Γράφει ο
Γιάννης Βασιλείου

       Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (European Chemicals Agency-ECHA) ιδρύθηκε το 2007, εδρεύει στο Ελσίνκι και διαθέτει σχεδόν 600 άτομα προσωπικό. Επιδίωξή του είναι η ικανοποιητικότερη δυνατή εφαρμογή της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τα χημικά προϊόντα. Είναι γνωστό ότι η Ένωση, εδώ και πολλές δεκαετίες, έχει επιδοθεί σε έναν αδιάλειπτο αγώνα με σκοπό την ασφαλή χρήση των χημικών προϊόντων και προσπαθεί με άκρως συστηματική μέθοδο να ενθαρρύνει εμπράκτως την περιβαλλοντική προστασία, την ανθρώπινη υγεία, την ανταγωνιστικότητα, αλλά και την καινοτομία (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Το ιδιαιτέρως φλέγον ζήτημα των χημικών προϊόντων και των εν γένει προεκτάσεών του μας έχει απασχολήσει και σε προηγούμενο άρθρο, αλλά ποτέ μέχρι τώρα δεν είχαμε επικεντρωθεί στον ECHA, ο οποίος αποτελεί και την κινητήριο δύναμη για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι ο ECHA είναι επιφορτισμένος με την ικανοποιητικότερη δυνατή ρύθμιση της χρήσης τόσο των βιοκτόνων, όσο και των χημικών προϊόντων, στα πλαίσια της Ενωσιακής αγοράς. Προβαίνει στην ενδελεχή εξέταση βιομηχανικών σχεδίων (τα οποία φυσικά σχετίζονται με χημικά προϊόντα) με σκοπό να διαπιστώσει εάν και κατά πόσο συμμορφώνονται με τη νομοθεσία. Αντιλαμβανόμαστε το ειδικό βάρος της συγκεκριμένης διαδικασίας και κατ’ επέκταση την ιδιάζουσα σημασία του εν γένει ρόλου του ECHA (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Πέραν τούτου, ο ECHA, από κοινού πάντα με τις εθνικές κυβερνήσεις της Ένωσης, επικεντρώνεται με άκρως εποικοδομητικό τρόπο στις πιο επικίνδυνες ουσίες, που πιθανόν απαιτούν ειδικότερα μέτρα διαχείρισης του κινδύνου, για την προφύλαξη τόσο των ανθρώπων, όσο και του περιβάλλοντος. Τονίζουμε επίσης ότι, στα πλαίσια συγκεκριμένων τομέων, ο ECHA διαθέτει τη δυνατότητα να αποφασίζει ο ίδιος. Σε άλλες περιπτώσεις όμως, υποχρέωσή του είναι η συστηματική παροχή συμβουλών και γνωμοδοτήσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε η τελευταία να μπορεί να λαμβάνει τις κατάλληλες αποφάσεις (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Η σύσταση του ECHA αποκαλύπτει για πολλοστή φορά τη σημασία που δίνει η Ένωση τόσο στα ζητήματα υγείας, όσο και στο θέμα της καινοτομίας, η οποία, κατά κοινή ομολογία, αποτελεί μια από τις κυριότερες συνιστώσες για την οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη. Διαμέσου των μελετών μας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ο ECHA δίχως υπερβολή επιτελεί τιτάνιο έργο, καθώς οι ενέργειές του έχουν θετικό αντίκτυπο σε πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Καταρχάς, χάρη στον ΕCHA, οι καταναλωτές μπορούν να ενημερώνονται αναφορικά με τις χημικές ουσίες που περιέχονται στα προϊόντα που αγοράζουν, ενώ τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι λοιποί χρήστες χημικών προϊόντων δύνανται να λαμβάνουν γνώση για τους συγκεκριμένους κινδύνους των προϊόντων που χρησιμοποιούν. Ακόμα, οι καινοτόμες επιχειρήσεις ωφελούνται αφάνταστα διαμέσου της σταδιακής κατάργησης των επικίνδυνων ουσιών, ενώ θετικός είναι και ο αντίκτυπος στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες πληροφορούνται τους ορθούς τρόπους χρήσης των πάσης φύσεως επικίνδυνων χημικών προϊόντων (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Στα εν γένει πλαίσια του ECHA, αρμοδιότητες του εκτελεστικού διευθυντή είναι αφενός το να λογοδοτεί στο διοικητικό συμβούλιο και αφετέρου να ασχολείται με το καθημερινό έργο του οργανισμού. Το διοικητικό συμβούλιο αποτελείται από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όλων ανεξαιρέτως των κρατών-μελών και των ενδιαφερόμενων φορέων. Αξίζει ακόμα να υπογραμμίσουμε ότι στο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν παρατηρητές από την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

       Τέλος, ειδικής επισήμανσης χρήζει το γεγονός ότι ο ECHA προβαίνει σε συστηματική συνεργασία με περίπου 100 διαπιστευμένους ενδιαφερόμενους οργανισμούς εντός της Ένωσης, ενώ προσφέρει ειδική υποστήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι και η μεγάλη ελπίδα για μια περαιτέρω οικονομική αναζωογόνηση της ΕΕ (Βασιλείου, 2013, 2014α, 2014β, 2017α, 2017β, 2017γ και 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA, 2017· Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ, 2018· Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018).

ΠΗΓΕΣ

Βασιλείου, Ιωάννης (2013), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2014α), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση-Μια Διαδικασία Σύγκλισης ή Απόκλισης; (Β΄ Έκδοση-Ειδική Έκδοση Για Πανεπιστήμια) (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2014β), Το Παρόν και το Μέλλον της Γεωργικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αθήνα: Historical Quest). 

Βασιλείου, Ιωάννης (2017α), Κλιματική Αλλαγή: Διαχειρίσιμο Πρόβλημα ή Αργός Θάνατος του Πλανήτη-Ρόλος και Δράσεις της Ε.Ε. έως το 2050-Οι Επιπτώσεις στην Ελλάδα (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017β), Οικονομική Κρίση, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση-Προτάσεις και Δράσεις για την Καταπολέμηση της Ανεργίας (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2017γ), Προϋπολογισμός της Ε.Ε.-Ζητήματα Κατανομής και Αναδιανομής Πόρων στην Ε.Ε. (Αθήνα: Historical Quest).

Βασιλείου, Ιωάννης (2018), Οι Επιχειρήσεις στην Ε.Ε.-Μονοπώλια-Καρτέλ-Κρατικές Ενισχύσεις-Κανόνες Ανταγωνισμού (Αθήνα: Historical Quest).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCDC (2018), «Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ΕCDC)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ecdc_el (πρόσβαση στις 18/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕCHA (2018), «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ΕCHA)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/echa_el (πρόσβαση στις 23/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕFSA (2017), «Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕFSA)», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/efsa_el (πρόσβαση στις 19/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/ΕΜΑ (2018), «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ema_el (πρόσβαση στις 18/9/18).

Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2018), «Ευρωπαϊκή Επιτροπή», διαθέσιμο σε https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-commission_el (πρόσβαση στις 31/8/18).