Τις προτάσεις της κυβέρνησής του για την αναθεώρηση του Συντάγματος παρουσίασε χθες, από το ελληνικό κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Την ώρα που η οικονομία καταρρέει και οι διεθνείς εξελίξεις βάζουν την Ελλάδα ανάμεσα σε τραγικά γεγονότα, ο κ. Τσίπρας εστιάζει στις συνταγματικές αλλαγές.

Μέσα από μία εντυπωσιακή τελετή, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη δυνατότητα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το Κοινοβούλιο, μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση των δύο τρίτων της Βουλής στο πρόσωπό του σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες και αν αποβούν άκαρπες να αποφασίζει το εκλογικό σώμα, στη θεσμοθέτηση θητείας για τους βουλευτές και στην υποχρέωση ο Πρωθυπουργός να είναι εν ενεργεία βουλευτής.

Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι «η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, που θα αποφασίζει την εκλογή του Προέδρου με καθολική ψηφοφορία που θα διεξάγεται ανάμεσα στους δύο πλειοψηφήσαντες υποψηφίους της τελευταίας ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο».

Ταυτόχρονα πρότεινε λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας η οποία να μπορεί να ενισχύσει τον ρυθμιστικό ρόλο του Προέδρου χωρίς να αγγίζεται ο πυρήνας του Πολιτεύματος.

Σε ό,τι αφορά τα δημοψηφίσματα η κυβερνητική πρόταση, όπως την ανέλυσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, προβλέπει

• την υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του κράτους. 
• τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα. 
• τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.
• τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.

Ο Πρωθυπουργός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος για τη συμπερίληψη στη συνταγματική αναθεώρηση, «μεγάλων ζητημάτων πολιτικού και κοινωνικού χαρακτήρα».

«Ανάλογα από τη δυναμική που θα λάβει ο διάλογος και τα διλήμματα που θα προκύψουν από την ίδια τη κοινωνία, από τους ίδιους τους πολίτες, δεν αποκλείουμε να απευθυνθούμε στους ίδιους τους πολίτες, για κρίσιμα διλλήματα, ώστε να εκφράσουν γνήσια τη θέλησή τους με το πιο αυθεντικό τρόπο. Δεν αποκλείουμε δηλαδή, αν κριθεί σκόπιμο, ακόμη και διεξαγωγή δημοψηφίσματος, όπως δίνει τη δυνατότητα το ίδιο το Σύνταγμα», υπογράμμισε.

«Προφανώς σε αυτό το πιθανό δημοψήφισμα - για να προλάβω ενδεχόμενες αντιρρήσεις συνταγματολόγων - δεν θα ζητείται η έγκριση συγκεκριμένης συνταγματικής διάταξης, αλλά η απόφαση για μεγάλα πολιτικού και κοινωνικού χαρακτήρα ζητήματα που ενδέχεται να περιληφθούν στην αναθεώρηση», πρόσθεσε ο κ. Τσίπρας.

Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο επίσης για: 

• συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής
• εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, Η υποχρέωση δηλαδή η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης, να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο Πρωθυπουργό. 

Σε ό,τι αφορά τον τρίτο άξονα της ενίσχυσης του κράτους δικαίου, στόχος, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα είναι η απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, της ταχύτητας στην απονομή της δικαιοσύνης, της ασφάλειας δικαίου αλλά και του σεβασμού των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων

Σε ό,τι αφορά τον συνταγματικό έλεγχο ζήτησε προσοχή και σε βάθος συζήτηση.

Έκανε λόγο για θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας.

Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι για την ενίσχυση του κράτους δικαίου δεν επιτρέπονται ρυθμίσεις «που έχουν μετατρέψει Υπουργούς και Βουλευτές σε κάστα που απολαμβάνει ειδικά προνόμια και λειτουργεί ανεξέλεγκτα».

• Κατάργηση βουλευτικής ασυλίας, ίδια ποινική αντιμετώπιση με τους πολίτες, δυνατότητα εξαίρεσης μόνο για σχετικές με την άσκηση των καθηκόντων κατηγορίες.
• Θα τροποποιηθεί ριζικά η κατάπτυστη διάταξη που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των Υπουργών.

Για τις ανεξάρτητες αρχές: Αντικείμενο του διαλόγου κατά τον Πρωθυπουργό θα πρέπει να είναι ο τρόπος ελέγχου των ανεξάρτητων αρχών. Σκεπτικοί με τον πολλαπλασιασμό τους. Οι Ανεξάρτητες Αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.

Τέταρτος άξονας της πρότασης σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας

Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι κυβερνητική πρόταση είναι η ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.

Πέμπτος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα

• ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.
• σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας.