ΖΗΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΑΤο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέρ των τυφλών Τη στήριξή του στους τυφλούς και στους έχοντες προβλήματα όρασης συμπολίτες μας εξέφρασε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υιοθετώντας, με μεγάλη πλειοψηφία, ψήφισμα σχετικά με την πρόσβασή τους σε βιβλία και άλλα έντυπα προϊόντα. Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποστηρίξουν, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Πνευματικής ιδιοκτησίας (WIPO), μια δεσμευτική συνθήκη που θα διευκολύνει την έκδοση και διακίνηση βιβλίων που προορίζονται για άτομα με προβλήματα όρασης (πχ σε γραφή Braille), προβλέποντας εξαιρέσεις στο καθεστώς του copyright και μερική άρση των πνευματικών δικαιωμάτων συγγραφέων και εκδοτικών οίκων.

Το θέμα αφορά εκατομμύρια συμπολίτες μας εφόσον 1 στους 30 Ευρωπαίους πλήττεται από τύφλωση ή μερική απώλεια όρασης. Το πρόβλημα είναι περισσότερο οξύ στην περίπτωση των ηλικιωμένων, καθώς 1 στους 3 Ευρωπαίους άνω των 65 ετών αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα όρασης.

Το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο βασίστηκε σε σχετική αναφορά που κατατέθηκε στην Επιτροπή Αναφορών εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τυφλών (EBU) και του Βασιλικού Εθνικού Ινστιτούτου Τυφλών της Βρετανίας (RNIB), επισημαίνει ότι, στην ΕΕ, οι τυφλοί και τα άτομα με προβλήματα όρασης έχουν εξαιρετικά μειωμένη πρόσβαση στα βιβλία και λοιπά τυπωμένα προϊόντα, καθώς το 95% όλων των δημοσιευομένων έργων δεν μετατρέπεται ποτέ σε προσβάσιμη σε αυτούς μορφή, όπως η γραφή Braille, τα μεγάλα τυπογραφικά στοιχεία ή η ακουστική έκδοση (ομιλούντα ή ηλεκτρονικά βιβλία). Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο για χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου το περιορισμένο μέγεθος της αγοράς, λόγω και της γλώσσας, δυσχεραίνει τη μετατροπή των εκδόσεων σε κατάλληλη μορφή.

Η έλλειψη αυτή παρατηρείται παρά την ύπαρξη σύγχρονων τεχνολογιών που θα επέτρεπαν πολύ μεγαλύτερη πρόσβαση εκατομμυρίων πολιτών, εντός και εκτός Ευρώπης, σε εκπαιδευτικά, ενημερωτικά και ψυχαγωγικά έντυπα και βιβλία.

Αν και μια δεσμευτική διεθνής συνθήκη υποστηρίζεται από τις περισσότερες χώρες του κόσμου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο αντιτίθενται σε αυτή την πρωτοβουλία και αντιπροτείνουν μονομερείς συμφωνίες μεταξύ των Κρατών Μελών και προαιρετική εφαρμογή της συνθήκης.

Μετά το πέρας της ψηφοφορίας, ο Ευρωβουλευτής της ΝΔ, Καθ. Ι.Α Τσουκαλάς, μέλος της Επιτροπής Αναφορών, τόνισε:

«Σε μια εποχή που οι αυξημένες τεχνολογικές μας δυνατότητες μπορούν να εξασφαλίσουν στους έχοντες προβλήματα όρασης συμπολίτες μας, υψηλή ποιότητα ζωής και ισότιμη πρόσβαση στη γνώση, είναι αδικαιολόγητο να μην τους την παρέχουμε λόγω τεχνητών εμπορικών περιορισμών και ζητημάτων copyright.

Είναι παράδοξο το ότι η ΕΕ είναι ιδιαιτέρως αυστηρή σε ό,τι έχει να κάνει με την εφαρμογή του copyright, σπεύδοντας να εγκρίνει με συνοπτικές διαδικασίες διεθνείς συνθήκες για τη δρακόντεια εφαρμογή του (π.χ. μέσω της συμφωνίας ACTA) και την ίδια στιγμή εμφανίζεται απρόθυμη να κάνει μικρές και με ελάχιστο κόστος τροποποιήσεις στο καθεστώς πνευματικών δικαιωμάτων, που θα επέτρεπαν σε εκατομμύρια συμπολίτες μας να αποκτήσουν πρόσβαση σε απαραίτητη για αυτούς γνώση που θα τους εξασφάλιζε την αυτονομία, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη καθώς και τη συμμετοχή στον κοινοτικό βίο.

Αρκεί να αναλογιστούμε ότι πάνω από το 75% των ατόμων με προβλήματα όρασης στην ΕΕ βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Η πρόσβαση σε βιβλία, τόσο μέσω της αγοράς, όσο και μέσω δημοσίων βιβλιοθηκών, θα βελτίωνε δραματικά τις ευκαιρίες τους για συμμετοχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή. 

Η εύκολη, και κατά το δυνατόν δωρεάν, πρόσβαση στη γνώση και την πληροφόρηση για αυτούς τους ανθρώπους είναι όχι απλώς δικαίωμά τους, αλλά υποχρέωσή μας».