (κρέας, αβγά).
Τα πλεονεκτήματα: Η σύντομη απώλεια βάρους.
Τα μειονεκτήματα: Πρόκειται για μια πολύ αυστηρή δίαιτα, που δύσκολα εφαρμόζεται. Υστερεί σε θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία και προκαλεί διάρροιες.
ΣΧΟΛΙΟ: Βασίζεται στη μονοφαγία και στον αποκλεισμό πολλών ομάδων τροφίμων. Έτσι, δεν καλύπτονται οι καθημερινές ανάγκες σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον, δεν μπορεί να εφαρμοστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, εφόσον η έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών προκαλεί έντονη κόπωση στα άτομα που την ακολουθούν. Επίσης, η υπερβολικά αυξημένη κατανάλωση φρούτων αυξάνει τον κίνδυνο για διάρροια.
Ο συγκεκριμένος τύπος δίαιτας έχει ως αποτέλεσμα την γρήγορη επαναπρόσληψη βάρους, λόγω του χαμηλού θερμιδικού περιεχομένου (800-1000 kcal), που οδηγεί σε αυξημένη απώλεια μυϊκού ιστού. Καθώς δεν υπάρχουν μερίδες, είναι δύσκολο για κάποιον να υπολογίσει μετά τις 35 ημέρες, την ποσότητα της τροφής που θα πρέπει να καταναλώσει για να διατηρήσει το βάρος του.
Η φιλοσοφία της Maze δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Η απώλεια από τη συγκεκριμένη δίαιτα οφείλεται σε χαμηλή πρόσληψη θερμίδων, καθώς η μονοφαγία της δίαιτας δεν επιτρέπει την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού κατά τη διάρκεια μιας ημέρας.
3. Η δίαιτα South Beach
Που στηρίζεται: Στη μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Ο γλυκαιμικός δείκτης μετρά πόσο γρήγορα μία τροφή με υδατάνθρακες μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Περιλαμβάνει τρία στάδια.
Το πρώτο διαρκεί δύο εβδομάδες, υπόσχεται απώλεια βάρους 4 έως 6 κιλών και είναι το πιο δύσκολο απ’ όλα, διότι παρότι συνιστά φυσιολογικές μερίδες φαγητού (κυρίως ψάρια, κοτόπουλο, γαλοπούλα και σαλάτες), απαγορεύει τους υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά, φρούτα κτλ.).
Το δεύτερο στάδιο, κατά το οποίο χάνει κανείς 0,5 έως 1 κιλό την εβδομάδα, διαρκεί όσο καιρό απαιτείται για να φθάσει κανείς στο επιθυμητό βάρος, ενώ το τρίτο είναι το στάδιο της συντήρησης.
Τι επιτρέπει: Την κατανάλωση κρέατος, ψαριών, κοτόπουλου και λαχανικών.
Τι απαγορεύει: Την λήψη τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως το ψωμί, το ρύζι, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά και τα φρούτα.
Τα πλεονεκτήματα: Απώλεια και διατήρηση βάρους.
Τα μειονεκτήματα: Η δίαιτα αυτή, όπως και άλλες με χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων, μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ζαλάδες και γενικότερη αδυναμία του οργανισμού.
ΣΧΟΛΙΟ: Η δίαιτα αυτή έχει ως κύριο συστατικό της, τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αλλαντικά, αυγά). Για το λόγο ότι δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου υδατάνθρακες στις δίαιτες αυτού του τύπου, ο οργανισμός χρησιμοποιεί λιπαρά οξέα για ενέργεια με αποτέλεσμα να εκκρίνονται κετόνες στο αίμα, οι οποίες όταν υπερπαράγονται στον οργανισμό, αλλάζει σε μεγάλο βαθμό η χημική ισορροπία του σώματος.
Η δίαιτα αυτού του είδους είναι επικίνδυνη για άτομα με καρδιακά ή νεφρικά προβλήματα ή ψηλή χοληστερόλη μιας και τα φαγητά που περιλαμβάνει περιέχουν ψηλές ποσότητες χοληστερόλης και λιπαρών οξέων. Υπάρχει επίσης και ο κίνδυνος της υπογλυκαιμίας στα άτομα με τύπο 1 διαβήτη.
Η εφαρμογή του παραπάνω διαιτητικού σχήματος έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται εσφαλμένα η αντίληψη ότι κάποια τρόφιμα «παχαίνουν» με άμεση συνέπεια να υιοθετούνται λανθασμένες διατροφικές συμπεριφορές, οι οποίες αποκλείουν πολλά τρόφιμα και οδηγούν σε σημαντικές ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών.
4. Η δίαιτα της ομάδας αίματος
Που στηρίζεται: Στη φιλοσοφία ότι η ομάδα αίματος έχει σχέση με διάφορες ασθένειες. Επομένως για να εξασφαλιστεί η καλή υγεία θα πρέπει να επιλέγονται τροφές «συμβατές» με την ομάδα αίματος. Σύμφωνα με τον εμπνευστή της, για κάθε ομάδα αίματος υπάρχουν τροφές «κατάλληλες» και «ακατάλληλες». Έτσι άνθρωποι που ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες αίματος θα πρέπει να έχουν και διαφορετικό διαιτολόγιο.
Τι επιτρέπει: Για κάθε ομάδα αίματος είναι διαφορετικό. Για παράδειγμα, όσοι έχουν ομάδα αίματος 0 μπορούν να τρώνε κρέας, όσοι έχουν ομάδα αίματος Α θα πρέπει να τρώνε λαχανικά, στην ομάδα Β μπορούν να καταναλώνουν κόκκινο κρέας και ψάρια, και στην ομάδα ΑΒ, συνιστάται ο συνδυασμός όλων των τροφών.
Τι απαγορεύει: Αντίστοιχα, για κάθε ομάδα αίματος είναι διαφορετικό. Τα άτομα που έχουν ομάδα αίματος 0 πρέπει να αποφεύγουν τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά, όσοι έχουν ομάδα αίματος Α θα πρέπει να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά και στην ομάδα Β να μην καταναλώνουν κοτόπουλο.
Τα πλεονεκτήματα: Όπως και σε όλες τις παραπάνω δίαιτες υπόσχεται απώλεια βάρους.
Τα μειονεκτήματα: Είναι δύσκολο να εφαρμοστεί και σύμφωνα με τους ειδικούς εμφανίζει και πολλά επιστημονικά κενά. Πρόκειται για ένα διαιτολόγιο από το οποίο απουσιάζει η ισορροπία και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας.
ΣΧΟΛΙΟ: ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι η ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών αφού από κάθε ομάδα ατόμων αποκλείονται ολόκληρες ομάδες τροφίμων. Για παράδειγμα ο αποκλεισμός κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο αναιμίας ενώ η απαγόρευση γαλακτοκομικών σε κάποιες ομάδες αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
Η ανισορροπία στην πρόσληψη θρεπτικών συστατικών (πχ υπερπρόσληψη κορεσμένων λιπαρών από την κατανάλωση κρέατος στην ομάδα 0 ή χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών από τον αποκλεισμό των δημητριακών) ενέχει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών χρόνιων νοσημάτων όπως καρδιαγγειακά, υπέρταση, διαβήτη, καρκίνο πεπτικού κ α.
Τέλος, δεν υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση για τη σύνδεση της ομάδα αίματος με την απώλεια βάρους και γενικότερα την εμφάνιση ασθενειών.
Οι επίσημοι οργανισμοί υγείας και τροφίμων αποδέχονται μόνο την ισορροπημένη διατροφή στα πλαίσια της μεσογειακής δίαιτας τόσο για τη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους όσο και για την πρόληψη νοσημάτων.
5. Η δίαιτα της λαχανόσουπας
Που στηρίζεται: Στο γεγονός ότι η κατανάλωση μιας σπιτικής σούπας με κύριο συστατικό το λάχανο (που περιέχει επίσης κρεμμύδια, πιπεριές, ντομάτες) για 7 ημέρες, μπορεί να προσφέρει γρήγορη απώλεια κιλών.
Τι επιτρέπει: Την κατανάλωση λαχανόσουπας σε απεριόριστες ποσότητες και φρούτα, λαχανικά, κρέας σε ποσότητες και μέρες που ορίζει η δίαιτα.
Τι απαγορεύει: Τα ζυμαρικά, το ρύζι, το ψωμί, το λάδι, τις πατάτες κ.ά.
Τα πλεονεκτήματα: Υπόσχεται μεγάλη απώλεια βάρους.
Τα μειονεκτήματα: Η μεγάλη απώλεια βάρους γίνεται απότομα και τα κιλά επανέρχονται σχεδόν αμέσως. Είναι φτωχή σε θρεπτικά συστατικά και μπορεί να προκαλέσει ατονία, κόπωση, υπνηλία, αναιμία.
ΣΧΟΛΙΟ: Το συγκεκριμένο διαιτητικό σχήμα είναι ιδιαίτερα εξαντλητικό, εφόσον στηρίζεται σε υπερβολικά χαμηλή πρόσληψη θερμίδων και θρεπτικών συστατικών, με άμεσο αποτέλεσμα τον ελλιπή εφοδιασμό του οργανισμού με ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον, στηρίζεται σε μονοφαγία που απέχει πολύ από τις αρχές της μεσογειακής διατροφής, η οποία χαρακτηρίζεται από ποικιλία θρεπτικών συστατικών.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οδηγεί σε ανορθόδοξες διατροφικές συμπεριφορές (είναι παράλογο να θεωρεί κάποιος ισορροπημένο την απώλεια βάρους τρώγοντας μόνο σούπα!!!). Η επαναπρόσληψη βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα οφείλεται στο ότι μετά από μία τόσο εξαντλητική και μονότονη δίαιτα επιθυμούμε να καταναλώσουμε μεγάλη ποσότητα τροφίμων που στερηθήκαμε.
